Sù ThËt - Nh©n VËt - TrÇn §é

Mét C¸i Nh×n Trë L¹i (bµi 2)
http://www.lmvntd.org/dossier/trando/nhinlai2_vns.htm

Sau khi viÕt xong thiªn bót ký "Mét C¸i Nh×n Trë L¹i" nh»m suy ngÉm l¹i nh÷ng g× mµ «ng còng nh­ nhiÒu ®¶ng viªn céng s¶n kh¸c tõng xem lµ "ch©n lý", «ng TrÇn §é tiÕp tôc ngåi «n l¹i vµ nhËn ®Þnh vÒ cuéc ®êi vµ nh÷ng g× «ng ®· ®ãng gãp ®­îc cho ®Êt n­íc tõ khi «ng gia nhËp ®¶ng Céng S¶n ViÖt Nam víi mét ý nguyÖn duy nhÊt lµ mang l¹i h¹nh phóc Êm no cho ®Êt n­íc vµ d©n téc.

MÆc dï nh÷ng ®¸nh gi¸ vµ ®Ò nghÞ cña «ng vÉn lµ cña mét ng­êi nhiÒu n¨m ®i theo ®¶ng céng s¶n, nh­ng rÊt tÝch cùc vµ h÷u Ých, gióp cho mäi ng­êi, ®Æc biÖt lµ cho nh÷ng ng­êi ®ang phôc vô trong guång m¸y ®¶ng céng s¶n, nh×n thÊy nh÷ng sai lÇm cña ®¶ng nµy ®· vµ ®ang ®­a ®Êt n­íc ®Õn t×nh tr¹ng bÕ t¾c nh­ hiÖn nay.

Liªn Minh ViÖt Nam Tù Do xin ghi l¹i d­íi ®©y nguyªn v¨n bµi viÕt thø hai "Mét C¸i Nh×n Trë L¹i" cña «ng TrÇn §é do nhãm Nèi KÕt trong n­íc võa chuyÓn ra h¶i ngo¹i.

T­íng TrÇn §é tiÕptôc nh×n trë l¹i qu¶ng ®êi ®· sèng, ®· rót tØa vµ t×m thÊy phÇn nµothùc chÊt vµ ch©n lý cña sù vËt khi tù hái "T«i ®· tham gia ®Ëptan c¸i g× ? vµ t«i ®· tham gia lËp nªn, cñng cè c¸i thay thÕ nãnh­ thÕ nµo? ". Thùc tÕ «ng ®· thÊy hiÖn t¹i "c¸ikh«ng gièng víi c¸i «ng ­íc m¬ th× nhiÒu, céng vµo ®Êy lµ nh÷ng c¸igièng víi c¸i ®· ®¸nh ®æ th× ngµy còng cµng nhiÒu! ", vµ c©uhái ®­îc bËt lªn "ThÕ lµ thÕ nµo ®©y??? ". T¹i saonh­ thÕ?.
Nèi KÕt xin göi c¸c b¹n bµi viÕt thø 2 "Mét c¸i nh×ntrë l¹i " cña t­íng TrÇn §é ®ang ®­îc l­u truyÒn míi ®©y®Ó chiªm nghiÖm hÇu cïng t×m lèi ra cho ®Êt n­íc.

Mét C¸i Nh×nTrë L¹i (bµi 2)

Bót ký TrÇn §é

Sau khi viÕt thiªn bót ký"Mét c¸i nh×n trë l¹i (1)", t«i vÉntiÕp tôc suy nghÜ vµ thÊy ra r»ng cßn ph¶i nh×n l¹i nhiÒu vÊn ®Òl¾m. Trong khi thÊy nh­ vËy th× l¹i ®äc thªm mét sè s¸ch vÒ sö vµvµi cuèn tiÓu thuyÕt. Trong cã mét cuèn mµ t«i gÆp trong ®ã nhiÒuý nghÜ, nhiÒu t­ t­ëng cã thÓ gîi cho t«i nhiÒu suy nghÜ. §ãlµ mét bé tiÓu thuyÕt lÞch sö tªn lµ "S«ng C«n mïa lò ",t¸c gi¶ lµ NguyÔn Méng Gi¸c nãi vÒ giai do¹n lÞch sö nöa sau thÓkû 18 ë miÒn Trung n­íc ta, vÒ phong trµo T©y S¬n cña anh em NguyÔnNh¹c, NguyÔn HuÖ. TiÓu thuyÕt dùng l¹i ch©n dung nhiÒu nh©n vËtlÞch sö vµ còng h­ cÊu ch©n dung mét sè nh©n vËt cña thêi ®¹i ®ã, métc¸ch sinh ®éng, ®Ó lµm næi thªm c¸c nh©n vËt lÞch sö cã thËt. Qua sùviÖc vµ lêi lÏ cña c¸c nh©n vËt, t¸c gi¶ nªu lªn nh÷ng t­ t­ëng vµnh÷ng vÊn ®Ò cña thêi kú lÞch sö ®ã mµ còng cã nhiÒu ý nghÜathêi sù. Cã mÊy néi dung mµ t«i thÝch thó quan t©m:

- Khi NguyÔn HuÖ tham gia víiNguyÔn Nh¹c næi dËy chèng ph¸ bé m¸y cai trÞ tµn b¹o vµ thèi n¸t cñaTr­¬ng Phóc Loan ®ang lòng ®o¹n chÝnh quyÒn cña Chóa NguyÔn ë §µngTrong. NguyÔn HuÖ t©m sù víi b¹n bÌ vµ nªu lªn mét vÊn ®Ò:

"Ta hiÖn naynæi dËy ®Ó ph¸ tan bé m¸y cai trÞ nµy. Ta ®Ëp nã ®i råi, th× ta thaythÕ nã b»ng c¸i g×? LiÖu ta thay thÕ nã b»ng mét c¸i tèt ®Ñph¬n, hay ta l¹i x©y nªn chÝnh nh÷ng c¸i mµ ta ®ang ®Ëp ph¸ ®©y???".

Trong tiÓu thuyÕt cã nªu lªn hai sù viÖcgièng nhau vµ cïng nãi lªn mét vÊn ®Ò:

- NguyÔn Nh¹c khi lµm lÔ®¨ng quang lªn ng«i Vua Th¸i §øc ë Quy Nh¬n, ®· cÊm gi¸o ph­êng (v¨nc«ng) kh«ng ®­îc diÔn vë tuång "Chµng LÝa ". Vë tuång nµy cangîi chµng LÝa còng lµ mét thanh niªn n«ng d©n næi dËy chèng ¸p bøc bãclét.

- Sau nµy khi NguyÔn HuÖ®¨ng quang lªn ng«i vua ë Phó Xu©n (HuÕ), t¸c gi¶ vë tuång vèn lµ b¹nhäc víi NguyÔn HuÖ, l¹i ®Ò nghÞ cho diÔn vë tuång chµng LÝa®Ó chµo mõng lÔ ®¨ng quang th× NguyÔn HuÖ lµ vua Quang Trung còng cÊmkh«ng cho diÔn vë tuång ®ã!

ThÕ lµ t©m trÝ t«i cø xoay quanh c©u chuyÖn®ã, vµ còng lµ xoay quanh cuéc ®êi t«i. §ã lµ mèi quan hÖ gi÷a ng­êinæi dËy (®Ëp ph¸) víi ng­êi cÇm quyÒn cai trÞ, sù chuyÓn biÕnt©m lý vµ t­ duy, øng xö cña hai con ng­êi ®ã, vµ khi hai con ng­êi ®ãtrong cuéc ®êi l¹i lµ mét.

T«i kh«ng sao quªn ®­îc mÊy kû niÖm nhá trong®êi t«i.

