PhÇn II :

CHÝNH TRÞM¸C-L£ : Phong kiÕn BiÕn T­íng

HáI: V× sao trong bµi "§«i ®iÒu suynghÜ..." (§§SN...) anh lu«n ®èi chiÕu M¸c-Lª víi Khæng-M¹nh?

§¸P: Theo nhËn thøc cña t«i th× t­ duy chÝnhtrÞ M¸c-xÝt chØ lµ t­ duy §øc trÞ phong kiÕn mang mµu s¾c c«ngnghiÖp. Tr­íc ®©y, b¶n chÊt phong kiÕn cña hÖ thèng chÝnh trÞM¸c-Lª bÞ che mê ®i lµ do mÊy nguyªn nh©n sau:

- VÒ néi dung: Ng­êi ta thÊy lýthuyÕt M¸c-Lª cã nh©n tè mµ lý thuyÕt §øc trÞ phong kiÕnkh«ng cã nh­ Giai cÊp c«ng nh©n vµ §¶ng tiÒn phong, tÝnh quèc tÕ,tÝnh tËp thÓ, tÝnh c«ng nghiÖp, tÝnh Duy vËt biÖn chøng.... H¬nthÕ, lý thuyÕt M¸c-Lª lu«n nãi vÒ ý thøc hÖ phongkiÕn nh­ ý thøc hÖ ph¶n ®éng cÇn ph¶i tiªu diÖt.

- VÒ vai trß lÞch sö: Cã sù ngé nhËn r»ngchñ nghÜa ®Õ quèc lµ giai ®o¹n tét cïng cña chñ nghÜa t­ b¶n. ChñnghÜa t­ b¶n s¾p c¸o chung th× ph¶i cã c¸i g× thay thÕ nã chø? Trong c¬nkhñng ho¶ng cña thÕ giíi ë thÕ kû ®Çu cña v¨n minh c«ngnghiÖp th× sù phª ph¸n ®èi víi x· héi T­ b¶n ®­¬ng thêi vµ kh¸tväng vÒ mét thÕ giíi kh¸c ®· trë nªn m¶nh ®Êt tuyÖt vêi®Ó n¶y mÇm h¹t gièng Céng s¶n, ng­êi ta ng­ìng väng nã nh­ métc¸i g× hoµn toµn míi mÎ.... Sau th¾ng lîi huy hoµng ë giai ®o¹n ®Çu cñatrµo l­u Céng s¶n: chiÕn th¾ng ph¸t-xÝt, sù xuÊt hiÖn mét siªuc­êng Céng s¶n víi nÒn c«ng nghiÖp nÆng, vò khÝ h¹t nh©n, th¸mhiÓm vô trô... th× ng­ìng väng Êy cµng trë thµnh niÒm tin thùcsù. Thùc tÕ Êy khiÕn cho c¶ ng­êi dï cã nh×n thÊy ®iÒu kh«ngæn trong t­ duy M¸c xÝt còng kh«ng d¸m nghÜ r»ng t­ t­ëng M¸c xÝt chØ lµb¶n sao mang mµu s¾c C«ng nghiÖp cña t­ t­ëng phong kiÕn lçi thêi.Nh­ng nÕu xem xÐt vÊn ®Ò tõ sù tiÕn hãa ®øc trÞ sang ph¸p trÞsÏ thÊy b¶n chÊt nµy hiÖn ra rÊt râ.

HáI: §øc trÞ vµ ph¸p trÞ kh¸c nhau thÕnµo? Chuyªn chÝnh v« s¶n lµ ®øc trÞ hay ph¸p trÞ?

§¸P: So s¸nh ®Çy ®ñ ¾t ph¶i viÕtnhiÒu pho s¸ch, v× trong lÞch sö tõ §«ng sang T©y ®· cã nhiÒubiÕn thÓ phøc t¹p. ë ®©y chØ cã thÓ rót ng¾n chuyÖnngh×n n¨m vµo mét vµi hµng, víi mét vµi ®iÒu cèt lâi. Trªn ®­êng t×mkiÕm ph­¬ng ph¸p ®Ó tæ chøc, duy tr× vµ ®iÒu hµnh x· héi, c¸cnhµ t­ t­ëng ph­¬ng T©y còng nh­ ph­¬ng §«ng rót cuéc ®Òu ph¸thiÖn c¸c nhu cÇu ®øc trÞ, ph¸p trÞ vµ nhu cÇu phèi hîp c¶ hai yÕutè ®ã. Ba xu h­íng nµy víi v« sè biÕn thÓ cña chóng ®· tån t¹ivµ ®Êu tranh víi nhau tõ tr­íc C«ng nguyªn cho tíi h«m nay, vµ cïng víichóng lµ c¸ch nh×n kh¸c nhau vÒ b¶n chÊt cao quý hoÆc tµn b¹o cñachÝnh trÞ vµ cña Nhµ n­íc, cïng víi chóng lµ cÈm nang kh¸c nhau ®Ó d¹ythñ ®o¹n chÝnh trÞ cho néi bé giíi cÇm quyÒn mçi n­íc mçi thêi.chuyÖn "bÕp nóc" tµn b¹o vµ dèi tr¸ cña chÝnh trÞ tat¹m g¸c sang mét bªn.

VÒ triÕt häc mµ nãi bao qu¸t hÕtth¶y chØ cã hai ph¹m trï t­ t­ëng vÒ tæ chøc x· héi, x©y dùng trªn hainÒn nh©n v¨n kh¸c nhau: chñ nghÜa nh©n v¨n cæ ®iÓn vµ chñ nghÜanh©n v¨n míi. §¹o trÞ n­íc cña Nh©n v¨n cæ ®iÓn lµ §øc trÞ, ®¹otrÞ n­íc cña nh©n v¨n míi lµ ph¸p trÞ. §øc trÞ cùc thÞnh ë chÕ ®éphong kiÕn, øng víi V¨n minh N«ng nghiÖp. Qu¶n Träng, Hµn Phi,VÖ ¦ëng, Machiavel... tuy ®· ®ông ch¹m ®Õn ph¸p trÞ nh­ng vÒtoµn côc th× vÉn n»m trong quü ®¹o ®øc trÞ. Ph¸p trÞ ra ®êi cïng víi v¨nminh c«ng nghiÖp më ®Çu b»ng "D©n chñ t­ s¶n" vµ ph¸ttriÓn thµnh nÒn D©n chñ ®a nguyªn ngµy nay. Ph¸p trÞ ngµy nay còng cãyÕu tè ®¹o ®ïc, song vÒ t­ duy cã kh¸c víi §øc trÞ vÒ"chÊt" kh«ng thÓ lÉn lén víi ®øc trÞ ®­îc n÷a. Chóng ta h·yxem nÒn chÝnh trÞ "Chuyªn chÝnh V« s¶n" n»m ë chç nµotrong bËc thang tiÕn hãa Êy?

Tr­íc hÕt ph¶i hiÓu c¬ së triÕthäc cña nh©n v¨n cæ ®iÓn vµ nh©n v¨n míi. C¶ hai nÒn nh©n v¨n®Òu muèn h­íng x· héi vµ con ng­êi ®Õn Ch©n ThiÖn Mü, cho conng­êi ®­îc h¹nh phóc trong sù "hßa" víi nhau vµ "thuËn"víi quy luËt. Song mçi bªn nhËn thøc vÒ Con ng­êi mét kh¸c vµ tõ ®ã®­a ra tiÒn ®Ò kh¸c h¼n.T­ duy nh©n v¨n cæ ®iÓn dùa trªntiÒn ®Ò: Con ng­êi b¶n chÊt lµ thiÖn vµ gièng nhau nh­ng trongqu¸ tr×nh sèng bÞ c¸i ¸c lµm cho "tha hãa" ®i vµ ph©n ly ra(Nh©n chi s¬, tÝnh b¶n thiÖn, tÝnh t­¬ng cËn, tËp t­¬ng viÔn). VËy ph¶ichèng c¸i ¸c vµ chèng sù ph©n ly, chèng sù tha hãa thu vÒ mét mèi! T­duy chiÕn l­îc cña ®øc trÞ lµ nhÊt thÓ hãa x· héi, mµ ®Ønh caocña nã thÓ hiÖn ë tÝnh tËp thÓ quèc tÕ, ®¹i ®ång... cñathuyÕt M¸c-Lªnin.

