Sù thËt - V¨n b¶n

C«ng ¦íc Quèc TÕ VÒ Nh÷ng QuyÒn Kinh TÕ, X· Héi vµ V¨n Hãa (1966)
http://www.lmvntd.org/dossier/cuqtktxhvh_vns.htm

Lêi më ®Çu

C¸c Quèc Gia Héi Viªn ký kÕt C«ng ¦íc nµy :

XÐt r»ng, chiÕu theo nh÷ng nguyªn t¾c c«ng bè trong HiÕn Ch­¬ng Liªn HiÖp Quèc, viÖc thõa nhËn phÈm gi¸ bÈm sinh vµ nh÷ng quyÒn b×nh ®¼ng vµ bÊt kh¶ chuyÓn nh­îng cña tÊt c¶ c¸c phÇn tö trong ®¹i gia ®×nh nh©n lo¹i lµ nÒn mãng cña tù do, c«ng lý vµ hßa b×nh thÕ giíi.

Nh×n nhËn r»ng nh÷ng quyÒn nµy xuÊt ph¸t tõ phÈm gi¸ bÈm sinh cña con ng­êi.

Nh×n nhËn r»ng, chiÕu theo Tuyªn Ng«n Quèc TÕ Nh©n QuyÒn, lý t­ëng vÒ mét con ng­êi tù do ®­îc gi¶i phãng khái sù sî h·i vµ khèn cïng, chØ cã thÓ ®¹t ®­îc nÕu héi ®ñ nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn tiÖn ®Ó con ng­êi ®­îc h­ëng nh÷ng quyÒn kinh tÕ, x· héi vµ v¨n hãa, còng nh­ nh÷ng quyÒn d©n sù vµ chÝnh trÞ.

XÐt r»ng nghÜa vô cña c¸c quèc gia héi viªn theo HiÕn Ch­¬ng Liªn HiÖp Quèc lµ ph¸t huy sù t«n träng vµ thùc thi trªn toµn cÇu nh÷ng nh©n quyÒn vµ nh÷ng quyÒn tù do cña con ng­êi.

NhËn ®Þnh r»ng con ng­êi cã nghÜa vô ®èi víi nh÷ng ng­êi kh¸c còng nh­ ®èi víi céng ®ång, nªn cã tr¸ch nhiÖm ph¶i ph¸t huy vµ t«n träng nh÷ng quyÒn ®­îc nh×n nhËn trong C«ng ¦íc nµy.

§ång chÊp thuËn nh÷ng ®iÒu kho¶n sau ®©y :

PhÇn I

§iÒu 1 :

1/ C¸c d©n téc ®Òu cã quyÒn tù quyÕt. ChiÕu theo quyÒn nµy, hä ®­îc tù do quyÕt ®Þnh vÒ chÕ ®é chÝnh trÞ vµ tù do theo ®uæi ®­êng h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi vµ v¨n hãa.

2/ §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu nµy, c¸c d©n téc cã quyÒn tù do sö dông c¸c nguån lîi thiªn nhiªn cña m×nh, miÔn lµ kh«ng vi ph¹m nh÷ng nghÜa vô ph¸t sinh tõ sù hîp t¸c quèc tÕ vÒ kinh tÕ, ®Æt c¨n b¶n trªn quyÒn lîi hç t­¬ng vµ luËt ph¸p quèc tÕ. Trong mäi tr­êng hîp c¸c ph­¬ng tiÖn sinh sèng cña ng­êi d©n kh«ng thÓ bÞ t­íc ®o¹t.

3/ C¸c quèc gia héi viªn ký kÕt C«ng ¦íc nµy, kÓ c¶ nh÷ng quèc gia cã tr¸ch nhiÖm b¶o hé hay gi¸m hé c¸c l·nh thæ kh¸c, ph¶i t«n träng vµ xóc tiÕn viÖc thùc thi quyÒn d©n téc tù quyÕt chiÕu theo c¸c ®iÒu kho¶n cña HiÕn Ch­¬ng Liªn HiÖp Quèc.

PhÇn II

§iÒu 2 :

1/ C¸c quèc gia héi viªn ký kÕt C«ng ¦íc nµy cam kÕt, sÏ tù m×nh vµ do sù t­¬ng trî vµ hîp t¸c quèc tÕ, ®Æc biÖt vÒ kinh tÕ vµ kü thuËt, ban hµnh nh÷ng biÖn ph¸p tËn dông nh÷ng nguån lîi quèc gia vµo môc ®Ých thùc thi lòy tiÕn vµ ®Çy ®ñ nh÷ng quyÒn ®­îc nh×n nhËn trong C«ng ¦íc nµy b»ng nh÷ng ph­¬ng ph¸p thÝch nghi, ®Æc biÖt lµ b»ng viÖc ban hµnh c¸c ®¹o luËt.