N¨m 1945, tr­íc th¸ng t¸m, t«i ho¹t®éng bÝ mËt ë mét vïng ngo¹i thµnh Hµ Néi (huyÖn §«ng Anh). T«ië mét nhµ c¬ së C¸ch m¹ng. Gia ®×nh cã mét bµ mÑ vµ hai ng­êi con g¸i:chÞ lín ®· cã chång vµ con, chÞ nhá h¬n sau nµy lÊy mét anh trong ®éi cñat«i. Bµ mÑ nu«i nÊng vµ che chë cho t«i nh­ mét ®øa con, nhiÒu lóc còng©u yÕm, m¾ng má, dµnh cho t«i tõ b¸t c¬m nguéi, b¾p ng«, cñ khoai. ChÞlín còng thÕ, chÞ coi t«i lµ em trai, c¸c con chÞ ®Òu gäi t«i lµcËu rÊt th©n mËt, tù nhiªn vµ hay b¾t rËn, vß giÆt quÇn ¸o cho cËu. Khi t«iv« ý ngåi trong buång lµm næ sóng, chÞ rÊt nhanh ý vµo bÕp, ®Ëpvì c¸i nåi rang b»ng ®Êt ®Ó cã cí nãi chuyÖn víi hµng xãm, nÕucã ng­êi nghe tiÕng næ mµ sang hái th¨m. Sau ®ã chÞ míi ch¹y lªn xemt«i, chÞ nghÜ r»ng cã thÓ x¶y ra t¹i n¹n: t«i bÞ th­¬ng hoÆc chÕt.ThÊy t«i an toµn chÞ c­êi vui nãi víi t«i vÒ mÑo "®Ëp nåirang" cña chÞ vµ chÞ cßn c­êi vui h¬n, b¶o t«i: "CËu cã lµm saoth× ®µnh chê ®ªm ®Õn, ®em vïi cËu ë r·nh khoai, chø ch¶ biÕt lµmthÕ nµo? "

ThÕ mµ sau ngµy 19 - 8 Ýt l©u, t«i ®· nhËn c«ngt¸c ë Hµ Néi, trë l¹i th¨m bµ cô vµ chÞ, th× t«i gÆp mét t×nh huèng ngìngµng. Cè nhiªn lóc nµy t«i ¨n mÆc sang träng h¬n vµ ®i xe h¬i. Bµ côm¾t kÐm, m·i míi nhËn ra t«i. Bµ cô mõng rì, chµo mêi t«i: "Mêi «ngngåi, x¬i n­íc " vµ cô rÊt lÔ phÐp rãt n­íc mêi t«i. ChÞ líncòng thÕ, kh«ng gäi t«i lµ cËu n÷a, mµ còng lÔ phÐp gäi t«i lµ«ng.

T«i kh«ng thÓ tù nhiªn ®­îc nh­ x­a, kh«ng vui®­îc vµ còng kh«ng thÝch øng ®­îc víi danh vÞ "«ng kh¸ch".Lóc Êy, t«i chØ thÊy lóng tóng vµ tiÕc nuèi mét t×nh th©n mËt tr­íc®©y. T«i ®· m¬ hå c¶m thÊy mét sù r¹n nøt, thÊy tiÕc tiÕc, nh­ngch­a ý thøc ®­îc râ. M·i vÒ sau nµy, khi ®· ngoµi 70 tuæi, t«i míidÇn dÇn thÊy râ h¬n vµ sÏ nãi râ thªm sau nµy.

Nh÷ng n¨m 1980, lóc t«i ®· h¬n 60 tuæi.T«i vÒ th¨m mét c¬ së C¸ch m¹ng cò ë Th¸i Nguyªn. Nh÷ng ng­êi thanh niªn cøu quèc cïng løa tuæi víi t«i vµh¬n tuæi t«i ®· chÕt nhiÒu. Nh­ng còng cã ng­êi cßn sèng, cãng­êi trë thµnh c¸n bé kh¸ cao cÊp (Phã chñ tÞch TØnh). T«i t×m th¨m métchÞ. ChÞ nµy lóc Êy (1944) lµ mét thanh niªn tÝch cùc, lµ mét trong sè ®¶ngviªn ®Çu tiªn. ChÞ nhanh nhÑn h¨ng h¸i vµ còng thuéc líp n÷ thanh niªn xinh®Ñp. T«i mang Ên t­îng vÒ chÞ håi trÎ, ®Õn th¨m chÞ. ChÞ b©y giêlµ mét bµ giµ nhµ quª cò kü vµ lam lò, trong nhµ chÞ kh«ng ®Õn nçinghÌo khæ. T«i vµ anh ®· tho¸t ly thµnh c¸n bé ®Õn th¨m chÞ mµ sao xac¸ch nhau xa x«i, l¹nh lÏo. Trong c©u chuyÖn t«i cã chó ý mét c©u cñachÞ, ®¹i kh¸i: "Gi¸ mµ t«i ®­îc tho¸t ly nh­ c¸c anh th× b©y giêcòng s­íng, ch¶ ®Õn nçi lói sïi thÕ nµy ". ChÞ nãithÕ víi mét t©m thøc: ®i lµm C¸ch m¹ng còng lµ mét con ®­êng kiÕm¨n sinh sèng, vµ nh÷ng ng­êi gÆp may m¾n ®­îc tho¸t ly th× con ®­êng sèngcao h¬n, s­íng h¬n. C¸i c¶m gi¸c r¹n nøt nh­ håi 1945 l¹i chiÕm t©m hånt«i. Nh­ng t«i kh«ng suy nghÜ g× h¬n, mµ chØ ñy l¹o chÞ mét c©u rÊt cæ hñmµ còng x¸c ®¸ng "Mçi ng­êi mét sè phËn, chÞ ¹! ".

ThÕ lµ ®êi t«i cã mÊy ®o¹n.

§o¹n 1: lµ métthiÕu niªn häc sinh råi thanh niªn, xung phong ®i lµm C¸ch m¹ng, ®ituyªn truyÒn vËn ®éng quÇn chóng ®øng lªn vâ trang khëi nghÜa ®Ógiµnh ®éc lËp vµ giµnh chÝnh quyÒn. Lóc nµy hÕt søc say s­a víinh÷ng lý t­ëng cao ®Ñp: §éc lËp - Tù do - H¹nh phóc; gi¶i phãng, c«ngb»ng vµ nhiÒu m¬ t­ëng cô thÓ vÒ ®êi sèng t­¬i ®Ñp cña toµnd©n téc, ®Êt n­íc. Nh÷ng m¬ t­ëng nµy rÊt chung mµ còng rÊt cô thÓ:n«ng d©n cã ruéng ®Êt, råi cã m¸y cµy, m¸y gÆt; c«ng nh©n lµm chñ nhµm¸y kh«ng cã thÊt nghiÖp, ®êi sèng no ®ñ; thanh niªn tha hå hächµnh, ng­êi èm ®­îc ch÷a bÖnh chu ®¸o. TÊt c¶ c¸i g× còng cã métkÕt côc ®Ñp vµ ®Ñp nhÊt.

§o¹n 2: lµ mét anh bé®éi tham gia chiÕn ®Êu giµnh vµ gi÷ ®éc lËp suèt 30 n¨m. Nh÷ng m¬t­ëng thêi thiÕu niªn vÉn tiÕp tôc víi nh÷ng vÎ ®Ñp huy hoµng cñanã, nh­ng t©m trÝ tËp trung vµo yªu cÇu tr­íc m¾t lµ thèng nhÊt vµ hßab×nh víi nh÷ng giÊc m¬ hßa b×nh vµ thèng nhÊt. Sau th¸ng 8-1945 míi thÊy c¸ith¾ng lîi cô thÓ cña nã. Vµ sau th¸ng 5-1975 míi thÊy c¸i thèng nhÊt vµhßa b×nh thùc tÕ nã nh­ vËy. Nã cã nhiÒu c¸i kh«ng gièng vµ kh«ng®Ñp nh­ trong giÊc m¬, nã còng cã nh÷ng c¸i cßn ®Ñp h¬n, rùc rì h¬n, vuih¬n nh÷ng gi¸c m¬. Nh­ng suèt nh÷ng n¨m c«ng t¸c vµ chiÕn ®Êu kh«ng cãth× giê vµ ®iÒu kiÖn ®Ó suy ngÉm vÒ cuéc ®êi.