T­ duy "nhÊt thÓ hãa" Êy®­¬ng nhiªn dÉn ®Õn chç ph¶i t×m kiÕm vµ kh¼ng ®Þnh xem c¸ikhu«n mÉu "thiÖn" duy nhÊt Êy lµ c¸i g×. Phong kiÕn khi x­ath× kh¼ng ®Þnh ®ã lµ "®¹o vua...) mµ Thiªn tö ®­îc ñy nhiÖm,M¸c-Lªnin th× kh¼ng ®Þnh ®ã lµ "hÖ t­ t­ëng cña giai cÊp c«ngnh©n tiªu biÓu cho Thêi ®¹i", mµ §¶ng Céng s¶n lµ ®éi tiªnphong ®­îc LÞch s­ giao phã, kh¼ng ®Þnh Êy ®Òu mang tÝnh "tiÒn®Ò", nghÜa lµ chØ ®­îc gi¶i thÝch chø kh«ng ®­îc chøng minh,hoÆc ®· chøng minh mét lÇn råi lµ kh«ng bao giê ®­îc xÐt l¹i n÷a. BëitÊt c¶ ch©n lý Êy ®Òu lµ do ®¹i biÓu cña hä viÕt ra chøcã ai biÕt mÆt mòi «ng Trêi vµ «ng LÞch sö ra sao ®©u. §iÒu nµygi¶i thÝch t¹i sao tÊt c¶ c¸c chÝnh thÓ ®øc trÞ ®Òu kh«ng tho¸tkhái mµu s¾cT«n gi¸o.

VÒ biÖn ph¸p, lóc ®Çu nÆng vÒkhuyªn r¨n gi¸o dôc (cÇu bÊt gi¸o, tÝnh h·i chuyªn: nÕu kh«ng gi¸o dôcth× c¸i tÝnh tha hãa ph©n ly Êy sÏ quen ®i), nh­ng biÖn ph¸p "thiÖn"nµy bÊt lùc tr­íc thùc tiÔn, vµ c¸c nhµ ®øc trÞ ®· buéc ph¶i cÇuviÖn ®Õn c¸i "¸c" trong biÖn ph¸p. Machiavel khuyªnqu©n v­¬ng ph¶i biÕt lõa ®¶o vµ tµn nhÉn, (võa nh­ con vËt võa nh­th»ng ng­êi). ThÕ mµ theo Creel th× Machiavel so víi Hµn Phi vÉn ch­a thÊmvµo ®©u; Hµn phi, ThÇn BÊt H¹i... ®Ò cao c¸i "ThuËt" trongphÐp trÞ n­íc. §Õn M¸c-Lª th× sù quyÕt liÖt nµy l¹i lªn caothªm mét cÊp ®é n÷a, kh«ng ngÇn ng¹i nãi th¼ng ra r»ng ng­êi Céng s¶n mµkh«ng d¸m ®Èy c¸i ®Êu tranh giai cÊp tíi cÊp ®é chuyªn chÝnh v« s¶n th×còng ch­a xøng víi tÇm Céng s¶n...!

NÕu tÝnh ¸c trong chÝnh trÞ Machiavel cßn®­îc ý thøc lµ c¸i ¸c mµ qu©n v­¬ng buéc ph¶i lµm, c¸i ¸c trongchÝnh trÞ Hµn Phi cßn manh nha cho ph¸p trÞ, th× ®Õn M¸c-Lª c¸i ChuyªnchÝnh hoµn toµn kh«ng ®­îc nhËn thøc nh­ c¸i ¸c, mµ lµc¸i thiÖn gÊptriÖu lÇn c¸i thiÖn kh¸c, kh«ng cßn lµ biÖn ph¸p bÊt ®¾c dÜ cñaqu©n v­¬ng mµ biÕn thµnh c¸i ch©n lý mµ quÇn chóng cÇn h­íng tíi,kh«ng ph¶i më ®­êng cho ph¸p trÞ mµ l¹i trÌo trªn ph¸p trÞ, øc chÕph¸p trÞ. §Õn M¸c-Lª th× m©u thuÉn thiÖn-¸c néi t¹i cña §øc trÞ®· lªn tét ®×nh. HÖ t­ duy §øc trÞ khëi thñy lµ "toµnthiÖn": con ng­êi thiÖn, ph­¬ng ph¸p thiÖn ®i ®Õn c¸i®Ých cùc thiÖn. Nh­ng lèi suy nghÜ duy t©m Êy vµ ph¶i thùc tÕ nªnbuéc ph¶i bæ sung b»ng c¸ch sö dông c¸i ¸c víi t­ c¸ch ph­¬ng ph¸p, cãnghÜa lµ tù th©u nhËn vµo trong lßng m×nh c¸i ¸c, vµ thÕ lµ ph¶i chÊpnhËn c¸i ®èi lËp víi m×nh, v× b¶n tÝnh cña thÕ giíi kh¸ch quan vèn lµ§a nguyªn. Nh­ng ng­êi M¸c xÝt lu«n nãi ®Õn tÝnh mu«n mµu mu«n vÎ cñatù nhiªn mµ kh«ng nhËn ra c¸i lÏ §a nguyªn rÊt tù nhiªn cña trêi ®Êt, bëidÉu ®· cè g¾ng duy vËt vµ biÖn chøng (®ång thêi vÉn rÊt duy t©m vµsiªu h×nh) nã vÉn quanh quÈn trong hÖ ý thøc Nh©n v¨n cæ ®iÓn,lu«n "nhÊt thÓ hãa" x· héi, cø muèn thu x· héi vÒ métmèi, táa ra tõ mét nguån.

HÖ Nh©n v¨n cæ ®iÓn tuy cã tù bæ sungnh­ vËy vÉn kh«ng tho¸t khái bÕ t¾c. Lóc ®Çu ta tù an ñi r»ng c¸i ¸cchØ lµ ph­¬ng tiÖn ®Ó ®i tíi c¸i thiÖn nªn r¸ng nh¾m m¾t mµchÞu cho qua giai ®o¹n "qu¸ ®é". Nh­ng viÖc t¸ch môc ®Ýchvµ ph­¬ng tiÖn mét c¸ch rµnh m¹ch nh­ thÕ kh«ng biÖn chøng chótnµo. Môc ®Ých lång trong ph­¬ng tiÖn, vµ ph­¬ng tiÖn còng lång trongmôc ®Ých, môc ®Ých cña c«ng ®o¹n tr­íc cã khi lµ ph­¬ng tiÖn choc«ng ®o¹n sau (c¸i l¸t c¾t chia ®«i môc ®Ých víi ph­¬ng tiÖn chØ lµl¸t c¾t gi¶ t¹o), môc ®Ých vµ ph­¬ng tiÖn lu«n ®æi chç cho nhau.C¸i ¸c còng biÕt tù vÖ, nöa ®­êng nã dõng l¹i ®Ó tù sinh s«ivµ kh«ng tiÕp tôc con ®­êng hµnh ThiÖn n÷a. Giai ®o¹n "qu¸®é" kÐo dµi v« thêi h¹n. ThiÖn ¸c dån l¹i mét côc, ®¹o ®øcvµ Phi ®¹o ®øc cø xo¾n vµo nhau, lÉn lén kh«ng biÕt ®©u mµ ph©nbiÖt. Qu¸ rµnh m¹ch cuèi cïng l¹i kh«ng rµnh m¹ch. (Khi Êy, c¸i l¸t c¾tchia ®«i ThiÖn vµ ¸c còng kh«ng gióp ta ph©n ®Þnh mäi ®iÒu®­îc n÷a!)

Ch­a kÞp ®èi phã víi bÖnh gi¸o ®iÒucoi "ph­¬ng tiÖn M¸c-Lª" lµ môc ®Ých ®Ó g©y ra c¸ih¹i chung, ®· ph¶i quay sang ®èi phã víi tËt thùc dông, dïng M¸c-Lª lµmph­¬ng tiÖn ®Ó t¹o c¸i lîi riªng. C¸i bÕ t¾c Êy cña thÓchÕ X· héi chñ nghÜa kh«ng míi mÎ g×, chØ lµ c¸i bÕ t¾c ngh×n ®êicña lý t­ëng §øc trÞ, mµ ®¸ng lÏ ®· ®­îc lÞch sö cho phÐp c¸ochung cïng víi sù c¸o chung cña chÕ ®é Phong kiÕn vµ V¨n minh N«ngnghiÖp råi. C¸c nÒn §øc trÞ bÕ t¾c v× coi c¸i gèc cña ThiÖnlµ ë bªn trªn, ë Vua, ë §¶ng tiÒn phong..., nªn khi chÝnh c¸i gèc Êy thahãa th× kh«ng tù "hoµn ThiÖn" ®­îc. ph¸p trÞ kh¬i th«ng®­îc bÕ t¾c nµy lµ nhê coi nguån ThiÖn v« tËn lµ tõ biÓn c¶Nh©n d©n, nªn chñ tr­¬ng t¹o ®iÒu kiÖn g©y søc m¹nh tõ d­íi lªn®Ó khèng chÕ sù tha hãa cña quyÒn lùc thèng trÞ vµ lµm nã m¹nhtrë l¹i.