2/ C¸c quèc gia héi viªn ký kÕt C«ng ¦íc nµy cam kÕt b¶o ®¶m thùc thi c¸c quyÒn liÖt kª trong C«ng ¦íc nµy kh«ng ph©n biÖt chñng téc, mµu da, nam n÷, ng«n ng÷, t«n gi¸o, chÝnh kiÕn hay quan niÖm, nguån gèc quèc gia hay x· héi, tµi s¶n, dßng dâi hay bÊt cø th©n tr¹ng nµo kh¸c.

3/ Trong chiÒu h­íng t«n träng nh©n quyÒn vµ c¨n cø vµo kh¶ n¨ng kinh tÕ trong n­íc, c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn cã thÓ Ên ®Þnh nh÷ng quyÒn kinh tÕ nµo trong C«ng ¦íc nµy sÏ ®­îc b¶o ®¶m ¸p dông cho nh÷ng ng­êi kh«ng cã t­ c¸ch c«ng d©n.

§iÒu 3 : C¸c quèc gia héi viªn ký kÕt C«ng ¦íc nµy cam kÕt b¶o ®¶m quyÒn b×nh ®¼ng nam n÷ trong viÖc hµnh sö nh÷ng quyÒn kinh tÕ, x· héi vµ v¨n hãa liÖt kª trong C«ng ¦íc nµy.

§iÒu 4 : C¸c quèc gia héi viªn ký kÕt C«ng ¦íc nµy nh×n nhËn r»ng, vÒ viÖc hµnh sö nh÷ng quyÒn ghi trong C«ng ¦íc, hä chØ cã thÓ Ên ®Þnh c¸c giíi h¹n luËt ®Þnh phô hîp víi b¶n chÊt cña nh÷ng quyÒn nµy vµ chØ nh»m môc ®Ých ph¸t huy sù an l¹c chung trong mét x· héi d©n chñ.

§iÒu 5 :

1/ Kh«ng mét quèc gia, mét phe nhãm hay mét c¸ nh©n nµo cã quyÒn gi¶i thÝch c¸c ®iÒu kho¶n trong C«ng ¦íc nµy ®Ó cho phÐp hä ho¹t ®éng hay lµm nh÷ng hµnh vi nh»m tiªu diÖt nh÷ng quyÒn tù do ®· ®­îc C«ng ¦íc thõa nhËn, hoÆc ®Ó giíi h¹n nh÷ng quyÒn tù do nµy qu¸ møc Ên ®Þnh trong C«ng ¦íc.

2/ C¸c quèc gia nµo ®· thõa nhËn mét sè nh©n quyÒn c¨n b¶n trong luËt ph¸p quèc gia, c«ng ­íc, quy chÕ hay tôc lÖ, sÏ kh«ng ®­îc quyÒn giíi h¹n hay ®×nh chØ thi hµnh c¸c nh©n quyÒn c¨n b¶n ®ã, viÖn cí r»ng C«ng ¦íc nµy kh«ng thõa nhËn nh÷ng nh©n quyÒn ®ã, hay chØ thõa nhËn trong mét ph¹m vi h¹n hÑp h¬n.

PhÇn III

§iÒu 6 :

1/ C¸c quèc gia héi viªn ký kÕt C«ng ¦íc nµy thõa nhËn cho mäi ng­êi quyÒn lµm viÖc vµ cam kÕt sÏ ban hµnh nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó b¶o ®¶m quyÒn nµy. QuyÒn lµm viÖc bao gåm quyÒn cã c¬ héi sinh sèng nhê c«ng viÖc, quyÒn tù do nhËn viÖc hay lùa chän viÖc lµm.

2/ C¸c quèc gia héi viªn ký kÕt C«ng ¦íc nµy sÏ ban hµnh nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó thùc thi ®Çy ®ñ quyÒn lµm viÖc, nh­ nh÷ng ch­¬ng tr×nh huÊn luyÖn, h­íng dÉn kü thuËt vµ h­íng nghiÖp, nh÷ng chÝnh s¸ch vµ kü thuËt ®Ó ph¸t triÓn ®Òu ®Æn vÒ kinh tÕ, x· héi vµ v¨n hãa, cïng sù toµn dông nh©n c«ng vµo viÖc s¶n xuÊt trong ®iÒu kiÖn nh÷ng quyÒn tù do chÝnh trÞ vµ kinh tÕ c¨n b¶n cña c¸ nh©n ®­îc b¶o ®¶m.