§o¹n 3: cã kho¶ng 18n¨m thèng nhÊt hßa b×nh. T«i lµm mét quan chøc cao cÊp cña §¶ng vµ Nhµn­íc h­ëng tÊt c¶ nh÷ng tiªu chuÈn ­u ®·i, ®êi sèng ®Çy ®ñ vµ thuËnlîi. Råi b­íc sang §o¹n 4 cho ®Õn nay. ë ®o¹n nµy cã nhiÒu®iÒu kiÖn ®Ó suy ngÉm so s¸nh vµ ®èi chiÕu ­íc m¬ víi thùctÕ cuéc sèng. Ta ®· dïng hÕt ch÷ ®Ó nãi vÒ th¾ng lîi cñad©n téc vµ ®Êt n­íc, nay kh«ng cã ch÷ nµo míi ®­îc n÷a. Nh­ng tÐ ranh÷ng th¾ng lîi nã l¹i thÓ hiÖn ë c¸c sè phËn cô thÓ. NãthÓ hiÖn ë nh÷ng cuéc sèng ®Çy ®ñ giµu sang cña mét sè ng­êi,nh­ng nã còng thÓ hiÖn ë t×nh tr¹ng kh«ng thay ®æi vµ cßn cã sù sasót thªm cña rÊt nhiÒu sè phËn con ng­êi kh¸c.

***

Nh×n l¹i c¸c qu·ng ®êi t«i ®· sèng rót côc l¹i,næi lªn mét c©u hái kh¸i qu¸t vµ tËp trung lµ:

T«i ®· thamgia vµo viÖc ®Ëp ph¸ vµ ph¸ tan mét thø chÝnh quyÒn vµ cuéc sèngnh­ thÕ nµo? Vµ t«i ®· tham gia vµo viÖc lËp nªn vµ cñng cè métchÝnh quyÒn thay thÕ nh­ thÕ nµo?

T«i chØ "tham gia " th«i, v× t«i chØ cãmét vai trß hÕt søc khiªm tèn. Tuy nhiªn vai trß ®ã còng ®ñ cho t«i®Æt c©u hái, mét c©u hái kh¸i qu¸t ë tÇm triÕt häc, ®Ó mongt×m thÊy thùc chÊt ch©n lý cña sù vËt.

T«i ®· thamgia ®Ëp tan c¸i g×?

T«i ®· tham gia ®Ëp tan métnhµ n­íc, mét bé m¸y cai trÞ cña thùc d©n vµ phong kiÕn tay sai.Bé m¸y ®ã cã ®ñ c¸c nÐt ®Æc ®iÓm cña sù tµn b¹o, d· man, cña sùv¬ vÐt bãc lét vµ xa hoa h­ëng thô, cña sù lõa bÞp dèi tr¸ thñ ®o¹n®Óu gi¶. Bé m¸y nhµ n­íc ®ã g¾n chÆt víi mét x· héi nghÌo nµn, ®ãikhæ, cùc nhôc, nhiÒu tÖ n¹n, nhiÒu sa ®äa xÊu xa. Nh÷ng®iÒu ®ã ®­îc hiÖn ra trong c¸c tiÓu thuyÕt cña NguyÔn C«ngHoan, Nam Cao, Ng« TÊt Tè vµ Vò Träng Phông. T«i ë tuæi niªn thiÕu®· tiÕp xóc vµ va ch¹m víi nã ë nh÷ng tªn tuÇn phiªn, lý tr­ëng,ch¸nh tæng, ®Þa chñ ë quª t«i vµ sau ®ã víi nh÷ng tªn mËt th¸m, nh÷ng sëmËt th¸m, nh÷ng tßa ¸n c¸c cÊp vµ c¸c nhµ tï tõ tØnh ®Õn Háa Lß HµNéi vµ n¬i ®i ®µy S¬n La. Nh÷ng ®iÒu t«i biÕt vµ t«i tiÕp xócnung nÊu trong t«i mét lßng c¨m thï võa s©u s¾c võa s«i næi. T«i kh«ngthÓ kh«ng tham gia ®Ëp ph¸ c¸i thø tµn b¹o, ®éc ¸c vµ lõa bÞp xÊu xa.Trong khi tham gia viÖc ®Ëp ph¸ ®ã t«i kh«ng thÓ kh«ng cã nh÷ng sù­íc muèn, nh÷ng nguyÖn väng, nh÷ng giÊc m¬ cao th­îng: x©y dùng mét x· héi vµ mét nhµ n­íc ®Çy nh÷ng sù cao®Ñp: mäi ng­êi ®Òu sèng ®Çy ®ñ sang träng, mäi ng­êi®Òu yªu th­¬ng nhau, t«n träng nhau, th©n ¸i víi nhau. Mét nhµ n­ícgåm nh÷ng ng­êi còng th­¬ng yªu nh©n d©n, t«n träng tõng ng­êi d©n,gióp ®ì vµ t¹o cho tõng ng­êi d©n ®­îc sèng tù do, ®­îc sèng h¹nh phóc.

T«i cø nu«i nh÷ng m¬ t­ëng ®ã vµ yªn chÝ ®inh ninhr»ng ®ã lµ nh÷ng lý t­ëng cao ®Ñp vµ hiÖn thùc, vµ nh÷ng lýt­ëng ®ã lµ lÏ sèng cña ®êi m×nh. T«i kh«ng cÇn ph¶i b¨n kho¨n nh­NguyÔn HuÖ vµ ®· nh×n thÊy râ nh÷ng môc tiªu vµ nh÷ng m¬ t­ëng cñam×nh. Nh÷ng c¸i ®ã ®­îc hiÖn lªn mét c¸ch cô thÓ. Sau C¸ch m¹ngth¸ng 8 lµ mét Nhµ n­íc D©n chñ céng hßa, mét Chñ tÞch, mét L·nh tô siªuphµm cã thÓ ®oµn kÕt mäi ng­êi vµ th­¬ng yªu tÊt c¶ mäing­êi, lóc nµo vµ ë ®©u còng lo toan cho h¹nh phóc cña tõng con ng­êi. Cønh­ thÕ t«i tiÕp tôc nh÷ng m¬ ­íc cña t«i vÒ mét ®Êt n­íc®­îc thèng nhÊt hßa b×nh...

Cø m¬ ­íc, võa m¬ ­íc võa ®­îc sèng nh÷ng cuécsèng thùc:

Sau C¸ch m¹ng th¸ng 8 míibiÕt cuéc sèng thùc cña th¾ng lîi C¸ch m¹ng !

Sau 1954, míi biÕt cuécsèng thùc cña Kh¸ng chiÕn thµnh c«ng !

Sau 1975, ®i m¸y bay tõ HµNéi vµo Sµi Gßn råi l¹i ®i «t« tõ Sµi Gßn qua §µ l¹t, HuÕ ra ®ÕnHµ Néi, míi biÕt cuéc sèng thùc cña Thèng nhÊt - Hßa b×nh !

Cuéc sèng thùc ®ã võagièng vµ võa kh«ng gièng nh÷ng m¬ ­íc t«i ®· tõng «m Êp tõ l©u. Nh÷ngc¸i gièng nhiÒu h¬n, hay nh÷ng c¸i kh«ng gièng nhiÒu h¬n? T«i ch­a cãlóc nµo ®iÓm ra ®­îc râ rµng. Nh­ng cµng ngµy cµng thÊy, h×nh nh­ c¸ikh«ng gièng nhiÒu h¬n. C¸i kh«ng gièng víi m¬ ­íc th× nhiÒu, nh­ngnh÷ng c¸i gièng víi c¸i g× ®· ®­îc ®¸nh ®æ còng cµng ngµy cµngnhiÒu.

***

VËy lµ t«i ®· tham gia x©y dùng, cñng cè mét "c¸ig×? ". "C¸i g× " ®ã nã ph¶i thay thÕ "c¸ig× " mµ t«i ®· tham gia ®Ëp ph¸ nã tõ nh÷ng n¨m 1945???

