Lêi Më §Çu

C¸c Quèc Gia Héi Viªn ký kÕt C«ng ¦íc nµy :

XÐt r»ng, chiÕu theo nh÷ng nguyªn t¾c c«ng bè trong HiÕn Ch­¬ng Liªn HiÖp Quèc, viÖc thõa nhËn phÈm gi¸ bÈm sinh vµ nh÷ng quyÒn b×nh ®¼ng vµ bÊt kh¶ chuyÓn nh­îng cña tÊt c¶ c¸c phÇn tö trong ®¹i gia ®×nh nh©n lo¹i lµ nÒn mãng cña tù do, c«ng lý vµ hoµ b×nh thÕ giíi.

Nh×n nhËn r»ng nh÷ng quyÒn nµy xuÊt ph¸t tõ phÈm gi¸ bÈm sinh cña con ng­êi.

Nh×n nhËn r»ng, chiÕu theo Tuyªn Ng«n Quèc TÕ Nh©n QuyÒn, lý t­ëng vÒ mét con ng­êi tù do ®­îc hµnh sö nh÷ng quyÒn d©n sù vµ chÝnh trÞ còng nh­ ®­îc gi¶i phãng khái sù sî h·i vµ khèn cïng, chØ cã thÓ ®¹t ®­îc nÕu héi ®ñ nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn tiÖn ®Ó con ng­êi ®­îc h­ëng nh÷ng quyÒn d©n sù vµ chÝnh trÞ còng nh­ nh÷ng kinh tÕ, x· héi vµ v¨n hãa.

XÐt r»ng nghÜa vô cña c¸c quèc gia héi viªn theo HiÕn Ch­¬ng Liªn HiÖp Quèc lµ ph¸t huy sù t«n träng vµ thùc thi trªn toµn cÇu nh÷ng nh©n quyÒn vµ nh÷ng quyÒn tù do cña con ng­êi.

NhËn ®Þnh r»ng con ng­êi cã nghÜa vô dèi víi nh÷ng ng­êi kh¸c còng nh­ ®èi víi céng ®ång, nªn cã tr¸ch nhiÖm ph¶i ph¸t huy vµ t«n träng nh÷ng quyÒn ®­îc nh×n nhËn trong C«ng ¦íc nµy,

§ång chÊp thuËn nh÷ng ®iÒu kho¶n sau ®©y :

PhÇn I

§iÒu 1:

1) C¸c d©n téc ®iÒu cã quyÒn tù quyÕt. ChiÕu theo quyÒn nµy, hä ®­îc tù do quyÕt ®Þnh vÒ chÕ ®é chÝnh trÞ vµ tù do theo ®uæi ®­êng h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi vµ v¨n hãa.

2) §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu nµy, c¸c d©n téc cã quyÒn tù do sö dông c¸c nguån lîi thiªn nhiªn cña m×nh, miÔn lµ kh«ng vi ph¹m nh÷ng nghÜa vô ph¸t sinh tõ sù hîp t¸c quèc tÕ vÒ kinh tÕ, ®Æt c¨n b¶n trªn quyÒn lîi hç t­¬ng vµ luËt ph¸p quèc tÕ. Trong mäi tr­êng hîp c¸c ph­¬ng tiÖn sinh sèng cña ng­êi d©n kh«ng thÓ bÞ t­íc ®o¹t.

3) C¸c quèc gia héi viªn ký C«ng ¦íc nµy, kÓ c¶ nh÷ng quèc gia cã tr¸ch nhiÖm b¶o hé hay gi¸m hé c¸c l·nh thæ kh¸c, ph¶i t«n träng vµ xóc tiÕn viÖc thùc thi quyÒn d©n téc tù quyÕt chiÕu theo c¸c ®iÒu kho¶n cña HiÕn Ch­¬ng Liªn HiÖp Quèc.

PhÇn II

§iÒu 2:

1) C¸c quèc gia héi viªn ký kÕt C«ng ¦íc nµy cam kÕt t«n träng vµ b¶o ®¶m thùc thi nh÷ng quyÒn ®­îc trong C«ng ¦íc cho tÊt c¶ mäi ng­êi sèng trong l·nh tæ vµ thuéc thÈm quyÒn quèc gia, kh«ng ph©n biÖt chñng téc, mµu da, nam n÷, ng«n ng÷, t«n gi¸o, chÝnh kiÕn hay quan niÖm nguån gèc quèc gia hay x· héi, tµi s¶n dßng dâi hay bÊt cø th©n tr¹ng nµo kh¸c.