Sù ra ®êi cña s¶n xuÊt C«ng nghiÖp vµ KinhtÕ thÞ tr­êng ®· chiÕu mét tia s¸ng hoµn toµn míi vµo t­ duy cñacon ng­êi trong viÖc tæ chøc vµ ®iÒu hµnh x· héi. Ng­êi ta nhËn rac¸i nghÞch ly r»ng muèn cho x· héi cã ®¹o ®øc h¬n th× ph¶i gi¶ thiÕtlµ nã gåm ng­êi ch­a cã ®¹o ®øc, vµ kh«ng thÓ gom hä vÒ métmèi tèt ®Ïp ®· ®Þnh s½n ®­îc. Nguy c¬ v« ®¹o ®øc nhÊt lu«n ph¸t xuÊttõ kÎ ®i thi hµnh ®¹o ®øc, bëi quy luËt cña quyÒn lùc lµ bµnh tr­íngv« h¹n ®é, nÕu kh«ng gÆp ph¶n lùc. Ng­êi ®¹o ®øc thùc sù b©y giêgi¸c ngé r»ng ph¶i t¹m g¸c "ph­¬ng ¸n tèi ®a" ®Ó ®¶mb¶o cho "ph­¬ng ¸n tèi thiÓu" : Ch­a cÇn anh ®¹o ®øc, xinanh h·y sßng ph¼ng víi chóng t«i c¸i ®·! NghÜa lµ x· héi loµi ng­êi ph¶i®æi luËt ch¬i.

* Thay v× sö dông søc m¹nh x· héi theochiÒu tõ trªn xuèng ®Ó t¸c ®éng vµo ®¸m d©n ®en, b©y giê ph¶ig©y søc m¹nh tõ d­íi lªn ®Ó khèng chÕ thÕ lùc cÇm quyÒn,th«ng qua quyÒn bÇu cö vµ c¸c quyÒn c«ng d©n kh¸c, mµ quyÒn c¬b¶n nhÊt lµ quyÒn t­ h÷u.

* Thay v× tËp trung quyÒn lùc vµo mét nguån(nhÊt nguyªn), b©y giê ph¶i "tam quyÒn ph©n lËp" vµ chÊp nhËnnhiÒu tæ chøc chÝnh trÞ ®éc lËp víi nhau trong x· héi (®a nguyªn). ThayquyÒn lùc ®Þnh s½n kÐo dµi v« h¹n, b»ng quyÒn lùc d©n cö, ®Þnh kúh÷u h¹n.

* Thay v× nh©n danh mét lý t­ëng cao xa do¸p ®Æt ®¬n ph­¬ng, ng­êi cÇm quyÒn chØ ®­îc nh©n danh c¸i khÕ­íc rÊt cô thÓ do mäi ng­êi trong x· héi cïng nhau tháa thuËn,gäi lµ luËt ph¸p. Thay v× bÞ quy ®Þnh trong tÊt c¶ mäi viÖc lµm,ng­êi d©n b©y giê chØ bÞ quy ®Þnh vÒ ®iÒu kh«ng ®­îc lµm, do ®ãph¹m vi tù do c¸ nh©n ®­îc níi réng mét c¸ch c¨n b¶n

* Thay v× lÊy chuÈn tÜnh lµ vua hoÆc mét tËp®oµn gäi lµ tiÒn phong, ph¶i lÊy chuÈn ®éng lµ lùc l­îng tiªntiÕn lu«n xuÊt hiÖn tõ trong x· héi.

* KÕt qu¶ lµ mét x· héi thÇn d©n æn ®Þnhgi¶ t¹o d­íi ¸ch chuyªn chÕ ®­îc thay b»ng mét x· héi c«ng d©n linhho¹t vµ h¬n h¼n vÒ tÝnh D©n chñ. T­ duy khoa häc vµ tiÕn bé nµy®­îc kh¬i nguån tõ John Locke (1632-1704), Montesquieu (1689-1755)..., ph¸ttriÓn thµnh nÒn "D©n chñ t­ s¶n" thÕ kû 18-19,råi thµnh nÒn D©n chñ ®a nguyªn ph¸p trÞ ngµy nay.

§øc trÞ ®· cã v« sè biÕn thÓ th×ph¸p trÞ còng kh«ng thÓ quy vÒ mét h×nh mÉu cøng nh¾c nµo. MétthÓ chÕ x· héi tèt, nhÊt ®Þnh ph¶i phï hîp, víi ®Æc ®iÓm D©ntéc lµ LÞch sö cña m×nh. Nh­ng kh«ng thÓ vin vµo ®ã ®Ó duy tr× métchÕ ®é §øc trÞ M¸cxÝt ¶o t­ëng, mµ thùc chÊt lµ nÒn Chuyªn chÝnhcña thiÓu sè nh©n danh V« s¶n, thiÕt lËp trªn ®Çu nh©n d©n, trong khiNh©n lo¹i ®· chuyÓn sang kû nguyªn ph¸p trÞ! Trªn c¬ së ®iÒu®· tr×nh bµy trªn t«i thÊy cã thÓ kÕt luËn r»ng: B¶n chÊt cña dßngt­ t­ëng M¸c-Lª vÒ x· héi lµ dßng t­ t­ëng Phong kiÕn phôc h­ng,céng víi ¶o t­ëng Céng s¶n nguyªn thñy (hoÆc ¶o t­ëng n« lÖ) trong c¬nkhñng ho¶ng t¨ng tèc cña nÒn V¨n minh C«ng nghiÖp. Häc thuyÕtM¸c-Lª kh«ng ph¶i lµ c¸i g× cao xa ch­a tíi mµ chØ lµ c¸i hoµi väng®· bÞ v­ît qua, chØ lµ biÕn t­íng míi mang c¸i mèt c«ng nghiÖp cñachñ nghÜa phong kiÕn ®· bÞ lÞch sö v­ît qua tr­íc ®©y nhiÒuthÕ kû. Nã kh«ng ph¶i lµ thø cÈm nang dÉn ®­êng ®Çy tÝnh xóc tÝchhuyÒn bÝ ®Õn møc hµng thÕ kû sau ch­a cã ai hiÓu ®óng,mµ chØ lµ dù ®o¸n lÈm cÈm kh«ng bao giê cã thùc trªn ®êi.

HáI: Quan hÖ gi÷a §øc trÞ vµ ®¹o ®øc?

§¸P: ®¹o ®øc lµ mét gi¸ trÞ tinh thÇn caoquý, nh­ng còng biÕn ®æi theo thêi ®¹i. Khi thêi ®¹i thay ®æi th×®¹o ®øc lµ yÕu tè t­¬ng ®èi æn ®Þnh nªn biÕn ®æi chËm h¬n sovíi biÕn ®æi cña kü thuËt, kinh tÕ, chÝnh trÞ.... V× thÕ, t¸cdông cña ®¹o ®øc mang tÝnh hai mÆt. MÆt tÝch cùc lµ duy tr× æn ®Þnh x·héi, nhÊt lµ cña d©n téc, chèng l¹i ®iÒu nhi nh« nhÊt thêi. MÆt tiªucùc lµ tÝnh ú cao, ë giao thêi cña lÞch sö th× ®¹o ®øc ®­¬ng thêi lu«nthuéc vÒ hÖ thèng cò. Lùc l­îng míi cña x· héi muèn ®i tíi bao giêcòng ph¶i lµm c¸i ®éng t¸c ph¸ v× ®¹o ®øc còng nh­ con gµ con ph¸ vátrøng ®Ó chui ra. V× thÕ, b¶n chÊt cña tiÕn hãa vµ sinh s«i lµphi ®¹o ®øc! ®¹o ®øc cßn cã mét thuéc tÝnh n÷a lµ rÊt dÔ bÞ b¾t ch­íc®Ó lµm gi¶, ®¹o ®øc gi¶ cßn mª ly h¬n c¶ ®¹o ®øc thËt. Nhµ chÝnhtrÞ l·o luyÖn nµo còng ph¶i lµ mét tay "ch¬i ®¹o ®øc".V× thÕ, luËt cña ph¸p trÞ lµnh m¹nh lµ CÊm trÞ n­íc b»ng ®¹o®øc!"