T«i kh«ng muèn vµ còng kh«ng thÓ ®iÓm l¹i sùdiÔn tiÕn cña cuéc sèng x· héi suèt 50 n¨m tõ 1945 ®Õn nay. Vµ t«ichØ thö ®iÓm qua mét sè ®iÓm ®Ó ®èi chiÕu tõ "c¸ig× " ®ã tr­íc 1945 vµ "c¸i g× " ®ã hiÖn nay. T«ith­êng quan t©m vµo mÊy ®iÓm nh­ sau:

1/ Tr­íc 1945, x· héi ViÖt Namlóc Êy cã mét bé m¸y cai trÞ. Bé m¸y ®ã lµ cña ®Õ quèc phongkiÕn. Nã cã ®Çy ®ñ c¸c ®Æc ®iÓm cña nã lµ bãc lét, v¬ vÐt cñad©n nghÌo ®Ó h­ëng thô phÌ phìn vµ xa hoa. Nã dïng ®ñmäi thñ ®o¹n ®µn ¸p, do¹ n¹t, dèi tr¸ vµ lõa bÞp ®Ó buéc toµnthÓ d©n chóng ph¶i cói ®Çu im lÆng nghe theo vµ hµnh ®éng mäi thømµ giíi cÇm quyÒn mong muèn.

Ngµy nay ta còng cã mét bé m¸y Nhµ n­íc vµ ®ã lµNhµ n­íc cña d©n, do d©n vµ v× d©n. Trong ®êi sèng x· héi, mäi ng­êi®Òu thÊy mét sè hiÖn t­îng (ch­a bµn ®Õn b¶n chÊt cña vÊn®Ò) cÇn ®èi chiÕu vµ suy ngÉm:

a/ HiÖn t­îng thø nhÊt lµ ta cãmét bé m¸y Nhµ n­íc, nãi ®óng h¬n lµ mét bé m¸y cÇm quyÒn, bé m¸ycai trÞ. Bé m¸y nµy rÊt to lín ®å sé vµ tèn kÐm, to lín h¬n bé m¸y ngµyx­a gÊp nhiÒu lÇn. Nã gåm nhiÒu bé m¸y:

- Bé m¸y d©n cö lµ hÖ thèng Quèc héi vµ c¸c Héi®ång nh©n d©n.

- Bé m¸y hµnh chÝnh gåm cã chÝnh phñ vµ c¸c UBNDtØnh, huyÖn, x·.

- Bé m¸y §¶ng gåm tõ Trung ­¬ng ®Õn c¬ së gåmcÊp ñy vµ c¸c bé m¸y gióp viÖc.

- Bé m¸y c¸c tæ chøc chÝnh trÞ x· héi trùc thuéc§¶ng lµ C«ng - N«ng - Thanh - Phô.

- Bé m¸y ñy Ban MÆt TrËn Tæ quèc bao gåm ®oµn thÓc¸c ngµnh, nh­ng kh«ng cã ¶nh h­ëng g× ®Õn c¸c ®oµn thÓ.

- Mét m¹ng l­íi c¸c tæ chøc x· héi, cã tæ chøcchÝnh trÞ x· héi, tæ chøc nghÒ nghiÖp x· héi, tæ chøc tõ thiÖn,tæ chøc t«n gi¸o. C¸c lo¹i tæ chøc nµy cã nhiÒu tæ chøc ®Òu do§¶ng vµ ChÝnh quyÒn b¶o trî vµ chi phèi.

Nh­ vËy hiÖn t­îng nµy lµ bém¸y Nhµ n­íc thÓ hiÖn ra mét hÖ thèng chÝnh trÞ rÊt to lín cångkÒnh gåm cã tæ chøc §¶ng lµ trung t©m, c¸c tæ chøc kh¸c, kÓ c¶Quèc héi vµ ChÝnh phñ lµ nh÷ng tæ chøc ngo¹i vi xung quanh tæ chøc §¶ng.

HÖ thèng nµy cæng kÒnh vµ chång chÐo. RiªngviÖc qu¶n lý sù th­¬ng m¹i, cã:

+ Bé Th­¬ng m¹i

+ C¬ quan thuÕ vô.

+ C¬ quan qu¶n lý thÞ tr­êng.

+ Lùc l­îng chèng bu«n lËu.

+ C¬ quan H¶i quan.

NhiÒu c¬ quan lµm mét viÖc, nªn ph¶i lu«n lu«n"phèi kÕt hîp ", "lång ghÐp ".

C¸c lùc l­îng C«ng an l¹icã quy m« cña mét ChÝnh phñ (nhiÒu lÜnh vùc) nµo lµ an ninh chÝnh trÞ,c«ng an kinh tÕ, an ninh v¨n hãa vµ an ninh ®èi ngo¹i...

ThÕ mµ bÊt cø viÖc g× còng ph¶i nªu lªn ®ãlµ nhiÖm vô cña toµn d©n, mçi ng­êi d©n ®Òu ph¶i g¸nh v¸c hoÆctham gia. C«ng an cã c«ng an khu vùc, c«ng an ph­êng, x·. Ngµy x­a cßn bÐ, ënhµ quª, t«i chØ thÊy lµng x· t«i cã mét tr­¬ng tuÇn vµ 4 anh tuÇn phiªn.Ngµy nay t«i thÊy ë ph­êng cã c«ng an ph­êng cã trô së, cã mÊy chôcng­êi vµ chØ huy lµ mét cÊp t¸; b©y giê m×nh nhiÒu sÜ quan thËt!

T«i thÊy c¸i sù cång kÒnh vµ ®«ng ®¶o qu¸thÕ kh«ng ph¶i lµ mét kinh nghiÖm hay. Nã qu¸ tèn kÐm v× nhiÒu c¬quan, tæ chøc th× ph¶i nhiÒu trô së, nhiÒu xe cé, ®å dïng v¨n phßng,nhiÒu ®¹i héi, héi nghÞ vµ häc tËp. Nh÷ng chi phÝ vÒ c¸cviÖc ®ã ®Òu lÊy vµo ng©n s¸ch, ®Òu do d©n ph¶i ®ãng gãp, mµtrong khi ta l¹i qu¸ thiÕu thèn vèn ®Ó ®Çu t­ ph¸t triÓn kinhtÕ. TÊt c¶ sù to lín, cång kÒnh cña bé m¸y®Òu xoay quanh mét nhiÖm vô, mét môc tiªu: gi÷ v÷ng vµ cñng cè chÝnhquyÒn nµy, chèng l¹i vµ ®Ò phßng mäi ©m m­u, mäi lùc l­îngcã thÓ lµm suy yÕu chÝnh quyÒn nµy. Trong khi chÝnhquyÒn nµy lµ cña d©n, do d©n vµ v× d©n, ®· cã lÞch sö vµ ®­îc tæchøc ®Çy ®ñ, ®· hÕt søc v÷ng vµng råi. Ngµy x­a ta ch­a cã chÝnhquyÒn, ph¶i ®èi phã víi c¶ mét bé m¸y thèng trÞ, bé m¸y thèng trÞ nµynhiÒu lùc l­îng vµ m­u m« thñ ®o¹n ®Ó lµm h¹i lùc l­îng C¸chm¹ng. Ngµy nay C¸ch m¹ng ®· lµ bé m¸y thèng trÞ, métbé m¸y réng lín bÒ thÕ vµ v÷ng ch¾c, t«i kh«ng hiÓu t¹i sao l¹icã ng­êi sî h·i lµm nh­ s¾p bÞ ®¸nh ®æ ®Õn n¬i!???

b/ HiÖn t­îng thøhai lµ bé m¸y C«ng an to lín

ChÕ ®é nµo còng cÇn cã mét bé m¸y vµ lùc l­îngtrung thµnh ®Ó b¶o vÖ chÕ ®é ®ã. ChÕ ®é ta cÇn cã mét bém¸y vµ lùc l­îng nh­ thÕ lµ tù nhiªn.