2) Trong tr­êng hîp nh÷ng quyÒn ®­îc nh×n nhËn trong C«ng ¦íc nµy ch­a ®­îc qui ®Þnh thµnh v¨n trong luËt ph¸p quèc gia, c¸c quèc gia héi viªn ký kÕt C«ng ¦íc cam kÕt sÏ ban hµnh c¸c ®¹o luËt theo thñ tôc lËp ph¸p quèc gia vµ theo c¸c ®iÒu kho¶n cña C«ng ¦íc ®Ó c¸c quyÒn nµy cã hiÖu lùc.

3) C¸c quèc gia héi viªn ký kÕt C«ng ¦íc cam kÕt nµy:

a) B¶o ®¶m cho c¸c n¹n nh©n quyÒn ®­îc ®Òn bï hay ®­îc båi th­êng tháa ®¸ng khi nh÷ng quyÒn tù do cña hä bÞ vi ph¹m, dï r»ng ng­êi vi ph¹m lµ mét viªn chøc chÝnh quyÒn,

b) B¶o ®¶m cho n¹n nh©n ®­îc quyÒn khiÕu n¹i t¹i c¸c t­ ph¸p, hµnh ch¸nh hay lËp ph¸p quèc gia, hay t¹i c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn vµ ph¸t triÓn quyÒn khiÕu tè tr­íc toµ ¸n,

c) B¶o ®¶m c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn ph¶i thi hµnh ngiªm chØnh nh÷ng sù ®Òn bï hay båi th­êng ®· tuyªn bè.

§iÒu 3 : C¸c quèc gia héi viªn ký kÕt C«ng ¦íc nµy cam kÕt b¶o ®¶m quyÒn b×nh ®¼ng nam n÷ trong viÖc hµnh sö nh÷ng quyÒn d©n sù vµ chÝnh trÞ ghi trong C«ng ¦íc.

§iÒu 4

1) Trong khi tuyªn bè t×nh tr¹ng khÈn tr­¬ng c«ng céng v× lý do quèc gia bÞ ®e däa, c¸c quèc gia héi viªn ký C«ng ¦íc nµy cã thÓ ban hµnh mét sè biÖn ph¸p ®×nh chØ thi hµnh c¸c nghÜa vô cña quèc gia Ên ®Þnh trong C«ng ¦íc nµy. Tuy nhiªn nh÷ng biÖn ph¸p nµy ph¶i cã tÝnh c¸ch thËt cÇn thiÕt v× nhu cÇu cña t×nh thÕ, vµ kh«ng vi ph¹m c¸c nghÜa vô cña c¸c quèc gia ph¸t sinh tõ luËt ph¸p quèc tÕ, vµ còng kh«ng ®­îc dïng ®Ó kú thÞ chñng téc, mµu da, nam n÷, t«n gi¸o, hay nguån gèc x· héi.

2) Trong mäi tr­êng hîp nh÷ng quyÒn d©n sù vµ chÝnh trÞ ghi trong c¸c ®iÒu 6, 7, 8 ( kho¶n 1 vµ 2) vµ trong c¸c ®iÒu 11, 15, 16, 18 cña C«ng ¦íc kh«ng thÓ bÞ ®×nh chØ thi hµnh.

3) C¸c quèc gia héi viªn ký kÕt C«ng ¦íc nµy ph¶i lËp tøc th«ng b¸o qua vÞ Tæng Th­ Ký Liªn HiÖp Quèc cho c¸c quèc gia héi viªn kÕt ­íc kh¸c hay biÕt nh÷ng ®iÒu kho¶n nµo trong C«ng ¦íc bÞ ®×nh chØ thi hµnh vµ v× lý do g×. Ngay sau khi chÊm døt t×nh tr¹ng khÈn tr­¬ng c«ng céng, hä còng ph¶i th«ng b¸o theo thñ tôc nãi trªn.

§iÒu 5 :

1) Kh«ng mét quèc gia, mét phe nhãm hay mét c¸ nh©n nµo cã quyÒn gi¶i thÝch c¸c ®iÒu kho¶ng trong C«ng ¦íc nµy ®Ó cho phÐp hä ho¹t ®éng hay lµm nh÷ng hµnh vi nh»m tiªu diÖt nh÷ng quyÒn tù do ®· ®­îc C«ng ¦íc thõa nhËn, hoÆt ®Ó giíi h¹n nh÷ng quyÒn tù do nµy qu¸ møc Ên ®Þnh trong C«ng ¦íc.

2) C¸c quèc gia héi viªn kÕt ­íc nµo ®· thõa nhËn mét sè nh©n quyÒn c¬ b¶n trong luËt ph¸p quèc gia, c«ng ­íc, quy chÕ hay tôc lÖ, sÏ kh«ng ®­îc quyÒn giíi h¹n hay ®×nh chØ thi hµnh c¸c nh©n quyÒn c¬ b¶n ®ã, viÖn cí r»ng C«ng ¦íc nµy kh«ng thõa nhËn nh÷ng nh©n quyÒn ®ã, hay chØ thõa nhËn trong mét ph¹m vi h¹n hÑp h¬n.