§iÒu 7 : C¸c quèc gia héi viªn ký kÕt C«ng ¦íc nµy nh×n nhËn cho mäi ng­êi quyÒn ®­îc h­ëng nh÷ng ®iÒu kiÖn lµm viÖc c«ng b»ng vµ thuËn lîi, ®Æc biÖt víi nh÷ng b¶o ®¶m sau ®©y :

a. VÒ viÖc tr¶ l­¬ng cho c¸c c«ng nh©n, tèi thiÓu ph¶i cã :

i) TiÒn l­¬ng t­¬ng xøng vµ c«ng b»ng cho c¸c c«ng viÖc cã gi¸ trÞ ngang nhau kh«ng ph©n biÖt ®èi xö. §Æc biÖt phô n÷ ®­îc b¶o ®¶m cã nh÷ng ®iÒu kiÖn lµm viÖc t­¬ng xøng nh­ nam giíi, lµm viÖc ngang nhau ®­îc tr¶ l­¬ng ngang nhau.

ii) Mét møc sèng xøng ®¸ng cho b¶n th©n vµ gia ®×nh phï hîp víi nh÷ng ®iÒu kho¶n cña C«ng ¦íc nµy.

b. Cã ®iÒu kiÖn lµm viÖc an toµn vµ kh«ng h¹i ®Õn søc kháe.

c. Cã c¬ héi th¨ng tiÕn ®ång ®iÒu cho mäi ng­êi vµ chØ c¨n cø vµo th©m niªn vµ kh¶ n¨ng.

d. Cã quyÒn nghØ ng¬i vµ gi¶i trÝ, ®­îc Ên ®Þnh hîp lý sè giê lµm viÖc, kÓ c¶ nh÷ng ngµy nghØ ®Þnh kú cã tr¶ l­¬ng.

§iÒu 8 :

1/ C¸c quèc gia héi viªn ký kÕt C«ng ¦íc nµy cam kÕt b¶o ®¶m :

a) QuyÒn tù do thµnh lËp nghiÖp ®oµn vµ tham gia nghiÖp ®oµn (theo néi quy vµ ®iÒu lÖ), ®Ó b¶o vÖ vµ gia t¨ng quyÒn lîi kinh tÕ vµ x· héi cña m×nh. Sù hµnh sö quyÒn nµy chØ cã thÓ bÞ giíi h¹n theo luËt, v× nhu cÇu sinh ho¹t trong mét x· héi d©n chñ ®Ó b¶o vÖ an ninh quèc gia, trËt tù c«ng céng, hay sù hµnh sö quyÒn tù do cña ng­êi kh¸c.

b) QuyÒn cña c¸c nghiÖp ®oµn ®­îc kÕt hîp thµnh c¸c tæng liªn ®oµn quèc gia, vµ tõ ®ã thµnh lËp hay gia nhËp c¸c tæ chøc tæng liªn ®oµn quèc tÕ.

c) C¸c nghiÖp ®oµn ®­îc quyÒn tù do ho¹t ®éng vµ chØ cã thÓ bÞ giíi h¹n theo luËt, v× nhu cÇu sinh ho¹t trong mét x· héi d©n chñ ®Ó b¶o vÖ an ninh quèc gia, trËt tù c«ng céng, hay sù hµnh sö quyÒn tù do cña nh÷ng ng­êi kh¸c.

d) QuyÒn ®×nh c«ng ®­îc hµnh xö theo luËt quèc gia.

2/ §iÒu luËt nµy kh«ng cã t¸c dông ng¨n cÊm viÖc ban hµnh c¸c giíi h¹n luËt ®Þnh liªn quan ®Õn sù hµnh sö nh÷ng quyÒn nµy cña c¸c giíi qu©n nh©n, c¶nh s¸t vµ c«ng chøc quèc gia.

3/ §iÒu luËt nµy kh«ng cã hiÖu lùc cho phÐp c¸c quèc gia héi viªn ký kÕt C«ng ¦íc Lao §éng Quèc TÕ n¨m 1948 vÒ QuyÒn Tù Do LËp Héi vµ B¶o VÖ QuyÒn LËp Héi ®­îc ban hµnh nh÷ng ®¹o luËt cã t¸c dông vi ph¹m nh÷ng b¶o ®¶m ghi trong C«ng ¦íc Lao §éng Quèc TÕ.