Mét thuéc tÝnh kh¸c cña ®¹o ®øc lµ xu h­íngtù ho¹i, nghÜa lµ trong m«i tr­êng mµ ®¹o ®øc cÇm trÞch th× ®¹o ®øc sÏtù mÊt ®i. ®¹o ®øc lµ gi¸ trÞ cao quý mµ mçi con ng­êi cÇn cã®Ó ®èi xö víi nhau vµ gi¸o dôc nhau, mu«n ®êi kh«ng ai d¸m nãi b᮹o ®øc, nh­ng §øc trÞ th× loµi ng­êi th«ng minh ngµy nay kh«ng sµin"a råi. Chõng nµo ch­a biÕt ghª s¬ §øc trÞ th× d©n téc Êy cßn ëtrong c¬n mª man ®Ó lµm måi ngon cho m­u toan. Trõ khi c¶ d©n téc Êy (c¶tÇng líp thèng trÞ vµ bÞ trÞ) ®Òu lµ tay "ch¬i ®¹o ®øc"th× kh«ng kÓ! Nh­ng ch¼ng lÏ ®iÒu nµy l¹i cã thÓ x¶y ra, vµnÕu tÊt c¶ ®Òu ranh ma nh­ thÕ th× t«i cßn viÕt lêi ngècnghÕch nµy ra ®©y lµm g×? Kh«ng, kh«ng thÓ nh­ thÕ. Nh©n d©n, Ýtra lµ nh©n d©n lao ®éng vµ mét thiÓu sè trÝ thøc, bao giê còng l­¬ngthiÖn!

HáI: Thùc tiÔn nµo ë ViÖt Nam minh chøng cho quan®iÓm cña anh vÒ b¶n chÊt Phong kiÕn cña nÒn §øc trÞ M¸c-xÝt?

§¸P: Cã thÓ nãi toµn bé thùc tiÔnViÖt Nam vµ thùc tiÔn trong phe X· héi chñ nghÜa minh chøng cho quan®iÓm cña t«i. Xin kÓ mÊy vÝ dô ®iÓn h×nh: * Theo trÝ t­ëngt­îng cña M¸c th× ý thøc hÖ Phong kiÕn lµ rÊt x­a cò, ph¶i tr¶iqua ý thøc hÖ T­ s¶n råi míi tiÕn lªn ý thøc hÖ V« s¶n,mµ mçi b­íc chuyÓn biÕn Êy lµ c¶ mét kû nguyªn míi, tronglÞch sö ph¶i ®o b»ng ngµn n¨m chø ®©u ph¶i chuyÖn ch¬i! ý thøc l¹i lµc¸i thay ®æi rÊt chËm so víi kinh tÕ, vËy mµ ch¼ng hiÓu sao n­ícPhong kiÕn l¹c hËu nh­ Trung Hoa, ViÖt Nam, Lµo, Cao Miªn... l¹i tiÕpnhËn th¼ng ngay ý thøc hÖ V« s¶n mét c¸ch nh¹y bÐn ®Õn thÕ,mµ tiÕp nhËn råi th× b¸m chÆt lÊy, tÈy còng kh«ng ®i. Trong khi ®ãn­íc ®· ë tr×nh ®é cao cña ý thøc hÖ T­ s¶n th× sao l¹i tá ra ngudèt kh«ng tiÕp thu næi ý thøc hÖ tiªn tiÕn cña M¸c?

Cã g× ®©u mµ l¹! Cïng mét chÊt Phong kiÕnnh­ nhau th× th©m nhËp vµo nhau ®©u khã kh¨n g×! Lóc ®Çu ng­êi ta cøt­ëng ViÖt Nam ch­a cã giai cÊp c«ng nh©n bao nhiªu, toµn n«ng d©n th×tiÕp thu ý thøc hÖ V« s¶n ch¾c lµ khã l¾m, ai ngê b©y giê míibiÕt c¸i xø së N«ng d©n Phong kiÕn l¹c hËu nµy míi chÝnh lµ m¶nh®Êt lý t­ëng cña M¸c-Lª! C¸i chÊt Phong kiÕn gia tr­ëng thêi vuachóa ch­a kÞp tÈy röa bëi mét nÒn D©n chñ ®· t×m thÊy chç ®øngrÊt ngon lµnh trong hÖ chuyªn chÝnh d©n chñ tËp trung! C¸i chÊt §øc trÞsÆc mïi tam C­¬ng ngò Th­êng ch­a bÞ thanh to¸n ®· t×m thÊy sù ®ång®iÖu trong mét thÓ chÕ "ý thøc hÖ trÞ", métthø §øc trÞ míi toµn NghÞ QuyÕt, C­¬ng lÜnh, Th­êng vô.... NÕunh×n thÊy 55 tËp Lªnin in tuyÖt ®Ñp ch¾c cô Khæng cô M¹nh ph¶i ghentþ kh«ng ®­îc sèng tíi b©y giê, ®Ó Tø th­, Ngò kinh còng ®­îclµm quen víi giÊy "cót-sª"! Nãi: chñ nghÜa X· héi chÝnh lµsù kÐo dµi cña chÕ ®é phong kiÕn lµ chÝ lý l¾m vËy. Mèi t­¬nghîp Êy M¸c còng ®· m­êng t­îng ra, nh­ng «ng l¹i gi¶i thÝch nã mét c¸chkh¸c. Theo «ng, "C«ng x· n«ng th«n", "Céng ®ång lµng xãm chÝnhlµ chç dùa cña nÒn Chuyªn chÕ ph­¬ng §«ng" lµ thø nhÊt®Þnh sÏ bÞ thanh to¸n khi tiÕn lªn chñ nghÜa T­ b¶n, nh­ng l¹i trëthµnh c¸i khëi ®iÓm trùc tiÕp ®Ó ®i tíi chñ nghÜa X· héi (!)(?). §Êy ch¼ng lµ b»ng chøng vÒ sù t­¬ng hîp gi÷a hai thø ChuyªnchÕ lµ g×?

* B©y giê thö nh×n vµo ®éi ngò nh÷ng ng­êi®· du nhËp chñ nghÜa M¸c-Lª vµo ViÖt Nam. Tr­íc hÕt vÒ chñ tÞchHå chÝ Minh. Theo lêi cô Hå còng nh­ theo lêi ng­êi nghiªn cøu vÒ cô Hå®Òu thèng nhÊt r»ng cô Hå lµ mét nhµ Nho. Nho gi¸o ë cô Hå lµ Khænggi¸o. T­ t­ëng chÝnh trÞ cña Khæng gi¸o lµ §øc trÞ, thËm chÝ chèng ph¸ptrÞ. VÒ chÊt Nho cña cô Hå, ta sÏ kh«ng nãi tíi c¸i Nho trong c¸chbiÓu ®¹t t­ t­ëng, trong ®ã rÊt nhiÒu c©u nhiÒu ý lµ tõs¸ch vë Khæng gi¸o, chØ bµn vÒ néi dung t­ t­ëng bªn trong c¸ch biÓu®¹t ®ã. Cô Hå thÊm nhuÇn ®¹o Khæng ë tÝnh ®¹o ®øc cña nã ("§¹oKhæng lµ mét m«n gi¸o dôc vÒ ®¹o ®øc vµ phÐp xö thÕ", lêicô Hå nãi víi nhµ th¬ ¤xÝp Man®enxtam). VÒ biÖn ph¸p ®Ó c㮹o ®øc th× xoay quanh mÊy ch÷ "häc", "d¹y", "tud­ìng b¶n th©n", "phª b×nh vµ tù phª b×nh"... Cô nãi: "Muènc¶i t¹o thÕ giíi vµ c¶i t¹o x· héi th× tr­íc hÕt ph¶i tù c¶i t¹ob¶n th©n", "Muèn x©y dùng Chñ nghÜa x· héi th× tr­íc hÕt ph¶icã con ng­êi X· héi chñ nghÜa !". Tøc lµ cô Hå ®· ®i ®óng vµoc¸i vÕt xe mµ §øc trÞ ®· ®i suèt mÊy ngh×n n¨m: chÝnh t©m, tu th©n,trÞ quèc, b×nh thiªn h¹! Råi còng b»ng chÝnh tÊm lßng khao kh¸t cã métthÓ chÕ §øc trÞ cho d©n téc Êy, cô Hå ®· b¾t gÆp lý thuyÕtChuyªn chÝnh V« s¶n vµ mª ngay tõ buæi gÆp ®Çu. T«i dïng ch÷ céng h­ënglµ v× vËy.