PhÇn III

§iÒu 6 :

1) Mäi ng­êi ®Òu cã quyÒn sèng. §©y lµ mét quyÒn bÈm sinh ®­ît luËt ph¸p b¶o vÖ. Kh«ng ai cã thÓ bÞ t­íc ®o¹t quyÒn sèng mét c¸ch ®éc ®o¸n.

2) Trong c¸c quèc gia ch­a b·i bá h×nh ph¹t tö h×nh, tßa ¸n chØ ®­îc tuyªn ¸n tö h×nh víi nh÷ng téi h×nh sù nghiªm träng nhÊt chiÕu theo luËt ph¸p ¸p dông trong thêi gian ph¹m ph¸p vµ kh«ng tr¸i víi nh÷ng ®iÒu kho¶n cña C«ng ¦íc nµy vµ cña C«ng ¦íc Ng¨n Ngõa vµ Trõng Ph¹t Téi DiÖt Chñng. H×nh ph¹t tö h×nh chØ cã thÓ ®­îc thi hµnh chiÕu theo mét b¶n ¸n chung thÈm cña mét tßa ¸n cã thÈm quyÒn.

3) §iÒu luËt nµy kh«ng cho phÐp c¸c quèc gia héi viªn ký kÕt C«ng ¦íc nµy ®­îc gi¶i trõ c¸c nghÜa vô ghi trong C«ng ¦íc Ng¨n Ngõa vµ Trõng Ph¹t Téi DiÖt Chñng trong tr­êng hîp sù hµnh quyÕt hay s¸t nh©n cÊu thµnh téi diÖt chñng.

4) C¸c bÞ c¸o bÞ tuyªn ¸n tö h×nh cã quyÒn xin ©n x¸ hay ©n gi¶m h×nh ph¹t. LÖnh ®¹i x¸, ©n x¸ hay ©n gi¶m h×nh ph¹t cã thÓ ®­îc ban hµnh trong mäi tr­êng hîp.

5) ¸n tö h×nh kh«ng ®­îc tuyªn ¸n ®èi víi c¸c bÞ c¸o ch­a ®ñ 18 tuæi khi ph¹m ph¸p, vµ còng kh«ng ®­îc thi hµnh ®èi víi c¸c phô n÷ mang thai.

6) §iÒu luËt nµy kh«ng thÓ ®­îc viÖn dÉn ®Ó tr× ho·n hay ng¨n c¶n viÖc b·i bá h×nh ph¹t tö h×nh t¹i c¸c quèc gia héi viªn ký kÕt C«ng ¦íc nµy.

§iÒu 7 : Kh«ng ai cã thÓ bÞ tra tÊn, hoÆc ph¶i chÞu nh÷ng h×nh ph¹t hay ®èi xö tµn ¸c, v« nh©n ®¹o, lµm h¹ thÊp phÈm gi¸ con ng­êi. §Æc biÖt lµ, nÕu kh«ng cã sù ­ng thuËn tù do cña ®­¬ng sù, kh«ng ai cã thÓ bÞ dïng vµo nh÷ng cuéc thÝ nghiÖm y häc hay khoa häc.

§iÒu 8 :

1) Kh«ng ai cã thÓ bÞ b¾t lµm n« lÖ ; chÕ ®é n« lÖ vµ mäi h×nh thøc bu«n b¸n n« lÖ ®Òu bÞ cÊm chØ.

2) Kh«ng ai cã thÓ bÞ b¾t lµm n« dÞch.

3)

a) Kh«ng ai cã thÓ bÞ c­ìng b¸ch lao ®éng.

b) Kho¶n 3(a) nãi trªn kh«ng ®­îc ¸p dông t¹i c¸c quèc gia trong ®ã luËt ph¸p cho phÐp tßa ¸n cã thÈm quyÒn tuyªn ¸n khæ sai.

c) Trong ph¹m vi kho¶n nµy, kh«ng ®­îc coi lµ "lao ®éng c­ìng b¸ch":

i) Ngoµi tr­êng hîp nªu ë kho¶n (b) trªn ®©y, nh÷ng c«ng t¸c hay dÞch vô mµ c¸c tï nh©n ph¶i lµm trong thêi gian bÞ giam gi÷ chiÕu theo mét b¶n ¸n hîp ph¸p cña tßa ¸n, hay ph¶i lµm trong thêi gian ®­îc phãng thÝch cã ®iÒu kiÖn.

ii) NghÜa vô qu©n sù, hay nghÜa vô quèc gia ¸p dông cho nh÷ng ng­êi ®­îc luËt ph¸p cho miÔn thi hµnh nghÜa vô qu©n sù v× lý do l­¬ng t©m.

iii) NghÜa vô céng ®ång trong tr­êng hîp khÈn tr­¬ng hay thiªn tai ®e däa ®êi sèng hay sù an l¹c cña céng ®ång.

iv) NghÜa vô d©n sù th«ng th­êng.