§iÒu 9 : C¸c quèc gia héi viªn ký kÕt C«ng ¦íc nµy thõa nhËn quyÒn cña mäi ng­êi ®­îc h­ëng an sinh x· héi vµ b¶o hiÓm x· héi.

§iÒu 10 : C¸c quèc gia héi viªn ký kÕt C«ng ¦íc nµy nh×n nhËn r»ng :

1/ V× gia ®×nh lµ ®¬n vÞ tù nhiªn vµ c¨n b¶n trong x· héi nªn ph¶i ®­îc b¶o vÖ vµ hç trî m¹nh mÏ nhÊt, ®Æc biÖt trong giai ®o¹n thµnh lËp vµ trong khi thi hµnh nghÜa vô ch¨m sãc vµ gi¸o dôc c¸c trÎ em. H«n thó ®­îc thµnh lËp do sù ­ng thuËn tù do cña nh÷ng ng­êi kÕt h«n.

2/ X· héi ph¶i ®Æc biÖt gióp ®ì c¸c s¶n phô trong mét thêi gian hîp lý tr­íc vµ sau khi sinh në. Trong thêi gian nµy, c¸c bµ mÑ ®i lµm ®­îc nghØ phÐp cã tr¶ l­¬ng hay ®­îc h­ëng trî cÊp an sinh x· héi cÇn thiÕt.

3/ Quèc gia ph¶i ban hµnh nh÷ng biÖn ph¸p ®Æc biÖt ®Ó b¶o vÖ vµ hç trî c¸c trÎ em vµ thiÕu niªn kh«ng ph©n biÖt t×nh tr¹ng phô hÖ hay bÊt cø th©n tr¹ng nµo kh¸c. TrÎ em vµ thiÕu niªn ph¶i ®­îc b¶o vÖ chèng mäi h×nh thøc bãc lét vÒ kinh tÕ vµ x· héi. C¸c thiÕu niªn kh«ng ®­îc tuyÓn dông vµo c¸c c«ng viÖc nguy hiÓm ®Õn ®êi sèng hay ph­¬ng h¹i ®Õn ®¹o lý, søc kháe hay ®Õn sù ph¸t triÓn b×nh th­êng cña tuæi trÎ. Vi ph¹m ®iÒu nµy ph¶i bÞ truy tè theo luËt. Quèc gia còng ph¶i Ên ®Þnh sè tuæi tèi thiÓu cho c¸c thiÕu niªn lµm viÖc lao ®éng cã tr¶ l­¬ng. TuyÓn dông c¸c thiÕu niªn d­íi tuæi luËt ®Þnh ph¶i bÞ cÊm chØ vµ truy tè theo luËt.

§iÒu 11 :

1/ C¸c quèc gia héi viªn ký kÕt C«ng ¦íc nµy thõa nhËn cho mäi ng­êi quyÒn ®­îc h­ëng mét møc sèng kh¶ quan cho b¶n th©n vµ gia ®×nh, ®ñ c¬m ¨n, ¸o mÆc vµ nhµ ë. Møc sèng nµy ph¶i ®­îc n©ng cao liªn tôc. C¸c quèc gia héi viªn kÕt ­íc sÏ ban hµnh nh÷ng biÖn ph¸p thÝch nghi ®Ó quyÒn nµy ®­îc thùc hiÖn, ý thøc r»ng sù hîp t¸c quèc tÕ trªn c¨n b¶n tù nguyÖn gi÷ vai trß thiÕt yÕu trong viÖc nµy.

2/ C¸c quèc gia héi viªn ký kÕt C«ng ¦íc nµy thõa nhËn cho mäi ng­êi quyÒn c¨n b¶n ®­îc gi¶i tho¸t khái sù ®ãi khæ, vµ cam kÕt sÏ ban hµnh nh÷ng biÖn ph¸p do quèc gia vµ do sù hîp t¸c quèc tÕ, ®Ó thùc hiÖn nh÷ng ch­¬ng tr×nh ®Æc biÖt cÇn thiÕt nh­ :

a) C¶i tiÕn nh÷ng ph­¬ng ph¸p s¶n xuÊt, tån tr÷ vµ ph©n phèi thùc phÈm b»ng c¸ch tËn dông c¸c kiÕn thøc khoa häc kü thuËt, phæ biÕn c¸c kiÕn thøc vÒ dinh d­ìng, ph¸t triÓn hay canh t©n n«ng nghiÖp ®Ó ®¹t ®­îc n¨ng suÊt tèi ®a vÒ ph¸t triÓn vµ sö dông tµi nguyªn thiªn nhiªn.