C¸i hay c¸i ®Ñp nh­ c¸c cô nãi nµo cã aiph¶n ®èi. VÊn ®Ò lµ lµm thÕ nµo ®Ó thùc hiÖn? Khi x· héi®· tiÕn vµo s¶n xuÊt C«ng nghiÖp vµ kinh tÕ ThÞ tr­êng th×viÖc trÞ n­íc b»ng c¸ch lÊy C¸ nh©n lµm gèc ®Ó táa ra lµm tèt x·héi, lÊy Gi¸o dôc lµm biÖn ph¸p trung t©m ch¾c h¼n ®· bÞ ®Èy vµo qu¸khø cïng víi nÒn §øc trÞ phong kiÕn, nÕu trªn ®êi ®· kh«ng sinhra kÎ kÕ thõa ®ã lµ nÒn Chuyªn chÝnh V« s¶n. NÕu cô Hå chØ lµnhµ gi¸o dôc, nhµ th¬... th× ta ch¼ng nãi, nh­ng cô Hå ®· nhËn m×nh lµ "nhµC¸ch m¹ng chuyªn nghiÖp" tøc nhµ chÝnh trÞ, tøc ng­êi cÇmquyÒn th× x· héi chê ®îi ë Cô mét C¬ chÕ tæ chøc x· héi, mét béluËt, vµ mét hÖ thèng quyÒn lùc sao cho trong ®ã c¸i ®¹o ®øc cø®­îc ph¸t sinh vµ nu«i d­ìng, c¸i phi ®¹o ®øc cø bÞ läc ra vµ trõngtrÞ; gi¸o dôc rÌn luyÖn chØ cßn lµ biÖn ph¸p hç trî. ThÕ míilµ ®¹o ®øc thËt sù, vµ ®ã chÝnh lµ c¸i ®¹o ®øc cña ph¸p trÞ. Nh­ngthùc tÕ, c¬ chÕ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña bé m¸y §øc trÞ V« s¶n®· g©y hiÖu qu¶ ng­îc l¹i víi ®¹o ®øc.

Cã g× khã hiÓu ®©u. H·y xem vai trß ng­êitèi cao cña bé m¸y hµnh ph¸p: Thñ t­íng! Sinh thêi cña Hå chñ tÞch th× thñt­íng lµ cô Ph¹m v¨n §ång. Ng­êi ViÖt Nam tØnh t¸o nµo còng gäicô Ph¹m v¨n §ång lµ vÞ thñ t­íng cña ®¹o ®øc, c¶ mét ®êi nãi ®¹o®øc, ®Æc biÖt lµ ®¹o ®øc Hå chÝ Minh. Cô §ång nãi nhiÒu ®Õn§øC vµ Tµi, ®Õn HåNG vµ CHUY£N. Nh­ng §øC vµ TµI th× côHå ®· gi¶ng b»ng lêi cña s¸ch §¹i häc (mét trong Tø th­): "§øcgi¶ b¶n gi·, Tµi gi¶ m¹t gi·!" (Tµi chØ lµ ngän, §øc míi lµgèc). Ng­êi c¸ch m¹ng ph¶i cã ®¹o ®øc, kh«ng cã ®¹o ®øc lµ kh«ng cãc¨n b¶n!" Sau khi ®· ®­a ®­îc §øc lªn vÞ trÝ tèi th­îng, cô Håmíi cho §øc mang c¸i néi dung cèt tö cña Chuyªn chÝnh v« s¶n: ch÷ TRUNG! Mµ "trung"ph¶i lµ "trung víi §¶ng"! Råi míi "HiÕu víiD©n" v©n...v©n...

Tuy D©n cã ®­îc kÓ ®Õn ng«i vÞ thønh×, nh­ng råi l¹i cã mÖnh ®Ò "§¶ng víi D©n lµ mét".Tuy ®­îc "lµ mét" nh­ng ngåi chung vµo c¸i ghÕ nµy"D©n" sÏ bÞ "§¶ng" th«n tÝnh, v× D©n ph¶i nhí r»ng §¶nglu«n lµ ng­êi l·nh ®¹o trùc tiÕp, toµn diÖn vµ tuyÖt ®èi!"ThÕ th× D©n cßn chç nµo ®øng? Th­¬ng thay cho D©n ®· thùc sù trëthµnh con ®á, ®­îc ru ®­îc nùng, ®­îc bÕ ½m hÕt chç nµy sangchç kia, nh­ng cã c¸i bÇu s÷a th× ë trong tay "mÑ hiÒn" mÊtråi, kh«ng khãc th× §¶ng kh«ng cho bó, mµ liÖu cã d¸m khãc kh«ng, khi"mÑ hiÒn" cÇm s÷a l¹i cÇm c¶ roi! Sù t­íc ®o¹t Êy lµ trongph¹m vi ý thøc hÖ. "H×nh chiÕu" cña nã ra thùc tÕ lµsù t­íc ®o¹t vÒ "së h÷u" vµ "nh©n quyÒn". §¶ngh« hµo ®Êu tè ®Þa chñ ®Ó "ng­êi cµy cã ruéng". "Cãruéng" ch­a mÊy ngµy ®· ph¶i vµo tæ ®æi c«ng råi vµo hîp t¸c, giaohÕt ruéng hÕt tr©u cho "Ban chñ nhiÖm". Vµ tõ ®Êy trë ®ilµ c¶nh:

Mçi ng­êi "lµm viÖcb»ng hai"
§Ó cho chñ nhiÖm mua ®µi mua xe!
Mçi ng­êi "lµm viÖc b»ng ba"
§Ó cho chñ nhiÖm x©y nhµ x©y s©n!

Chñ nhiÖm lµ ai, døt kho¸t lµ ng­êi trongCÊp ñy §¶ng, nªn quyÒn sinh quyÒn s¸t trong tay. BÞ chñ nhiÖm trïth× con thi vµo ®¹i häc råi còng bÞ x· gäi vÒ, bè mÑ cã sangtØnh kh¸c ®Ó kiÕm ¨n còng kh«ng tho¸t khái bµn tay qu¶n lý hékhÈu cña §¶ng! Tr¹ch trong ræ cua lµm g× cã quyÒn tù do ®i häc, tùdo c­ tró...? Cã liÒu lÜnh tù do ng«n luËn mµ göi ®¬n kiÖn tíi Thñt­íng th× Thñ t­íng l¹i gi¶ng ®¹o ®øc, ®¹o ®øc th× ph¶i "trungvíi §¶ng", nªn ®¬n kiÖn l¹i chuyÓn ®óng vÒ §¶ng ñy x·®Ó §¶ng ñy hµnh... ph¸p! Con ®­êng §øc trÞ vßng vÌo qu¸ nªn ng­êid©n ®©u cã nh×n thÊy, §¶ng an ñi cho vµi c©u ®¹o ®øc lµ l¹i tØnh c¶ng­êi, vµ l¹i cè søc ®Ó tiÕp tôc "lµm viÖc b»nghai"!

Ng­êi kh«ng hiÓu th× t­ëng cô Hå chØm­în Khæng gi¸o c¸i ch÷ nghÜa, cßn néi dung th× ®· cã "§¶ng", cã"hîp t¸c x·" nghÜa lµ ®· mang tÝnh C¸ch m¹ng rÊt míi mÎ råi.! CãbiÕt ®©u néi dung phong kiÕn cña ch÷ TRUNG vÉn ®­îc gi÷ nguyªn,"trung" lµ døt kho¸t kh«ng ®­îc nghÜ ®Õn vÞ chóa tÓ thøhai, "l­ìng §¶ng" ch¼ng h¹n lµ m¾c téi chÕt råi. C¸i míi mÎlµ : ®¸ng lÏ trung víi Vua th× nay ph¶i trung víi §¶ng. §¶ng ®øng thay vµochç cña Vua trong câi t©m linh cña ng­êi d©n ViÖt, ®­îc h­ëngträn tÊm lßng "trung qu©n" mµ chÕ ®é Phong kiÕn ph¶i mÊtc¶ ngµn n¨m míi x©y dùng ®­îc! VÝ dô nhá trªn ®©y ch¾c cã thÓ giópb¹n nhËn ra r»ng sù TËp thÓ hãa kia kh«ng hÒ khö ®i c¸i néi dungPhong kiÕn cña ch÷ Trung, tr¸i l¹i nã lµm cho ch÷ Trung Phong kiÕn®­îc "cËp nhËt hãa" ®Ó nã cã thÓ sèng yªn gi÷a thêi s¶nxuÊt C«ng nghiÖp, Ýt ra lµ trong buæi ®Çu.

§øc trÞ V« s¶n, ®em ®èi chiÕu víi §øctrÞ Phong kiÕn th× tÝnh "c¸ch m¹ng" chØ cã nghÜa lµ thay "sùtrung thµnh cña c¸ nh©n thÇn d©n víi c¸ nh©n Vua" b»ng "sù trungthµnh cña mét tËp thÓ d©n víi mét thÓ cÇm quyÒn", ®Óråi trong tËp thÓ cÇm quyÒn nµy sù trung thµnh tèi hËu sÏ ®­îc gi¶iquyÕt b»ng §¶ng tÝnh vµ nguyªn t¾c D©n chñ tËp trung. §iÒu chua ch¸tlµ trong sù tranh chÊp ë cung ®×nh nµy nhiÒu phen cô Hå vµ cô §ång víit­ c¸ch l·nh tô ch©n chÝnh cña §¶ng, ®· kh«ng ph¶i lµ ng­êi ®­îc nhËnsù trung thµnh tèi hËu ®ã. T«i ®­îc nhiÒu §¶ng viªn h­u trÝ kÓr»ng: Cô §ång rÊt nhiÒu t©m sù, Cô b¶o "c¶ ®êi lµm Thñ t­íng,tham nhòng nh­ r­¬i mµ t«i ch­a c¸ch chøc ®­îc mét c¸n bé nµo! HiÖnnay ta chèng tham nhòng nh­ng còng chØ chèng ®­îc tõ vai trë xuèngth«i!"