§iÒu 9 :

1) Ai còng cã quyÒn tù do th©n thÓ vµ an ninh th©n thÓ. Kh«ng ai cã thÓ bÞ b¾t gi÷ hay giam cÇm ®éc ®o¸n. Kh«ng ai cã thÓ bÞ t­íc ®o¹t tù do th©n thÓ ngo¹i trõ nh÷ng tr­êng hîp vµ theo nh÷ng thñ tôc luËt ®Þnh.

2) Khi bÞ b¾t gi÷, bÞ c¸o ph¶i ®­îc tøc th× th«ng b¸o vÒ lý do b¾t gi÷, vµ ph¶i ®­îc th«ng b¸o kh«ng chËm trÔ vÒ téi tr¹ng bÞ c¸o buéc.

3) BÞ c¸o bÞ b¾t gi÷ hay giam cÇm vÒ mét téi h×nh sù ph¶i ®­îc dÉn gi¶i kh«ng chËm trÔ tíi mét vÞ thÈm ph¸n (hay mét viªn chøc cã thÈm quyÒn t­ ph¸p theo luËt), ®Ó ®­îc xÐt xö trong mét thêi h¹n hîp lý hay ®­îc phãng thÝch. Theo th«ng lÖ, kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i c©u l­u bÞ c¸o tr­íc ngµy tßa xö. Tuy nhiªn ®Ó b¶o ®¶m sù hiÖn diÖn cña bÞ c¸o trong phiªn xö hay trong c¸c giai ®o¹n thÈm vÊn, vµ ®Ó thi hµnh b¶n ¸n, nÕu cÇn, sù phãng thÝch t¹m bÞ c¸o ®ßi hái ph¶i cã b¶o ®¶m.

4) Nh÷ng ng­êi bÞ b¾t gi÷ hay giam cÇm ®Òu cã quyÒn yªu cÇu tßa ¸n thô lý kh«ng chËm trÔ vÒ tÝnh hîp ph¸p cña sù giam gi÷, vµ ®­îc phãng thÝch nÕu sù giam gi÷ ®­îc xem lµ bÊt hîp ph¸p.

5) C¸c n¹n nh©n trong nh÷ng vô b¾t gi÷ hay giam cÇm bÊt hîp ph¸p cã quyÒn khiÕu tè ®ßi båi th­êng thiÖt h¹i.

§iÒu 10 :

1) Nh÷ng ng­êi mÊt tù do vÉn ph¶i ®­îc ®èi xö nh©n ®¹o vµ t«n träng nh©n phÈm.

2)

a) Ngo¹i trõ nh÷ng tr­êng hîp ®Æt biÖt, c¸c bÞ c¸o ch­a ®­îc xÐt xö ph¶i ®­îc giam gi÷ c¸ch biÖt víi nh÷ng ng­êi ®· can ¸n vµ ph¶i ®­îc ®èi xö theo quy chÕ nh÷ng ng­êi kh«ng can ¸n.

b) C¸c bÞ c¸o thiÕu nhi ph¶i ®­îc giam gi÷ c¸ch biÖt víi ng­êi lín vµ ph¶i ®­îc xÐt xö trong thêi h¹n sím nhÊt.

c) ChÕ ®é lao tï ph¶i ®Æt träng t©m vµo viÖc c¶i huÊn tï nh©n, t¹o cho hä c¬ héi c¶i hãa vµ héi nhËp vµo ®êi sèng x· héi. C¸c thiÕu nhi ph¹m ph¸p ph¶i ®­îc giam gi÷ c¸ch biÖt víi ng­êi lín, vµ ph¶i ®­îc ®èi xö tïy theo tuæi t¸c vµ t×nh tr¹ng ph¸p lý cña chóng.

§iÒu 11 : kh«ng ai cã thÓ bÞ giam gi÷ chØ v× kh«ng cã kh¶ n¨ng thi hµng mét nghÜa vô khÕ ­íc.

§iÒu 12 :

1) Nh÷ng ng­êi c­ tró hîp ph¸p trong l·nh thæ mét quèc gia ®Òu cã quyÒn tù do ®i l¹i vµ tù do lùa chän n¬i c­ tró trong l·nh thæ.

2) Mäi ng­êi ®Òu ®­îc quyÒn tù do rêi khái mét quèc gia, kÓ c¶ quèc gia cña m×nh.