Nh­ trong 6 ®iÒu B¸c Hå d¹y th× B¸c nãi "®èivíi ChÝnh phñ ph¶i trung thµnh " vµ B¸c th­êng yªu cÇu c¸c lùcl­îng vò trang "Trung víi n­íc, hiÕu víi d©n " nh­ng §µiph¸t thanh cña ta ngµy nay th­êng nh¾c ®i nh¾c l¹i "Trung víi §¶ng,hiÕu víi d©n". Trung víi §¶ng còng cã ý nghÜa, nh­ng cã lÏra lµ ph¶i sau "Trung víi n­íc ". NhiÒu ng­êi ®ång nhÊt§¶ng víi n­íc, v× §¶ng lµ yªu n­íc nhÊt vµ ®¹i diÖn, tiªu biÓucho n­íc ®Çy ®ñ nhÊt. Nh­ng dï sao th× §¶ng lµ§¶ng vµ n­íc lµ n­íc, kh«ng thÓ lµ mét, khÈu hiÖu nãi trªn cãmét ngô ý b¶o vÖ §¶ng rÊt triÖt ®Ó, nh­ng nh­ thÕ nãl¹i h¬i quªn mÊt "n­íc".

Lùc l­îng C«ng an hiÖn nay th­êng ®­îc coi lµ vµ®­îc tr×nh bµy nh­ lµ mét lùc l­îng b¶o vÖ d©n, cøu gióp d©n, lµb¹n cña d©n. Sù tuyªn truyÒn cho lùc l­îng C«ng an còng cã mét quy m«lín. Riªng t«i biÕt, C«ng an cã 5 tê b¸o vµ t¹p chÝ:

B¸o C«ng An Nh©n D©n
B¸o An Ninh Thñ §«
B¸o C«ng An Thµnh Phè Hå ChÝ Minh (2 tê: 1 b¸o; 1 t¹p chÝ)
B¸o An Ninh ThÕ Giíi
B¸o V¨n NghÖ C«ng An
vµ c¸c lùc l­îng v¨n nghÖ kh¸c.

Lùc l­îngC«ng an nh©n d©n hiÖn nay ®­îc giíi thiÖu nh­ mét lùc l­îng cñanh©n d©n, trong nh©n d©n vµ v× nh©n d©n. Nh­ng sao mµ trong thùc tÕ nãl¹i hay gièng nh­ng c¸i ngµy x­a ë ta, vµ gièng c¸c n­íc t­ b¶n qu¸.NhiÒu ng­êi nh×n vµo nã, thÊy râ nã tiªu biÓu cho mét lùc l­îng®µn ¸p vµ khñng bè. D©n sî nã nhiÒu h¬n vµ cho ®ã lµ mét nghÒ"thÊt ®øc" vµ qu¶ nhiªn nã lµm cho nhiÒu ng­êi sî thËt:

Nã cã mét lùc l­îng c¶nh s¸t chiÕn ®Êu trang bÞrÊt s¾c bÐn vµ hïng hËu.

Nã ®­îc trang bÞ tÊt c¶ nh÷ng c«ng cô khñng bèhiÖn ®¹i vµ phong phó h¬n c¶ c¸c lùc l­îng b¶o vÖ chÕ ®é cò(phong kiÕn vµ thùc d©n) nh­ dïi cui, sóng, vßi rång phun n­íc, h¬i cay,khiªn vµ c«n, xe ph©n khèi lín, chã nghiÖp vô v.v...

Nã cã mét hÖ thèng trô së, ®ån, nhµ giam vµ nhµtï vµ ®Òu lµ nh÷ng chç ®¸ng sî, Ýt ai vui vÎ muèn tíi ®ã.

Tr×nh ®é nghiÖp vô cña nã rÊt cao: thÈm vÊn, háicung, theo dâi, ®iÒu tra, phong táa th­ tÝn, nghe trém ®iÖn tho¹i v.v...yªu cÇu d©n vµ t×m ng­êi ®­a tin chØ ®iÓm. Hái cung th× mím cung, gµibÉy, t¹o chøng cí, b¾t nän vµ hµnh h¹ ng­êi bÞ hái cung rÊt kÞchliÖt vµ dµi ngµy.

TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu nãi trªn ®Òu lµ nh÷ng®iÒu mµ khi ta ch­a cã chÝnh quyÒn th× ta nguyÒn rña, chèng ®èi,khinh bØ. Lóc ®ã nh÷ng ch÷ mËt th¸m, tay sai, chØ®iÓm ®­îc nh¾c ®Õn nh­ nh÷ng g× xÊu xa vµ lý t­ëng cña ta lµquÐt s¹ch nã nh­ quÐt s¹ch nh÷ng r¸c r­ëi ë chî. Mµ ngµy nay ta l¹i södông nã tÝch cùc vµ ca ngîi, bªnh vùc nã ghª gím. T«i nãi lªn nh÷ng c¶mt­ëng nµy, kh«ng ph¶i bµi b¸c g× c¸c lùc l­îng C«ng an hoÆc phñ nhËn sùcÇn thiÕt cña nã. T«i chØ muèn nãi lªn mét Ên t­îng khãhiÓu. Nh÷ng g× tr­íc ®©y ta khinh bØ, chöi rña vµ chèng ph¸ th× ngµynay ta l¹i lµm l¹i nguyªn nh÷ng c¸i ®ã, mµ l¹i hoµn thiÖn, n©ng cao vµngµy cµng n©ng cao!

Khi ta nãi ®Õn nh÷ng g× lµ d©n chñ cña c¸c n­íct­ b¶n ph¸t triÓn, th× ta chª nã lµ d©n chñ t­ s¶n, lµ c¸i g× ®¸ngghª tëm. VÒ nh÷ng tæ chøc vµ ph­¬ng ph¸p b¶o vÖ chÝnh quyÒn th×ta l¹i ch¨m chó b¾t ch­íc mét c¸ch rÊt kü l­ìng vµ cßn n©ng cao h¬n, s¸ngt¹o h¬n. T¹i sao nh­ vËy nhØ???

Kho¶ng 20.11.1998, xem thÊy ë tivi mét phim truyÖn tªnlµ "§¸m c­íi ®ªm m­a ". Trong phim, nh©n vËt chÝnh lµ métthanh niªn v× yªu mét c« g¸i mµ mÑ kh«ng b»ng lßng ®· bÞ ®Èy ®Õnchç giÕt ng­êi vµ ¨n c¾p vµng cña mÑ råi m­u trèn víi ng­êi yªu.C«ng an t×m ra dÊu vÕt vµ truy n·, khi cËu thanh niªn nµy trèn vÒ nhµng­êi yªu. C«ng an theo s¸t tíi, cã mét c¸n bé C«ng an hiÓu vµ biÕt®­îc ®éng c¬ vµ ­íc nguyÖn h¹nh phóc cña thanh niªn nµy nªn quyÕt®Þnh kh«ng b¾t téi ph¹m, mµ më ®­êng cho téi ph¹m tù thó. C¸n bé c«ng anbÞ nhËn xÐt lµ kh«ng trßn nhiÖm vô vµ bÞ thay bëi mét c¸n bé C«ng ankh¸c lµ ng­êi chñ tr­¬ng ph¶i kiªn quyÕt b¾t téi ph¹m vµ xö téi.Nh­ng cuèi cïng th× phim ®· cã kÕt thóc, chøng tá anh c«ng an chñtr­¬ng kh«ng b¾t téi ph¹m lµ ®óng. CËu thanh niªn ®ã ®· ra tù thó.

Nh­ vËy ®Ó b¶o vÖPh¸p luËt, ®Ó cñng cè quyÒn lùc cña bé m¸y cÇm quyÒn cã thÓcã hai c¸ch kh¸c nhau:

- HoÆc khoan dung, nh©n ¸ivíi d©n, hiÓu ®óng t©m t­ cña d©n vµ thuyÕt phôc d©n.

- HoÆc nhÊt thiÕt ph¶i®µn ¸p, khñng bè, b¾t bí lµm d©n sî, d©n trèn.

Ch¼ng lÏchóng ta kh«ng cã ph­¬ng thøc tæ chøc vµ ho¹t ®éng thÕ nµo ®Ó bém¸y, lùc l­îng b¶o vÖ cña ta thËt sù lµ cña d©n, do d©n, v× d©n. Ch¼nglÏ ta kh«ng thÓ nµo tõ bá nh÷ng g× ta chöi rña, khinh bØ vµ chèng ®èi.