NghÜa lµ Tham nhòng ë trªn ®Çu lµ kh«ng chèng®­îc! Ng­êi d©n cã thÓ chia xÎ víi Cùu Thñ t­íng t©m t­ Êy, nh­ngch¾c vÞ Cùu Thñ t­íng cña chóng ta ch­a bao giê d¸m nghÜ r»ng céi nguåncña bi kÞch nµy lµ ë b¶n chÊt Phong kiÕn cña nÒn §øc trÞ V« s¶n!Ch¼ng thÕ mµ Ýt l©u sau cô §ång l¹i tiÕp tôc cuéc ®¸nh tham nhòngb»ng... bµi gi¶ng ®¹o ®øc, ®¹o ®øc Hå chÝ Minh. ChÝnh cô Hå víi ®¹o®øc Hå chÝ Minh cã thËt trong tay mµ ch­a chèng ®­îc tham nhòng, huèng håmét ng­êi nµo ®ã kh«ng ph¶i Hå chÝ Minh, chØ nãi ®¹o ®øc Hå chÝ Minhchø ch¾c g× ®· cã ®¹o ®øc thËt, th× thö hái chèng thÕ nµo ®­îctham nhòng? Xin h·y l¾ng nghe lêi m¸ch n­íc cña thêi ®¹i (nÕu thùc t©mmuèn nghe): H·y quªn ®¹o ®øc ®i, ®Ó lµm ph¸p trÞ cho ngon lµnh th× thamnhòng nã míi sî!

Muèn cã c«ng b»ng mµ chän §øc trÞ lµ ®ångèc, v× t×nh c¶m lu«n lu«n dÉn ®Õn mÊt c«ng b»ng. Muèn cã d©n chñ mµchän §øc trÞ lµ ®å ngèc, v× t×nh c¶m lu«n lu«n dÉn ®Õn qu©nphiÖt. Muèn ®­îc gi¶i phãng mµ chän §øc trÞ lµ ®å ngèc, v× ®¹o®øc lµ c¸i bÉy cña kÎ thèng trÞ ®Ó bÉy kÎ cã t©m mµ trÝ kh«ng ®ñ,chØ thÊy gÇn mµ kh«ng thÊy xa. Cµng h­íng thiÖn bao nhiªu, cµng cùa quËy®Ó t×m ®¹o ®øc bao nhiªu, th× cµng róc s©u vµo bÉy bÊy nhiªu. KÎthèng trÞ chØ cÇn n¾m c¸i bÉy ®¹o ®øc gi¬ lªn lµ xá mòi ®­îc c¶ ®µn.Kh«ng biÕt ®Õn bao giê Nh©n d©n míi nhËn ra ®iÒu Êy, lóc Êyng­êi ta sÏ t×m ph¸p trÞ.

Xin nèi l¹i mét chót c¸i m¹ch suy nghÜ vÒ§øC vµ TµI. Khëi ®Çu cã vÎ nh­ ®©y lµ hai gi¸ trÞ song song. Nh­ngkh«ng, ý thøc hÖ §øc trÞ buéc ph¶i coi §øc lµ gèc, Tµi lµngän. Råi c¸i gèc §øc Êy l¹i ph¶i mang néi dung sè 1 lµ trung víi §¶ng.ChØ cÇn thuyÕt gi¶ng hai b­íc Êy th«i lµ TµI ®· tôt xuèng th©nphËn ®Çy tí cho sù nghiÖp ChÝnh trÞ cña §¶ng. TµI mµ kh«ng phôc vô®­îc sù nghiÖp ChÝnh trÞ cña §¶ng th× còng "kh«ng b»ng côcph©n". §õng nghÜ r»ng ®iÒu qu¸ qu¾t nµy lµ ë bªn Tµu mÊy n¨mvÒ tr­íc. ChÝnh ë ViÖt nam ®©y ngµy h«m nay, gi÷a lóc sù nghiÖp®æi míi rÊt thµnh c«ng nµy, ®iÒu Êy cµng ®óng h¬n bao giê hÕt!§¶ng ta ®ang träng trÝ thøc vµ cµng ngµy cµng träng trÝ thøc,®iÒu Êy xin ®õng ai nghi ngê. V× §¶ng ta thõa biÕt nÕu chØ dïngmÊy anh bÊt tµi, th× dÉu cã gi÷ ®éc quyÒn së h÷u ®Êt ®ai ®Ó ®écquyÒn mua b¸n víi n­íc ngoµi còng kh«ng thÓ hßa nhËp ®­îc vµothÕ giíi ®Çy trÝ tuÖ h«m nay. Nªn mäi tµi n¨ng ¾t ®­îc södông, nh­ng víi mét ®iÒu kiÖn: ph¶i phôc vô cho sù nghiÖp chÝnhtrÞ cña §¶ng (chó ý r»ng ChÝnh trÞ M¸c xÝt th× bao giê còng cã KinhtÕ trong ®ã råi! M¸c-Lª chØ d¹y kinh tÕ- ChÝnh trÞ häc Ðconomiepolitique, mµ kh«ng d¹y Khoa häc ChÝnh trÞ Science politique!). SùnghiÖp cña §¶ng th× lu«n ®ång nghÜa víi sù nghiÖp cña ®Êt n­íc,nªn ë ViÖt nam nµy dï nãi "v× ®Êt n­íc" hay "vק¶ng" th× ý nghÜa chÝnh trÞ c«ng khai cña c©u v¨n còng kh«ng cã g×thay ®æi (nh­ng trong chèn l­¬ng tri thÇm kÝn th× hai c©uv¨n kia l¹i cãnghÜa ®¹o ®øc tr¸i ng­îc h¼n, ng­êi ta biÕt anh v× ®Êt n­íc th×ng­êi ta träng, chø biÕt anh lµ kÎ "v× §¶ng" th× ng­êi tal¸nh xa ®Êy, kh«ng "lµ mét" ®­îc ®©u!).

Võa ý §¶ng th× ch÷ TµI liÒn víich÷ TIÒN, tr¸i ý §¶ng th× ch÷ TµI liÒn víi ch÷ TAI! Chän®­êng nµo th× chän! TrÝ thøc ViÖt Nam nh¹y bÐn, hä hiÓuý §¶ng nªn ch¼ng d¹i g× mµ chän ch÷ TAI, cø chän con ®­êng cãh×nh B¸c Hå chØ lèi, ®Ó "B¸c vÉn cïng chóng ch¸u hµnh qu©n..."th× "®¸nh ®©u th¾ng ®Êy. Cø cã B¸c Hå trong tay lµ sai khiÕn®­îc r¸o, Chuyªn chÝnh V« s¶n chØ nghe lêi B¸c Hå! Ng­êi ViÖt thêi naynãi vÒ ®ång tiÒn c¸ch m¹ng mét c¸ch rÊt ®¹o ®øc nh­ thÕ! §Êylµ bµi ®¹o ®øc mµ x· héi M¸c-Lª ®· d¹y cho hä. Trong th©m t©m häthõa hiÓu bµi ®¹o ®øc cña l·nh tô V« s¶n thuyÕt gi¸o, v« t×nh chØ®Ó t¹o ra mét tÇng líp C­êng hµo míi giÇu cã gÊp v¹n lÇn bänC­êng hµo phong kiÕn khi x­a. Thêi cùc thÞnh cña §øc trÞ lµ PhongkiÕn, ngµy nay cø ham §øc trÞ lµ r¬i vµo Phong kiÕn, mµ Phong kiÕnngµy nay th× ®©u cßn c¸i nÐt ®Ñp cña Phong kiÕn cùc thÞnh ngµy x­a?