3) Nh÷ng quyÒn tù do ghi trªn kh«ng thÓ bÞ giíi h¹n, ngo¹i trõ nh÷ng tr­êng hîp luËt ®Þnh v× nhu cÇu b¶o vÖ an ninh quèc gia, trËt tù c«ng céng, søc kháe c«ng céng, ®¹o lý, hay nh÷ng quyÒn tù do cña ng­êi kh¸c, vµ nÕu kh«ng tr¸i víi nh÷ng quyÒn tù do kh¸c ®­îc thõa nhËn trong C«ng ¦íc nµy.

4) Kh«ng ai cã thÓ bÞ t­íc ®o¹t quyÒn håi h­¬ng mét c¸ch ®éc ®o¸n.

§iÒu 13 : Ngo¹i kiÒu c­ tró hîp ph¸p trong l·nh thæ c¸c quèc gia héi viªn ký kÕt C«ng ¦íc nµy chØ cã thÓ bÞ trôc xuÊt do mét quyÕt ®Þnh hîp ph¸p. Trõ tr­êng hîp cã lý c­ìng thóc vÒ an ninh quèc gia, ng­êi bÞ trôc xuÊt cã quyÒn tr×nh bµy lý do ®Ó chèng l¹i quyÕt ®Þnh trôc xuÊt, vµ cã quyÒn nhê ng­êi biÖn hé n¹p ®¬n xin t¸i xÐt hå s¬ trôc xuÊt t¹i c¸c c¬ quan hay ng­êi ®¹i diÖn c¬ quan cã thÈm quyÒn.

§iÒu 14 :

1) Mäi ng­êi ®Òu b×nh ®¼ng tr­íc tßa ¸n. Mäi ng­êi ®Òu cã quyÒn ®­îc xÐt xö c«ng b»ng vµ c«ng khai bëi mét tßa ¸n ®éc lËp, v« t­ vµ cã thÈm quyÒn theo luËt, ®Ó ph¸n xö vÒ nh÷ng téi tr¹ng h×nh sù mµ m×nh bÞ c¸o buéc hay vÒ nh÷ng quyÒn lîi vµ nghÜa vô cña m×nh trong c¸c vô tranh tông kh¸c. B¸o chÝ vµ c«ng chóng cã thÓ kh«ng ®­îc tham dù mét phÇn hay toµn thÓ phiªn xö, v× nhu cÇu ®¹o lý, trËt tù c«ng céng hay an ninh quèc gia trong mét x· héi d©n chñ, hay dÓ b¶o vÖ ®êi sèng riªng t­ cña c¸c ®­¬ng sù tranh tông, hay, trong nh÷ng tr­êng hîp thËt cÇn thiÕt, khi tßa ¸n quyÕt ®Þnh r»ng xÐt xö c«ng khai sÏ lµm thiÖt h¹i quyÒn lîi cña c«ng lý, tuy nhiªn c¸c b¶n ¸n h×nh sù vµ c¸c b¶n ¸n kh¸c ph¶i ®­îc tuyªn ®äc c«ng khai tr­íc tßa, ngo¹i trõ tr­êng hîp ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cña thiÕu nhi hay cña gia ®×nh trong nh÷ng vô tranh tông vÒ h«n nh©n hay vÒ viÖc gi¸m hé c¸c con.

2) BÞ c¸o vÒ c¸c téi h×nh sù cã quyÒn ®­îc suy ®o¸n lµ v« téi cho ®Õn khi bÞ chøng minh lµ cã téi theo luËt.

3) Trong c¸c vô h×nh sù, tÊt c¶ c¸c bÞ c¸o ®Òu ®­îc h­ëng ®ång ®Òu nh÷ng b¶o ®¶m tèi thiÓu sau ®©y :

a) §­îc tøc th× th«ng b¸o téi tr¹ng víi ®Çy ®ñ chi tiÕt b»ng ng«n ng÷ mµ hä th«ng hiÓu.

b) QuyÒn cã ®ñ thêi gian vµ ph­¬ng tiÖn ®Ó chuÈn bÞ sù biÖn hé vµ ®­îc quyÒn liªn l¹c víi luËt s­ do m×nh lùa chän.

c) §­îc xÐt xö mau chãng, kh«ng diªn tr× qu¸ ®¸ng.

d) §­îc hiÖn diÖn trong phiªn xö ®Ó tù biÖn hé hay nhê luËt s­ biÖn hé do m×nh lùa chän ; ®­îc th«ng b¸o vÒ quyÒn nµy trong tr­êng hîp tù biÖn hé ; vµ ®­îc quyÒn cã luËt s­ biÖn hé miÔn phÝ v× nhu cÇu c«ng lý nÕu bÞ c¸o kh«ng cã ph­¬ng tiÖn m­ín luËt s­.

e) §­îc ®èi chÊt víi c¸c nh©n chøng buéc téi vµ ®­îc quyÒn ®ßi nh©n chøng vµ chÊt vÊn c¸c nh©n chøng gì téi cho m×nh, theo cïng mét thñ tôc.

f) §­îc quyÒn cã th«ng dÞch viªn miÔn phÝ, nÕu bÞ c¸o kh«ng nãi hay kh«ng hiÓu ng«n ng÷ cña tßa.

g) §­îc quyÒn kh«ng khai, ®Ó khái ph¶i tù buéc téi m×nh, hay khái ph¶i thó nhËn téi tr¹ng.