T«i nghÜ r»ng ta cã thÓ t×m ®­îc, nÕu chóngta nghiªm tóc kiÓm ®iÓm vµ tæng kÕt, vµ ta thu thËp ®­îc ®Çy®ñ ý kiÕn cña c¸c tÇng líp nh©n d©n. Cã ý kiÕn cho r»ng tachØ cã hai con ®­êng mµ tõ bá ®­êng nµy th× ph¶i ®i vµo ®­êng kia.Nh­ng ë ®©y l¹i diÔn ra hiÖn t­îng trïng lÆp l¹i chÝnh nh÷ng g× ta ®·tõ bá vµ ®¸nh ®æ.

ThÕ lµ thÕ nµo ®©y???

c/ HiÖnt­îng thø ba lµ hÖ t­ t­ëng thèng trÞ vµ sù thèng trÞ cña hÖ t­t­ëng.

M¸c nãi t­ t­ëng thèng trÞ lµ cña giai cÊp thèngtrÞ.

ThÕ ë ta, vÒ lý thuyÕt ta b¶o lµ "chÝnhquyÒn cña giai cÊp v« s¶n ", giai cÊp v« s¶n lµ giai cÊp thèngtrÞ. Vµ t­ t­ëng cña giai cÊp v« s¶n lµ chñ nghÜa M¸c - Lªnin. Nh­ng nh×nvµo hiÖn thùc cña cuéc sèng x· héi, t«i thÊy nh÷ng biÓu hiÖn cñaý thøc hÖ ®Òu kh¸c l¹ vµ xa c¸ch víi chñ nghia M¸c - Lªnin.

VÝ dô: "Chñ nghÜa thµnh phÇn " vµ"Chñ nghÜa lý lÞch " th× kh«ng ph¶i tõ chñ nghÜaM¸c - Lªnin. Trong tæ chøc "Chñ nghÜa c¬ cÊu " còng xal¹ víi chñ nghÜa M¸c - Lªnin.

T«i l¹i thÊy chñ nghÜa M¸c - Lªnin nhËp vµo ta l¹inhËp vµo mét t©m lý Nho gi¸o phong kiÕn rÊt nÆng, t©m lý ®ã nÆngc¶ trong nh©n d©n vµ trong ng­êi l·nh ®¹o. H×nh nh­ c¸i thø "TËptrung d©n chñ " rÊt gÇn gòi vµ hßa nhËp víi "Tam c­¬ngngò th­êng " cña Nho gi¸o. NÕu ngµy x­a, ng­êi ta gÆp c¸i g×cã lîi, may m¾n hoÆc lµ mét thµnh c«ng nhá nµo, th× ng­êi ta nãi vµ nghÜngay lµ nhê Hång phóc cña nhµ Vua vµ cña bÒ trªn. Cßn ta hiÖnnay th× ng­êi d©n vµ kÎ d­íi cã ®­îc c¸i g× th× còng nghÜ vµ nãi ngaylµ "¬n B¸c vµ ¬n §¶ng". B¸c vµ §¶ngban ph¸t mäi thø cho mçi ng­êi d©n, tõ c¸i ch÷ häc, h¹t muèi,h¹t g¹o, tr¸i c©y, thuèc ch÷a bÖnh ®Òu ®­îc ban ph¸t nh­ vËy,kh«ng cã c¸i g× do ng­êi d©n lao ®éng tù lµm ra vµ tù nu«i sèng m×nh!

Ngµy x­a, x· héi cã Qu©n - S­ - Phô (Vua - ThÇy - Cha)th× ngµy nay cã "cÊp trªn ", "th­îng cÊp ",Trung ­¬ng vµ cÊp ñy ®­îc gäi th©n t×nh lµ "C¸c anh Êy ".C¸i g× còng ph¶i ®­îc phÐp, chê ý kiÕn cña "c¸c anh Êy".ChØ cã "c¸c anh Êy " lµ cã ý nghÜa, cßn ng­êi d©n b×nhth­êng ®Òu kh«ng cã ý nghÜa g×.

VÒ lêi lÏ vµ ch÷ viÕt th× "TÊt c¶lµ cña d©n, do d©n, v× d©n ", rÊt cao c¶. Nh­ng vÒ c¬ chÕvµ lý sù th× §¶ng lµ cña D©n, §¶ng tøc lµ D©n,§¶ng ®¹i diÖn xøng ®¸ng nhÊt cña D©n, v× vËy cña §¶ng tøc lµ cñad©n, do §¶ng tøc lµ do d©n vµ v× §¶ng tøc lµ v× d©n. §¶ng ®ång nhÊtvíi d©n, §¶ng ®­îc trõu t­îng hãa thµnh D©n. §¶ng suy nghÜ vµ hµnh®éng ®Òu nh©n danh D©n. Trong khi Êy vÉn cã nh÷ng ng­êi d©n côthÓ nghÜ kh¸c vµ lµm kh¸c §¶ng. Mµ lµm kh¸c §¶ng tøc lµ chèng §¶ng,chèng §¶ng tøc lµ chèng d©n. ThÕ lµ nhiÒu chç vÝ dô nh­ Th¸iB×nh, d©n l¹i ph¹m téi chèng d©n.!?

Chñ nghÜa M¸c lµ duy vËt, nh­ng hÖ t­ t­ëng cÇmquyÒn l¹i thiªn vÒ duy t©m. HÖ t­ t­ëng nµy hÇu nh­ tin vµo vaitrß tuyÖt ®èi cña t­ t­ëng, tinh thÇn, cho ®ã lµ yÕu tè quyÕt®Þnh cña mäi c«ng t¸c, mäi thµnh c«ng, hÇu nh­ tin r»ng c¸c môctiªu kinh tÕ ®¹t ®­îc lµ do nªu cao c¸c khÈu hiÖu tuyªn truyÒnvµ sù nh¾c l¹i nhiÒu lÇn c¸c khÈu hiÖu ®ã. VÝ dô cø nãi ®i nãil¹i nhiÒu lÇn sè phÇn tr¨m cña t¨ng tr­ëng kinh tÕ th× sÏ ®¹t®­îc môc tiªu, cø l¾p khÈu hiÖu "c«ng nghiÖp hãa, hiÖn®¹i hãa " vµo mäi ho¹t ®éng nh­ lµ nu«i lîn, nu«i gµ, quÐts¹ch ®­êng, chî... th× ta sÏ ®¹t ®­îc hiÖn ®¹i hãa. BÖnh duyý chÝ rÊt nÆng mét thêi, nay vÉn cßn. Duy ý chÝ th× còng lµ duy t©m.Sù thÇn th¸nh hãa, linh thiªng hãa, tuyÖt ®èi hãa l·nh tô, cÊp trªn,c¸c nghÞ quyÕt, c¸c ý kiÕn l·nh ®¹o, th× còng qu¸ lµ duy t©m vµng­îc l¹i tinh thÇn cña chñ nghÜa M¸c. ý thøc hÖ cÇm quyÒn rÊt cÇn"duy t©m ", thÕ dÔ khèng chÕ t­ t­ëng toµn x·héi. ThËt ra l·nh tô hay cÊp trªn còng lµ nh÷ng conng­êi cã nh÷ng nhu cÇu vµ t×nh c¶m nh­ mäi ng­êi. Nh÷ng quyÕt ®Þnhl·nh ®¹o vÉn cã thÓ cã nh÷ng s¬ hë, sai sãt vµ sai lÇm. Kh«ng thÓchØ cã ®óng ®¾n vµ s¸ng suèt. Ph¶i ®Ó cho d©n ®­îc b×nh luËn!