Ph©n tÝch nh­ trªn t«i kh«ng cã ý g× muènxóc ph¹m ®Õn tÊm lßng cña cô Hå chÝ Minh, cô Ph¹m v¨n §ång lµ vÞ cãc«ng Cøu n­íc, còng nh­ kh«ng d¸m xóc ph¹m ®Õn tÊm lßng cô C¸c M¸cth¸nh thiÖn. Tr¸i l¹i t«i muèn kh¼ng ®Þnh r»ng tÊm lßng dï th¸nhthiÖn ®Õn ®©u còng kh«ng tho¸t khái c¸i vßng Kim c« cña ý thøchÖ. §èi víi ng­êi ®iÒu hµnh x· héi, vÊn ®Ò lµ ph¶i gi¶iphãng ý thøc hÖ trong c¸i ®Çu, chø chñ yÕu kh«ng ph¶i lµ khæ c«ngrÌn luyÖn ®Ó "chÝnh c¸i T©m"! §øng trong ý thøc hÖÊy th× c¸i T©m còng ch¼ng "chÝnh" m·i ®­îc ®©u! "chÝnh"thËt th× ra r×a!

HáI: Cã thÓ bµn g× vÒ "T­t­ëng Hå ChÝ Minh"?

§¸P: VÒ c¬ b¶n vÊn ®Ò nµy kh«ng cßnlµ vÊn ®Ò khã nhËn thøc n÷a, song ë mét chõng mùc nµo ®ã lóc nµy vÉncßn lµ viÖc khã nãi, vµ cã lÏ ch­a tiÕng nãi nµo cã thÓ lµtiÕng nãi cuèi cïng, song còng ®· lµ viÖc kh«ng thÓ kh«ng nãi.Hå chÝ Minh ®· thµnh nh©n vËt lÞch sö cña D©n téc vµ cña thÕ giíi.Tèt nhÊt kh«ng nªn coi Hå chÝ Minh lµ thñ lÜnh, hay thÇn t­îng, hay kÎ thï,cña anh, cña t«i n÷a. Cuéc ®êi cña Chñ tÞch ®· ®Ó dÊu Ên kh¾p n¬i,t«i cã nãi thªm, anh cã nãi bít còng kh«ng ®­îc. Tèt nhÊt lµ ai nghÜ saonãi vËy, biÕt sao nãi vËy, th¼ng th¾n vµ ch©n thµnh, cã thÓ ýkiÕn Êy ch­a ®¹t tÝnh hÖ thèng vµ toµn diÖn.

VÒ phÇn t«i, tÊt c¶ ý kiÕn ®·tr×nh bµy vµ sÏ tr×nh bµy trong bµi viÕt nµy vÒ ý thøc hÖ V«s¶n, vÒ t×nh h×nh ®Êt n­íc còng ®· lµ lêi bµn vÒ nh©n vËt lÞchsö sè 1 Êy råi. §©y chØ lµ mÊy lêi bµn thªm: * Cô Hå thuéc nhµ Nho yªun­íc lín cña ViÖt nam, lµ mét ng­êi ViÖt nam ®iÓn h×nh cñathÕ kû 20, tµi giái vÒ nhiÒu mÆt. Sù gÆp gì cña Hå chÝ Minhvíi Phong trµo Céng s¶n lµ biÕn cè bao trïm cuéc ®êi cña Cô, vµ do ®ãgãp phÇn quyÕt ®Þnh chiÒu h­íng ph¸t triÓn cña ngãt mét thÕkû ®Çy biÕn cè lín lao cña lÞch sö ViÖt Nam, vµ ¶nh h­ëng sangc¶ nhiÒu n­íc cïng c¶nh ngé. Trong cuéc gÆp gì lÞch sö Êy, Hå chÝ Minh®· xö lý mét c¸ch thµnh c«ng ®ång thêi còng kh«ng thµnh c«ng.

* N­¬ng theo trµo l­u Céng s¶n ®ang trµn d©ngtrªn thÕ giíi ®Ó ®¸nh thøc vµ tËp hîp søc sèng cña mét céng ®ångD©n téc, lµm cuéc Khëi nghÜa Th¸ng 8 thµnh c«ng vµ sau ®ã lµ 9 n¨m tr­êngkú kh¸ng chiÕn th¾ng lîi, ®em l¹i khu«n mÆt míi vµ khÝ thÕ míi chon­íc ViÖt Nam tõ n« lÖ vµ nghÌo ®ãi lµ mét sù nghiÖp thÇn kú.* Song, ®iÒu ®¸ng tiÕc lµ sù nghiÖp Hå chÝ Minh ®· kh«ng ®itiÕp vµo con ®­êng D©n téc hßa b×nh s¸ng l¹n. MÆt tiªu cùc cña sù gÆpgì gi÷a d©n téc ViÖt nam nãi chung vµ Hå chÝ Minh nãi riªng víi trµo l­uCéng s¶n lµ ®· du nhËp vµo ®Êt n­íc m×nh mét m« h×nh X· héi chñ nghÜakh«ng t­ëng, ®Æt c¨n b¶n trªn mét ý thøc hÖ phong kiÕn t©nthêi, mét thiªn ®­êng tr¹i lÝnh Mao Ýt, nªn n­íc ViÖt nam ®éc lËp ®·kh«ng b¾t kÞp trµo l­u canh t©n cña thÕ giíi mµ trë thµnh n¹n nh©n bi®¸t nhÊt cña cuéc chiÕn hai phe cña c¸c n­íc lín.

Sau cuéc huynh ®Ö t­¬ng tµn oan uæng, ýthøc hÖ Êy l¹i tiÕp tôc chØ huy cuéc hµnh h¹ lÉn nhau, t¹o m«itr­êng cho yÕu tè hñ b¹i h·nh tiÕn lªn ng«i, ph¸ ho¹i kû c­¬ng,ph¸ hñy gi¸ trÞ l­¬ng thiÖn vµ tiÕn bé. * Cuèi cïng th× ý thøchÖ ®ang rót lui khái lÞch sö mét c¸ch kh«ng tuyªn bè, nh­ng ®Êt n­ícvÉn t×m lèi ra theo cung c¸ch nh­ trªn,víi mét nhÞp ®iÖu ghª gím h¬n,vµ g©y ra hËu qu¶ s©u s¾c h¬n. Vµ bi kÞch thay, thÇn t­îng anh hïng d©n técHå chÝ Minh rÊt ®Ñp ®Ï l¹i ®­îc dïng lµm b×nh phong ®Ó b¶o trî chotiÕn tr×nh l¾t lÐo nµy. §ã lµ tÊt c¶ sù kh«n ngoan ViÖt nam. * ChñtÞch Hå chÝ Minh ®· thµnh c«ng trong mét sù nghiÖp lín, nh­ng l¹i kh«ngthµnh c«ng trong mét sù nghiÖp lín h¬n, bao qu¸t h¬n. XÐt vÒ nguyªnnh©n chñ quan, ta thÊy thµnh c«ng ®Òu g¾n víi b¶n chÊt th«ng minh vµnh©n hËu, ý chÝ kiªn c­êng vµ ®Æc biÖt kh«n ngoan khi xö lýt×nh huèng, kh¶ n¨ng lîi dông t×nh h×nh vµ thêi c¬, tËn dông nh©n tè cãs½n tõ bªn trong vµ bªn ngoµi thµnh søc m¹nh tæng hîp ®Ó ®¹t môctiªu.

Nh­ng sang mét bµi to¸n lín h¬n, mang tÝnh thêi®¹i h¬n, th× ­u ®iÓm Êy kh«ng ®ñ. Do b¶n n¨ng nh¹y bÐn, NguyÔn ¸iQuèc ®· nh×n thÊy tõ trµo l­u Céng s¶n søc m¹nh ghª gím cÇn ph¶i södông, vµ còng linh c¶m thÊy trong ®ã cã ®iÒu ph¶i c¶nh gi¸c, nh­ng®iÒu kiÖn chñ quan còng nh­ kh¸ch quan ®· kh«ng cho NguyÔn ¸i Quèc®ñ nhËn thøc hÖ thèng ®Ó ph©n ®Þnh vÊn ®Ò tËn gèc, nªn ®·sa vµo thiªn la ®Þa vâng cña mét ®¹i bi kÞch nh©n lo¹i mµ n­íc kh«n ngoanh¬n ®· tr¸nh ®­îc. Dïng ©m binh råi kh«ng khiÕn næi ©m binh, ®Ól¹i bi kÞch cho d©n téc còng nh­ bi kÞch cho cuéc ®êi riªng cña m×nh. VËynÕu ph¶i nãi vÒ chç bÊt cËp cña ng­êi anh hïng Hå chÝ Minhtr­íc bµi to¸n lÞch sö cña D©n Téc t«i sÏ nãi r»ng nhµ ChÝnh trÞyªun­íc tµi ba Êy kh«ng ph¶i lµ mét nhµ t­ t­ëng, Nhµ Nho yªu n­íc ÊykÕ thõa t­ t­ëng §øc trÞ phong kiÕn Khæng gi¸o nªn ®· céng h­ëngvíi chÊt §øc trÞ V« s¶n trong chñ nghÜa M¸c; ®¹o ®øc Êy rÊt ®Ñp nh­ngtrong x· héi h«m nay nã chØ cßn lµ chç Èn nÊp rÊt lý t­ëng cho thøphi ®¹o ®øc.