4) Trong c¸c vô ¸n thiÕu nhi, thñ tôc xÐt xö ph¶i c¨n cø vµo tuæi t¸c cña c¸c bÞ c¸o vµ h­íng vÒ môc tiªu c¶i huÊn can ph¹m.

5) C¸c bÞ c¸o bÞ tuyªn ph¹t cã quyÒn kh¸ng c¸o lªn tßa trªn thñ tôc luËt ®Þnh.

6) Trong tr­êng hîp bÞ c¸o bÞ tuyªn h×nh ph¹t chung thÈm vµ sau nµy b¶n ¸n bÞ tiªu hñy hay ®­¬ng sù ®­îc ©n x¸ v× cã sù kiÖn míi ph¸t gi¸c cho biÕt bÞ c¸o ®· bÞ ph¹t oan uæng, ng­êi bÞ kÕt ¸n cã quyÒn ®ßi båi th­êng thiÖt h¹i theo luËt, trõ phi cã b»ng chøng cho biÕt, së dÜ sù kiÖn míi nµy kh«ng ®­îc ph¸t gi¸c trong thêi gian xö ¸n, mét phÇn hay hoµn toµn t¹i v× bÞ c¸o.

7) Kh«ng ai cã thÓ bÞ t¸i thÈm hay bÞ tuyªn ph¹t mét lÇn n÷a vÒ mét téi tr¹ng ®· ®­îc tßa ¸n ph¸n xö chung thÈm b»ng c¸ch tuyªn ph¹t hay tha bæng, chiÕu theo luËt ph¸p vµ thñ tôc h×nh sù hiÖn hµnh.

§iÒu 15 :

1) Kh«ng ai cã thÓ bÞ kÕt ¸n vÒ mét téi h×nh sù do nh÷ng ®iÒu m×nh ®· lµm hay kh«ng lµm, nÕu nh÷ng ®iÒu Êy kh«ng cÊu thµnh téi h×nh sù chiÕu theo luËt ph¸p quèc gia hay quèc tÕ ¸p dông håi ®ã ; mµ còng kh«ng bÞ tuyªn c¸o mét h×nh ph¹t nÆng h¬n h×nh ph¹t ®­îc ¸p dông trong thêi gian ph¹m ph¸p. Tuy nhiªn bÞ c¸o ®­îc quyÒn h­ëng h×nh ph¹t khoan hång h¬n chiÕu theo luËt míi ban hµnh sau ngµy ph¹m ph¸p.

2) §iÒu luËt nµy kh«ng cã t¸c dông ng¨n c¶n viÖc xÐt xö hay tuyªn ph¹t mét bÞ c¸o v× ®· lµm hay kh«ng lµm nh÷ng hµnh vi cÊu thµnh téi h×nh sù chiÕu theo nh÷ng nguyªn t¾c luËt ph¸p tæng qu¸t ®­îc thõa nhËn bëi céng ®ång c¸c quèc gia trong thêi gian ®­¬ng sù ph¹m ph¸p.

§iÒu 16 : Ai còng cã quyÒn ®­îc c«ng nhËn lµ con ng­êi tr­íc ph¸p luËt bÊt cø t¹i ®©u.

§iÒu 17 :

1) Kh«ng ai cã thÓ bÞ x©m ph¹m tr¸i phÐp hay ®éc ®o¸n vµo ®êi t­, gia ®×nh, nhµ ë, th­ tÝn, hoÆc bÞ xóc ph¹m tr¸i phÐp ®Õn danh dù vµ thanh danh.

2) Ai còng cã quyÒn ®­îc luËt ph¸p b¶o vÖ chèng l¹i nh÷ng x©m ph¹m Êy.

§iÒu 18 :

1) Ai còng cã quyÒn tù do t­ t­ëng, tù do l­¬ng t©m vµ tù do t«n gi¸o. QuyÒn nµy bao gåm quyÒn tù do theo mét t«n gi¸o hay tÝn ng­ìng vµ quyÒn tù do biÓu thÞ t«n gi¸o hay tÝn ng­ìng qua sù thê phông, hµnh ®¹o, nghi lÔ hay gi¶ng d¹y, hoÆc riªng t­ hoÆc víi ng­êi kh¸c, t¹i n¬i c«ng céng hay t¹i nhµ riªng.