C¸ch nh×n nhËn sù vËt cña chñ nghÜa M¸c lµ phÐpbiÖn chøng, nh­ng nh÷ng ng­êi t­ t­ëng cña bé m¸y cÇm quyÒn th×qu¸ ®¬n gi¶n vµ cøng nh¾c, b¶o thñ, nh×n nhËn t×nh h×nh thÕ giíi vµtrong n­íc hiÖn nay còng gièng nh­ c¸ch ®©y 50 n¨m hoÆc h¬n n÷a. Vµ nh­thÕ l¹i tù hµo lµ v÷ng vµng, kiªn ®Þnh vµ trung thµnh. Râ rµng lµhÖ t­ t­ëng cÇm quyÒn hiÖn nay kh«ng m¸c-xÝt tÝ nµo, dï r»ngnh÷ng ng­êi phô tr¸ch t­ t­ëng ®Òu tù cho m×nh lµ rÊt m¸c xÝt, vµ®µn ¸p mäi ý kiÕn kh¸c m×nh.

T«i quan s¸t vµ suy ngÉm, thÊy r»ng nh÷ngng­êi cÇm quyÒn cã nhu cÇu ph¶i t¹o ra cho m×nh mét ý thøc hÖcÇm quyÒn. ý thøc hÖ nµy chØ nh©n danh vµ sö dông mét chñ nghÜa nµo®ã chø kh«ng hoµn toµn theo chñ nghÜa ®ã. ý thøc hÖ cÇm quyÒn phatrén mäi thø chñ nghÜa, pha trén vµ lîi dông mäi t©m lý, t©mthøc cña c¶ ng­êi cÇm quyÒn vµ c¶ nh©n d©n, khai th¸c triÖt ®Óc¸c yÕu tè cã lîi cho viÖc gi÷ v÷ng vµ ®Ò cao sù cÇm quyÒncña m×nh, v× vËy ng«n tõ cña nã bÊt nhÊt, nhiÒu nghÞch lý, nhiÒungôy biÖn, nhiÒu sù "nãi lÊy ®­îc ", nhiÒu sù nãibõa b·i dèi tr¸ tinh vi vµ ngang ng­îc tr¾ng trîn.

T«i ®­îc nghe mét l·o thµnh thuËt l¹i Gi¸o s­ Ph¹mThiÒu tr­íc khi tù vËn cã trèi tr¨n l¹i mét c©u cho ®êi lµ: "nh÷ng kÎ dèt hay lµm d¹i, v× thÕ nªn hä ph¶i dèi ".Ba "D" Êy ®i liÒn víi nhau: Dèt - D¹i- Dèi. §ã lµ mét nhËn xÐt ®¸ng quan t©m. Sùlõa dèi ®i tíi cao ®é lµ nãi bõa, nãi Èu, bÊt chÊp ®¹o lý vµ tÊtyÕu dÉn ®Õn ®µn ¸p, khñng bè bÞt måm mäi ng­êi, vu c¸o xuyªnt¹c mäi ng­êi. Nh÷ng ®iÒu xÊu xa Êy ta ®· tõng lªn ¸n rÊt nghiªmträng ë nh÷ng chÝnh quyÒn mµ ta cÇn ®¸nh ®æ. Sao b©y giê nã l¹ixuÊt hiÖn ë chÝnh quyÒn gäi lµ chÝnh quyÒn c¸ch m¹ng, chÝnhquyÒn cña giai cÊp v.v...

Tæng BÝ th­ Lª DuÈn ®· nhiÒu lÇn tá ra bÊt cÇnM¸c-Lªnin. ChÝnh tai t«i nghe nhiÒu lÇn TBT Lª DuÈn nãi "M¸c kh«ng nãi lµm chñ tËp thÓ, Lªnin kh«ng nãi lµmchñ tËp thÓ, chØ cã ta lµ nãi lµm chñ tËp thÓ (ta ®©ytøc lµ ViÖt Nam vµ ta ®©y còng lµ Lª DuÈn)". ThÕ mµ b©y giêcßn cã nhiÒu ng­êi tù huyÔn hoÆc m×nh vµ lõa bÞp mäi ng­êi r»nghä lµ trung thµnh tuyÖt ®èi víi chñ nghÜa M¸c - Lªnin, trong khihä nãi vµ lµm sai hÕt vµ hÇu nh­ hä ch¼ng hiÓu g× M¸c vµLªnin c¶.

Cã lÏ bÊt cø ng­êi cÇm quyÒn nµo còng ph¶i cãmét ý thøc hÖ cña m×nh. §ã lµ ý thøc hÖ cÇm quyÒn. VÊn®Ò lµ ph¶i b×nh tÜnh vµ kh¸ch quan ph©n tÝch c¸i ý thøc hÖ m×nh®ang dïng cã tÝnh chÊt, b¶n chÊt g×? ®­îc thÕ nµo vµ kh«ng ®­îcthÕ nµo? d©n chñ bµn b¹c víi nh©n d©n ra con ®­êng ®i cña ®Êt n­íc,®õng nãi bËy, nãi b¹, khinh th­êng mäi ng­êi, khinh th­êng nh©n d©n.

d/ Mét hiÖn t­îng thøt­ cÇn ph¶i quan t©m xem xÐt n÷a lµ: hiÖn t­îng chªnh lÖch giµu -nghÌo, ®ñ - thiÕu, sang träng - bÇn hµn.

Khi ta næi dËy ta lín tiÕng kªu gäi nh©n d©nchèng bÊt c«ng, xãa s¹ch bÊt c«ng, t¹o nªn sù c«ng b»ng b×nh ®¼ng. Nh­ngnay trong mét x· héi cã chÝnh quyÒn c¸ch m¹ng, ta vÉn thÊy diÔn ra hµngngµy hai c¶nh tr¸i ng­îc:

Mét bªn lµ c¸c ®¹i héi, c¸c héi nghÞ, c¸c kûniÖm, mõng c«ng, tiÕp kh¸ch, ®ãn tiÕp cÊp trªn ®Çy trang hoµngcê hoa léng lÉy víi c¸c b÷a tiÖc s¸ng choang thõa møa, c¸c quµ c¸p hËuhû, c¸c phßng ngñ ®Ñp ®Ï, th¬m tho, ªm ¸i, c¸c cuéc s¨n sãc søc kháechu ®¸o, ®Çy ®ñ.

Cßn cã mét c¶nh ng­îc l¹i lµ nh÷ng c¨n nhµ lôp xôpë n«ng th«n miÒn nói, æ chuét ë thµnh phè, c¸c con ng­êi gÇy yÕu,èm ®au, r¸ch r­íi, c¸c trÎ nhá gÇy cßm lª la, c¸c trÎ nhá kh«ng ®ihäc lang thang, bíi r¸c kiÕm ¨n...

H·y ®èi chiÕu sù phÝ tæn víi tÊt c¶ mäikho¶n cho mét cuéc sèng cña mét Bé tr­ëng hay Trung ­¬ng ñy viªn, víi cuécsèng cña ng­êi lao ®éng cã thu nhËp tèi thiÓu lµ 144.000® th× sÏ cãmét sù so s¸nh râ nÐt h¬n. Sù c¸ch biÖt gi÷a d©nvµ d©n kh«ng to lín vµ gay g¾t b»ng sù c¸ch biÖt gi÷a d©n vµ nh÷ngng­êi cÇm quyÒn.

TÊt nhiªn kh«ng thÓ mét lóc vµ kh«ng bao giê xãabá ®­îc hÕt sù kh¸c nhau, mäi ng­êi ®Òu cã thÓ giµu cãsang träng. Nh­ng Ýt nhÊt ta ph¶i thÊy cßn c¶nh kh¸c biÖt Êy mµ ®õngnh¬n nh¬n tù ®¾c vÒ nh÷ng th¾ng lîi vµ thµnh c«ng. Ph¶i nh×n ®ÕnnhiÒu c¶nh cßn ®au khæ, cßn thiÕu sãt, cßn oan khuÊt, cßn ®µy®äa ®Ó thÊy ®­îc ®óng thùc chÊt cña t×nh h×nh mµ ®èi xö víicuéc ®êi cho hîp lÏ ph¶i.