b) Trªn ph¹m vi toµn cÇu, ph¶i tiÕn tíi sù ph©n phèi c«ng b»ng vµ hîp lý c¸c thùc phÈm trªn thÕ giíi tïy theo kh¶ n¨ng cña c¸c quèc gia suÊt c¶ng thùc phÈm vµ nhu cÇu cña c¸c quèc gia nhËp c¶ng thùc phÈm.

§iÒu 12 :

1/ C¸c quèc gia héi viªn ký kÕt C«ng ¦íc nµy thõa nhËn cho mäi ng­êi ®­îc h­ëng tiªu chuÈn cao nhÊt vÒ søc kháe thÓ chÊt vµ t©m thÇn.

2/ §Ó quyÒn nµy ®­îc thùc thi ®Çy ®ñ, c¸c quèc gia héi viªn ký kÕt C«ng ¦íc nµy sÏ ban hµnh nh÷ng biÖn ph¸p cÇn thiÕt sau ®©y :

a) Gi¶m bít tû lÖ tö vong cña thai nhi vµ hµi nhi, b¶o vÖ søc kháe vµ sù ph¸t triÓn cña trÎ em.

b) C¶i thiÖn nh÷ng ®iÒu kiÖn vÖ sinh trong m«i tr­êng sinh th¸i vµ m«i tr­êng kü nghÖ.

c) Ng¨n ngõa, ®iÒu trÞ vµ kiÓm so¸t c¸c bÖnh dÞch, c¸c bÖnh ®Æc biÖt t¹i mét ®Þa ph­¬ng hay t¹i mét lo¹i nghÒ nghiÖp, còng nh­ c¸c bÖnh kh¸c.

d) T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó b¶o ®¶m viÖc cung cÊp c¸c dÞch vô y tÕ vµ ch¨m sãc bÖnh nh©n khi ®au yÕu.

§iÒu 13 :

1/ C¸c quèc gia héi viªn ký kÕt C«ng ¦íc nµy thõa nhËn cho mäi ng­êi quyÒn ®­îc h­ëng gi¸o dôc. Gi¸o dôc ph¶i nh»m ph¸t huy ®Çy ®ñ nh©n c¸ch vµ nh©n phÈm, t¨ng c­êng sù t«n träng nh©n quyÒn vµ nh÷ng quyÒn tù do c¨n b¶n ; cho mäi ng­êi ®­îc thùc sù tham gia sinh ho¹t trong mét x· héi tù do, ®Ò cao sù th«ng c¶m, bao dung vµ h÷u nghÞ gi÷a c¸c quèc gia, c¸c céng ®ång s¾c téc, chñng téc hay t«n gi¸o, vµ yÓm trî c¸c ho¹t ®éng cña Liªn HiÖp Quèc trong viÖc duy tr× hßa b×nh.

2/ C¸c quèc gia héi viªn ký kÕt C«ng ¦íc nµy nh×n nhËn r»ng, ®­êng h­íng sau ®©y sÏ gióp viÖc thùc hiÖn ®Çy ®ñ quyÒn gi¸o dôc :

a) Gi¸o dôc tiÓu häc ph¶i cã tÝnh c¸ch c­ìng b¸ch vµ miÔn phÝ cho tÊt c¶ mäi ng­êi.

b) Gi¸o dôc trung häc kÓ c¶ c¸c ngµnh phæ th«ng, kü thuËt vµ h­íng nghiÖp ph¶i ®­îc phæ cËp cho tÊt c¶ mäi ng­êi b»ng nh÷ng ph­¬ng ph¸p thÝch nghi vµ ®Æc biÖt ph¶i tiÕn dÇn ®Õn miÔn phÝ.

c) Gi¸o dôc ®¹i häc ph¶i ®­îc phæ cËp b×nh ®¼ng cho mäi sinh viªn b»ng nh÷ng ph­¬ng ph¸p thÝch nghi, c¨n cø vµo kh¶ n¨ng, vµ ®Æc biÖt ph¶i tiÕn dÇn ®Õn miÔn phÝ.

d) Gi¸o dôc c¨n b¶n tr¸ng niªn ®­îc khuyÕn khÝch vµ t¨ng c­êng tèi ®a cho nh÷ng ng­êi ch­a tèt nghiÖp tiÓu häc.

e) HÖ thèng gi¸o dôc c¸c cÊp ph¶i ®­îc tÝch cùc ph¸t triÓn, hÖ thèng häc bçng tu nghiÖp ph¶i ®­îc thiÕt lËp vµ ®iÒu kiÖn vËt chÊt cña c¸c nh©n viªn gi¶ng huÊn ph¶i ®­îc c¶i thiÖn liªn tôc.