2) Kh«ng ai bÞ c­ìng b¸ch t­íc ®o¹t quyÒn tù do lùa chän t«n gi¸o hay tÝn ng­ìng.

3) QuyÒn tù do biÓu thÞ t«n gi¸o hay tÝn ng­ìng chØ cã thÓ bÞ giíi h¹n theo luËt, v× nhu cÇu b¶o vÖ an toµn c«ng céng, trËt tù c«ng céng, søc kháe c«ng céng, ®¹o lý hay nh÷ng quyÒn tù do c¨n b¶n cña ng­êi kh¸c.

4) C¸c quèc gia héi viªn ký C«ng ¦íc nµy cam kÕt t«n träng quyÒn cña cha mÑ hay ng­êi gi¸m hé trong viÖc gi¸o dôc c¸c con vÒ t«n gi¸o hay ®¹o lý theo tÝn ng­ìng cña hä.

§iÒu 19 :

1) Mäi ng­êi ®Òu cã quyÒn gi÷ v÷ng quan niÖm mµ kh«ng bÞ ai can thiÖp.

2) Mäi ng­êi ®Òu cã quyÒn tù do ph¸t biÓu quan ®iÓm ; quyÒn nµy bao gåm quyÒn tù do t×m kiÕm, tiÕp nhËn, vµ phæ biÕn mäi tin tøc vµ ý kiÕn b»ng truyÒn khÈu, bót tù hay Ên phÈm, d­íi h×nh thøc nghÖ thuËt, hay b»ng mäi ph­¬ng tiÖn truyÒn th«ng kh¸c, kh«ng kÓ biªn giíi quèc gia.

3) ViÖc hµnh sö quyÒn tù do ph¸t biÓu quan ®iÓm (ghi ë kho¶n 2 nãi trªn) ®ßi hái ®­¬ng sù ph¶i cã nh÷ng bæn phËn vµ tr¸ch nhiÖm ®Æc biÖt. QuyÒn nµy chØ cã thÓ bÞ giíi h¹n bëi ph¸p luËt v× nhu cÇu :

a/ T«n träng nh÷ng quyÒn tù do vµ thanh danh cña ng­êi kh¸c.

b/ B¶o vÖ an ninh quèc gia, trËt tù c«ng céng, søc kháe c«ng céng hay ®¹o lý.

§iÒu 20 :

1) Mäi h×nh thøc tuyªn truyÒn, cæ vâ chiÕn tranh ph¶i bÞ luËt ph¸p cÊm chØ.

2) Mäi h×nh thøc gieo r¾c c¨m hên, xói giôc kú thÞ, hiÒm khÝch, kÝch thÝch b¹o ®éng gi÷a c¸c quèc gia hay c¸c t«n gi¸o ph¶i bÞ luËt ph¸p cÊm chØ.

§iÒu 21 : QuyÒn héi häp cã tÝnh c¸ch hßa b×nh ph¶i ®­îc thõa nhËn. ViÖc hµnh sö quyÒn nµy chØ cã thÓ bÞ giíi h¹n bëi luËt ph¸p, v× c¸c nhu cÇu cÇn thiÕt trong mét x· héi d©n chñ ®Ó b¶o vÖ an ninh quèc gia, an toµn c«ng céng, trËt tù c«ng céng, søc kháe c«ng céng, ®¹o lý, hay nh÷ng quyÒn tù do cña ng­êi kh¸c.

§iÒu 22 :

1) Ai còng cã quyÒn tù do lËp héi, kÓ c¶ quyÒn thµnh lËp vµ gia nhËp c¸c nghiÖp ®oµn ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cña m×nh.

2) ViÖc hµnh sö quyÒn nµy chØ cã thÓ bÞ giíi h¹n bëi luËt ph¸p, v× c¸c nhu cÇu cÇn thiÕt trong mét x· héi d©n chñ ®Ó b¶o vÖ an ninh quèc gia, an toµn c«ng céng, trËt tù c«ng céng, søc kháe c«ng céng, ®¹o lý, hay nh÷ng quyÒn tù do cña ng­êi kh¸c. §iÒu luËt nµy kh«ng cã t¸c dông ng¨n cÊm viÖc ban hµnh c¸c giíi h¹n luËt ®Þnh liªn quan ®Õn sù hµnh sö quyÒn tù do lËp héi cña c¸c giíi qu©n nh©n vµ c¶nh s¸t.