* LÞch sö ®· quay hÕt mét vßng, nay ngåinghÜ l¹i mµ so s¸nh mét ®­êng c¸ch mÖnh cña cô NguyÔn ¸i Quèc theo gãtM· Kh¾c T­ vµ Lý Ninh (Marx, Lenin) víi con ®­êng "khai d©n trÝ,chÊn d©n khÝ, hËu d©n sinh" cña cô Phan T©y Hå theo gãt M¹nh-§øcT­-C­u vµ L­ Thoa (Montesquieu, Rousseau) th× míi biÕt c©u "Dôc tècbÊt ®¹t" cña cæ nh©n chÝ lý l¾m vËy. Muèn nhanh th× kh«ng tíi®­îc!. §­êng lªn V¨n minh kh«ng cã lèi t¾t, ®i t¾t ®Ó tiÕn th¼ngl¹i hãa ra ®i vßng quanh, ®i m·i cuèi cïng l¹i ph¶i vßng vÒ ®iÓmxuÊt ph¸t ban ®Çu! * Tr×nh bµy tõng Êy ý kiÕn ch¾c còng ®ñ nãi lªnnguyÖn väng cña t«i, mét ng­êi d©n ViÖt hËu sinh vÒ c¸iviÖc lËp h¼n mét ViÖn T­ t­ëng Hå ChÝ Minh lµ mét viÖc kh«ngnªn chót nµo! Trong nh©n d©n, biÕt bao nhiªu ®iÒu dÞ nghÞ.

- ViÖc ¸p dông (dÇu lµ ¸p dông tµi t×nh)mét hÖ t­ t­ëng ®· cã, ch¼ng lÏ l¹i lµ mét hÖ t­ t­ëng n÷a haysao? VÒ mÆt t­ t­ëng th× cô M¸c, cô Lª cßn lo kh«ng ®øng ®­îc huèngchi häc trß, l¹i lµ mét häc trß kh«ng chuyªn vÒ t­ t­ëng, chñyÕu tr«ng coi phÇn thùc nghiÖm?

- Cô Hå mang nhiÒu tÝnh truyÒn thèngViÖt nam ®iÓn h×nh, trong ®ã cã truyÒn thèng thùc dông, kh«ng cãt­ t­ëng, kh«ng chÝnh thèng, kh«ng coi träng lý luËn (chØ dïng lýluËn khi cÇn ngôy biÖn). Cø chÊp v¸ mçi thø mét tý, vay m­înKhæng M¹nh, M¸c Lª, ThÝch Ca, Giª Su, T«n DËt Tiªn... ®ñ c¶, miÔn sao ®¹tmôc ®Ých.

- NÕu ViÖt nam cã nhµ t­ t­ëng riªngth× sao l¹i tù chÊp nhËn sù ph©n cÊp "Chñ nghÜa M¸c-Lªnin! T­ t­ëngMao tr¹ch §«ng! T¸c phong Hå chñ tÞch!".

NhiÒu lÇn cô Hå ®· kho¸n tr¾ng phÇn t­t­ëng cho c¸c l·nh tô kh¸c. VÝ dô Cô Hå chØ lªn ¶nh cña Xta-lin vµ Maotr¹ch §«ng ®Ó trÊn an t­ t­ëng c¸n bé: "T«i cã thÓ sai, nh­ng«ng nµy kh«ng thÓ sai!, T«i kh«ng viÕt lý luËn, lý luËn B¸cMao viÕt c¶ råi!.

- Cã ng­êi l¹i viÖn dÉn ®Þnh nghÜa cñaLªnin vÒ Nhµ t­ t­ëng, vµ nãi r»ng theo ®Þnh nghÜa Êy th× Hå chÝ Minhdøt kho¸t lµ Nhµ t­ t­ëng!

- NÕu cã Nhµ t­ t­ëng thËt th× ®©u ph¶i®Þnh nghÜa míi thµnh Nhµ t­ t­ëng. D©n téc kh«ng cÇn mét "Nhµ t­t­ëng theo ®Þnh nghÜa". Mét ng­êi yªu ch¼ng h¹n mµ chØ "theo®Þnh nghÜa" th× ng¸n biÕt chõng nµo?

- T«i kh«ng biÕt vÏ mµ b¹n phong t«i lµdanh häa bËc nhÊt thÕ giíi th× ®óng lµ b¹n xá t«i råi! LËp tøcng­êi th©n nhÊt cña t«i sÏ c­êi bß ra: §óng råi, cã lÇn anh Êy vÏ ¶nhtÆng em, lËp tøc em ®em treo ë chuång gµ, thÕ lµ em kh«ng bÞ mÊt gµ n÷a.Thµnh trß ®ïa, thÕ cã ph¶i lµ tù nhiªn l¹i lµm khæ t«i kh«ng?

L­u ThiÕu Kú ®· ch¼ng xá Mao tr¹ch §«ngb»ng c¸ch ®i ®©u còng ch×a cuèn Mao tuyÓn ®á chãt ra ®Êy th«i! "Yªunhau th× l¹i b»ng m­êi h¹i nhau lµ vËy ®ã!

- Sao bao nhiªu n¨m kh«ng thÊy t­ t­ëng Hå chÝMinh, b©y giê thÊy M¸c Lª hÕt thiªng råi míi dùng cô Hå ra thay thÕ?§Þnh ch¬i bµi lÊp löng chø g×, b¶o cô Hå vÉn lµ M¸c Lª còng ®­îc, mµb¶o cô Hå chØ m­în M¸c Lª lµ ph­¬ng tiÖn cho D©n téc th«i còng®­îc!

- ói dµo, cã bµy ra ch­¬ng tr×nh näch­¬ng tr×nh kia th× míi rót ®­îc tiÒn ng©n s¸ch ra mµ chia nhau, chøhä thiÕt g×. NÕu yªu mÕn Cô thËt th× ng­êi ta ®· ch¼ng chiaDi chóc.... VËy lµ KÝnh ch¼ng bâ phiÒn!

Ng­êi ta so s¸nh: xÐt vÒ tÇm TrÝ tuÖvµ T©m huyÕt cña L·nh ®¹o th× "chiÕn dÞch T­ t­ëng Hå chÝMinh" còng hao hao gièng tÝnh "chiÕn dÞch lµm l¹i Quèc ca" n¨mx­a vËy. Sî råi kÕt thóc l¹i còng nh­ thÕ!

Nghiªn cøu nh©n vËt lÞch sö lµ thuéc khoahäc lÞch sö, lµ chuyÖn l©u dµi. NhiÒu t­ liÖu vÒ Chñ tÞchHå chÝ Minh cßn ®ang ®­îc ph¸t hiÖn, nhiÒu sù ®¸nh gi¸ ®ang ®­îcbæ sung, chØnh lý. Ph¸t huy t¸c dông cña nh©n vËt lÞch sö ®Ó cã Ýchcho x· héi tr­íc m¾t lµ viÖc rÊt nªn lµm, nh­ng còng chØ nªn lµm cãmøc ®é, vµ ph¶i trung thùc víi sù thËt lÞch sö; t« vÏ thªm hay xuyªn t¹c®i ®Òu cã h¹i nh­ nhau. "Uy tÝn" cã mét thuéc tÝnh lµ lu«nlu«n ph¶i ®­îc cËp nhËt hãa vµ kh«ng m­în ®­îc. ThÕ hÖ h«m naychän con ®­êng nµo lµ viÖc cña thÕ hÖ h«m nay. Kh«ng thÓlÊy sù lùa chän cña B¸c Hå ®Ó cÊm sù lùa chän cña thÕhÖ h«m nay; cø ®em ra cho toµn d©n xÐt duyÖt ®µng hoµng, c¸i nµotèt, ®óng, hîp víi thÕ giíi ngµy nay th× dïng. Còng nh­ kh«ng thÓlÊy sù lùa chän cña chóng ta h«m nay ®Ó hï däa thÕ hÖ conch¸u chóng ta; vÊn ®Ò lµ ph¶i gióp thÕ hÖ sau chuÈn bÞ c¸i vènTrÝ tuÖ vµ Nh©n tÝnh ®Ó hä cã ®ñ b¶n lÜnh mµ tù lùa chän,chø kh«ng thÓ lµm thay. Uy tÝn h«m nay th× h«m nay ph¶i tù m×nh t¹o ra,nÕu kh«ng ¾t ng­êi ta b¶o m×nh lµ kÎ "¨n mµy dÜ v·ng".

PhÇn III :
TÇm V¨n Hãa ThÊp cña TrµoL­u Céng S¶n