3/ C¸c quèc gia héi viªn ký kÕt C«ng ¦íc nµy cam kÕt t«n träng quyÒn tù do cña phô huynh häc sinh hay ng­êi gi¸m hé, ®­îc lùa chän tr­êng cho con em ngoµi hÖ thèng gi¸o dôc c«ng lËp, nÕu tr­êng nµy héi ®ñ nh÷ng tiªu chuÈn gi¸o dôc tèi thiÓu do quèc gia Ên ®Þnh. C¸c phô huynh hay ng­êi gi¸m hé còng ®­îc quyÒn phô tr¸ch vÒ gi¸o dôc t«n gi¸o vµ ®¹o lý cho con em theo tÝn ng­ìng cña hä.

4/ §iÒu luËt nµy kh«ng cã t¸c dông can thiÖp vµo quyÒn tù do cña c¸c c¸ nh©n hay tæ chøc trong viÖc thiÕt lËp vµ ®iÒu hµnh c¸c ®Þnh chÕ gi¸o dôc t­ thôc víi ®iÒu kiÖn cïng theo ®uæi nh÷ng môc tiªu gi¸o dôc nªu ë kho¶n 1 ®iÒu nµy, vµ nÕu héi ®ñ tiªu chuÈn giaã dôc tèi thiÓu do quèc gia Ên ®Þnh.

§iÒu 14 : Trong thêi gian ký kÕt hay gia nhËp C«ng ¦íc nµy, nÕu c¸c quèc gia héi viªn nµo ch­a tæ chøc ®­îc hÖ thèng tiÓu häc c­ìng b¸ch vµ miÔn phÝ trong qu¶n h¹t quèc gia (hay trong c¸c l·nh thæ mµ hä b¶o hé hay gi¸m hé), hä cam kÕt sÏ thiÕt lËp trong vßng hai n¨m mét ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng víi ®Çy ®ñ chi tiÕt ®Ó tuÇn tù ban hµnh trong mét thêi gian hîp lý cã ghi râ trong ch­¬ng tr×nh, mét hÖ thèng gi¸o dôc c­ìng b¸ch vµ miÔn phÝ cho tÊt c¶ c¸c häc sinh tiÓu häc.

§iÒu 15 :

1/ C¸c quèc gia héi viªn ký kÕt c«ng ­íc nµy thõa nhËn quyÒn cña mäi ng­êi :

a) §­îc tham gia vµo ®êi sèng v¨n hãa.

b) §­îc h­ëng c¸c lîi Ých cña nh÷ng tiÕn bé vµ s¸ng chÕ khoa häc.

c) §­îc b¶o vÖ nh÷ng quyÒn lîi tinh thÇn vµ vËt chÊt ph¸t sinh tõ nh÷ng s¶n phÈm khoa häc, v¨n häc hay nghÖ thuËt cña m×nh.

2/ §Ó thùc thi ®Çy ®ñ quyÒn nµy, c¸c quèc gia héi viªn ký kÕt C«ng ¦íc nµy cam kÕt sÏ ban hµnh nh÷ng biÖn ph¸p cÇn thiÕt trong viÖc b¶o tån, ph¸t triÓn vµ phæ biÕn khoa häc vµ v¨n hãa.

3/ C¸c quèc gia héi viªn ký kÕt C«ng ¦íc nµy cam kÕt t«n träng quyÒn tù do cÇn thiÕt cho viÖc nghiªn cøu khoa häc vµ s¸ng t¹o v¨n häc nghÖ thuËt.

4/ C¸c quèc gia héi viªn ký kÕt C«ng ¦íc nµy ghi nhËn nh÷ng lîi Ých trong viÖc khuyÕn khÝch vµ ph¸t triÓn nh÷ng liªn l¹c vµ hîp t¸c quèc tÕ trªn l·nh vùc khoa häc vµ v¨n hãa.

(Víi sù tu chÝnh cña ñy Ban Phèi Hîp M¹ng L­íi Nh©n QuyÒn ViÖt Nam)