§Êt n­íc ta ®· cã nh÷ng th¾nglîi vµ thµnh c«ng thùc sù lµ to lín. Ai muèn phñ nhËn còng kh«ng ®­îc.Nh­ng ®Êt n­íc ta còng vÉn lµ mét ®Êt n­íc qu¸ nghÌo vµ l¹c hËu. Ta h·ynh×n cho ®óng c¸i thùc tr¹ng cña sù nghÌo khæ, l¹c hËu mµ t×m c¸ch ®­a®Êt n­íc tho¸t dÇn ra. ThÊy m×nh ®ang nghÌo ®Ó nh×n sùviÖc th× t©m lý vµ t­ t­ëng kh¸c. ThÊy m×nh th¾ng lîi thµnh c«ngvµ m×nh ®Çy thµnh tÝch th× nh×n sù viÖc cã t©m lý vµ t­ t­ëngl¹i kh¸c. T«i cø mong r»ng mäi ng­êi nh×n râ ®­îc thùc tr¹ng nghÌokhæ cña ®Êt n­íc, tõ ®ã mµ tÝch cùc t×m ®­êng tho¸t ra. Cßn chØ h«"d©n giµu n­íc m¹nh " nh­ lµ nãi lªn mét ­íc m¬ xavêi, råi l¹i m¬ méng chuyÖn viÓn v«ng th× cã vÎ Ýt cã lîi Ých cho®Êt n­íc.

Ta vÉn cßn ®ang ph¶i tiÕp tôcchèng ph¸ c¸c thø bÊt c«ng, bÊt b×nh ®¼ng. Sù xa c¸ch giµu - nghÌo, sang -khã kh«ng ph¶i chØ cã nguyªn nh©n duy nhÊt lµ mÆt tr¸i cña kinh tÕ thÞtr­êng, nã cßn cã nguyªn nh©n ë trong sù cai trÞ vµ qu¶n lý ®Êt n­ícn÷a. Ph¶i t×m vµ t«i tin ch¾c r»ng ta cã thÓ t×m ra.

****

§iÒu t«i tr¶i nghiÖm thÊy râ lµ:

- Nh÷ng ng­êi cÇm quyÒnhÕt søc cÇn thiÕt ph¶i cã mét hÖ ý thøc cho m×nh.

- HÖ ý thøc ®ãph¶i b¶o ®¶m sù cÇm quyÒn, ph¶i æn ®Þnh sù cÇm quyÒn, b¶o vÖvµ cñng cè sù cÇm quyÒn, hÖ ý thøc Êy lªn ¸n tÊt c¶ mäiý kiÕn nhËn xÐt, phª ph¸n vµ chèng l¹i ý thøc hÖ cÇmquyÒn.

- HÖ ý thøc Êy bÊtchÊp mäi chñ nghÜa, mäi häc thuyÕt, thËm chÝ mäi ®¹olý. ChØ cÇn hÖ ý thøc Êy b¶o ®¶m sù tån t¹i cña lùc l­îngcÇm quyÒn.

- Sù tån t¹i cña cÇmquyÒn lµ tiªu chuÈn duy nhÊt cña hÖ quy chiÕu, duy nhÊt cña mäiý kiÕn, mäi nguyªn lý vµ ®¹o lý.

- V× vËy hÖ ý thøccÇm quyÒn cÇn cã vµ cho phÐp mäi thñ ®o¹n dèi tr¸, lõa bÞp, ®µn¸p vµ khñng bè ®Ó ®¸p øng yªu cÇu tån t¹i vµ cñng cè sù cÇmquyÒn hiÖn t¹i.

ThÕ lµ t«i ®· tr¶i qua:

Nh÷ng m¬ xãa ¸c ë trªn®êi (lóc b¾t ®Çu)
Ta phã th©n ta víi ®Êt trêi (dÊn th©n)
¸c xãa ®i, thay b»ng cùc thiÖn (th¾ng lîi)
Th¸ng ngµy biÕn hãa, ¸c lu©n håi (trë l¹i ¸c)

Cã lÏ kh«ng ai muèn thÕ, t«i l¹i cµng kh«ng muènthÕ. Nh­ng cuéc sèng thùc sù nã cã sù vËn ®éng cña riªng nã, nã l«icuèn vµ quy ®Þnh sù ph¸t triÓn cña c¶ ng­êi cÇm quyÒn vµ ng­êikh«ng cÇm quyÒn.

Ta cã thÓ c­ìng l¹i xu h­íng vËn ®éng nµy kh«ng?Ta cã thÓ cã mét lèi ra kh«ng?

T«i tin ch¾c lµ cã!

Cã thÓ t×m ®­îc lèi ra hîp ch©n lý vµ hîp®¹o lý víi ba ®iÒu kiÖn:

Mét: Kh«ng nªn lÖthuéc vµo bÊt cø mét chñ nghÜa, mét häc thuyÕt nµo. §¶ng Céng s¶n cã quyÒn cã häc thuyÕt cña m×nh,nh­ng kh«ng ®­îc b¾t tÊt c¶ mäi ng­êi ph¶i theo häc thuyÕt ®ã.V× mäi ng­êi, nhÊt lµ ng­êi ViÖt Nam hiÖn nay ®· ®ñ tr×nh ®é®Ó nhËn xÐt ch©n lý vµ ®¹o lý.

Hai: Ph¶i cïngnh©n d©n bµn b¹c vµ t×m tßi, kh«ng thÓ cã bÊt cø ai nghÜ thay cho nh©nd©n c¶ n­íc ®­îc. Ph¶i thu thËp ®­îc mäi tiÕng nãi trong nh©n d©n(nhÊt lµ cña c¸c sÜ phu gåm cã trÝ thøc vµ l·o thµnh).

Ba: Lùc l­îng cÇm quyÒn ph¶ithùc sù cña d©n, do d©n, v× d©n (nh­ §¶ng Céng s¶n ®· longträng tuyªn bè, nªu lªn), ph¶i coi viÖc phôc vô ®Êt n­íc, d©n técvµ nh©n d©n lµm môc ®Ých tèi cao, lµ nguyªn lý chØ ®¹o mäi t­t­ëng, hµnh ®éng, mäi chÝnh s¸ch vµ luËt ph¸p. Kh«ng®Ó tån t¹i nghÞch lý: lùc l­îng cÇm quyÒn tù ý ®ång nhÊtvíi nh©n d©n vµ biÕn mäi viÖc phôc vô nh©n d©n thµnh ra phôc vôcÇm quyÒn. Ph¶i cã lùc l­îng cÇm quyÒn, nh­ng lùc l­îngcÇm quyÒn ph¶i thùc sù cña d©n, v× d©n, do d©n vµ ®­îc nh©n d©n gi¸ms¸t vµ kiÓm so¸t, ph¶i lÊy viÖc ®oµn kÕt toµn d©n téc lµm t«nchØ môc ®Ých cao nhÊt cña sù cÇm quyÒn, cao h¬n bÊt cø vÊn ®Ò nµokh¸c. Thùc hiÖn ®oµn kÕt, ®oµn kÕt, ®¹i ®oµn kÕt.

Tõ cæ, kim, ®«ng t©y, lÞch sö th­êng truyÒn tôngvµ ca ngîi c¸c chÝnh quyÒn khoan dung, nh©n ¸i vµ phª ph¸n c¸c chÝnhquyÒn chuyªn chÕ, tµn b¹o. C¸c m­u sÜ Trung Quèc th­êng khuyªn c¸cvua hiÒn cÇn nh©n ¸i víi ng­êi ®· hµng phôc, nh÷ng ng­êi lì lÇm,nh÷ng ng­êi tr¸i ý, nh÷ng khuyªn can th¼ng th¾n vµ trung thùc.

ë ta, ng­êi x­a hay nãi ®Õn "An d©n". An d©n lµ d©nyªn, chø kh«ng ph¶i chØ an toµn cho chÝnh quyÒn. Giµu mµ kh«ng cãyªn d©n th× kh«ng ph¶i lµ mét x· héi hay. ë ta, cã lÏ ph¶iquan t©m ®Õn môc tiªu an d©n bªn c¹nh môc tiªu lµm giµu.

TrÇn §é