3) §iÒu luËt nµy kh«ng cã hiÖu lùc cho phÐp c¸c quèc gia héi viªn ký kÕt C«ng ¦íc Lao §éng Quèc TÕ n¨m 1948 vÒ QuyÒn Tù Do LËp Héi vµ B¶o VÖ QuyÒn LËp Héi, ®­îc ban hµnh hay ¸p dông nh÷ng ®¹o luËt cã t¸c dông vi ph¹m nh÷ng b¶o ®¶m vÒ nh÷ng quyÒn tù do ghi trong C«ng ¦íc Lao §éng Quèc TÕ.

§iÒu 23 :

1) Gia ®×nh lµ ®¬n vÞ tù nhiªn vµ c¨n b¶n trong x· héi vµ ph¶i ®­îc x· héi vµ quèc gia b¶o vÖ.

2) Thanh niªn nam n÷ ®Õn tuæi thµnh h«n cã quyÒn kÕt h«n vµ lËp gia ®×nh.

3) H«n thó chØ ®­îc thµnh lËp nÕu cã sù ­ng thuËn hoµn toµn tù do cña nh÷ng ng­êi kÕt h«n.

4) C¸c quèc gia héi viªn ký kÕt c«ng ­íc nµy ph¶i ban hµnh nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó b¶o ®¶m sù b×nh ®¼ng vÒ quyÒn lîi vµ tr¸ch nhiÖm cña vî chång khi kÕt h«n, trong thêi gian h«n thó, còng nh­ khi ly h«n. Trong tr­êg hîp ly h«n ph¶i quy ®Þnh nh÷ng biÖn ph¸p b¶o vÖ quyÒn lîi cña c¸c con.

§iÒu 24 :

1) Kh«ng ph©n biÖt chñng téc, mµu da, nam n÷, ng«n ng÷, t«n gi¸o, nguån gèc quèc gia hay x· héi, tµi s¶n hay dßng dâi, c¸c trÎ em, víi t­ c¸ch vÞ thµnh niªn, ph¶i ®­îc gia ®×nh, x· héi vµ quèc gia b¶o vÖ.

2) TrÎ em ph¶i ®­îc khai sinh ngay sau khi sinh, vµ ®­îc ®Æt tªn hä.

3) TrÎ em cã quyÒn thñ ®¾c quèc tÞch.

§iÒu 25 :

1) Kh«ng bÞ kú thÞ (nh­ ®· quy ®Þnh ë ®iÒu 2) vµ kh«ng bÞ giíi h¹n bÊt hîp lý, mäi c«ng d©n ®Òu cã quyÒn vµ cã c¬ héi :

a/ §­îc tham gia vµo viÖc ®iÒu hµnh chÝnh quyÒn, hoÆc trùc tiÕp hoÆc qua nh÷ng ®¹i biÓu do m×nh tù do tuyÓn chän.

b/ §­îc bÇu cö vµ øng cö trong nh÷ng cuéc tuyÓn cö tù do vµ c«ng b»ng theo ®Þnh kú, b»ng phæ th«ng ®Çu phiÕu kÝn, b¶o ®¶m trung thùc ý nguyÖn cña cö tri.

c/ §­îc quyÒn b×nh ®¼ng tham gia c«ng vô trong n­íc.

§iÒu 26 : Mäi ng­êi ®Òu b×nh ®¼ng tr­íc ph¸p luËt, vµ ®­îc ph¸p luËt b¶o vÖ b×nh ®¼ng kh«ng kú thÞ. Trªn ph­¬ng diÖn nµy, luËt ph¸p cÊm mäi kú thÞ vµ b¶o ®¶m cho tÊt c¶ mäi ng­êi quyÒn ®­îc b¶o vÖ mét c¸ch b×nh ®¼ng vµ h÷u hiÖu chèng mäi kú thÞ vÒ chñng téc, mµu da, nam n÷, ng«n ng÷, t«n gi¸o, chÝnh kiÕn hay quan niÖm, nguån gèc quèc gia hay x· héi, tµi s¶n, dßng dâi hay bÊt cø th©n tr¹ng nµo.

§iÒu 27 : §èi víi c¸c céng ®ång thiÓu sè vÒ chñng téc, t«n gi¸o, hay ng«n ng÷ t¹i c¸c quèc gia héi viªn, C«ng ¦íc nµy b¶o ®¶m cho c¸c thµnh phÇn thiÓu sè cïng víi nh÷ng ng­êi kh¸c trong céng ®ång cña hä ®­îc quyÒn h­ëng v¨n hãa riªng, ®­îc truyÒn gi¸o vµ hµnh ®¹o riªng, vµ ®­îc sö dông ng«n ng÷ riªng cña hä.

(Víi sù tu chÝnh cña ñy Ban Phèi Hîp M¹ng L­íi Nh©n QuyÒn ViÖt Nam)