ThayLêi KÕt :

TriÒu §¹i Phong KiÕnCuèi Cïng
vµ ChiÕc B×nh Phong!

Lßng yªu n­íc vµ kh¸tväng tù do h¹nh phóc ®· ®­a n­íc ta vµo quü ®¹oCéng s¶n víi sù tr¶ gi¸ kh¸ ®¾t. Nh­ng trÝ tuÖnh©n lo¹i, cïng víi thùc tiÔn x· héi h«m nay l¹i chøngminh r»ng con ®­êng ®· gióp ta ®æi x­¬ng m¸u lÊy §écLËp Êy kh«ng cã kh¶ n¨ng ®­a ta tíi ®Ých cuèicïng v× ®ã chØ lµ mét ngâ côt, nh÷ng ng­êi b¹n ®itr­íc trªn con ®­êng Êy ®Òu ®· quay trë l¹i.§iÒu nµy kh«ng ai mong muèn, song ®· lµ sù thËt. Dob¶n chÊt nh¹y bÐn, nªn thùc t×nh th× chóng ta ®· quayvÒ víi con ®­êng chung cña thÕ giíi råi, c¸ingâ côt kia ®ang lïi l¹i dÇn phÝ sau nh­ mét kûniÖm kh«ng thÓ nµo quªn cña thêi Êu trÜ.

§¸ng lÏ ph¶i béc léth¼ng th¾n víi nhau vÒ sù thËt Êy, ®Ó cãthÓ quªn ®i phÇn qu¸ khø thï hËn, tha thø cho nhaumäi lçi lÇm ®· qua, tËp hîp l¹i mäi"vèn liÕng" cña D©n téc, cïng nhau hîp søclµm l¹i sù nghiÖp cña ®Êt n­íc trong sù bao dung,hç trî cña bÌ b¹n n¨m ch©u. ChØ cã sù ch©n thµnhnh­ thÕ míi g©y ®­îc khÝ thÕ hå hëi vµ lßngtin cËy lÉn nhau, chØ cã søc m¹nh tinh thÇn Êy míi chÊpc¸nh cho nh÷ng søc m¹nh vËt chÊt, ®Ó ®­a D©n téctíi mét t­¬ng lai s¸ng l¹n, mét t­¬ng lai ®· hiÖnra trong tÇm m¾t. Song hy väng Êy chØ lãe s¸ng trongkho¶nh kh¾c, råi c¶ D©n téc ®· sa vµo c¸ch ®æi míinh­ hiÖn nay.

T¹i sao mét sù lùachän t­ëng cã thÓ ®¬n gi¶n mµ cuèi cïng l¹ikh«ng ®¬n gi¶n?

V× chñ nghÜa Céng s¶n ®iqua loµi ng­êi ®· ®Ó l¹i trªn nh÷ng quèc gia céngs¶n ba hËu qu¶:

- Mét nÒn s¶n xuÊt vµkinh tÕ tr× trÖ, phi quy luËt.

- Mét bé m¸y chuyªnchÕ khæng lå.

- Mét hÖ t­ t­ëng vµv¨n hãa l¹c hËu, gi¶ t¹o, phôc vô cho nÒn s¶n xuÊtvµ bé m¸y kÓ trªn.

Trong ba yÕu tè Êy,th× yÕu tè thø hai míi lµ yÕu tè cã vai trßquyÕt ®Þnh kh¶ n¨ng chuyÓn hãa ®Êt n­íc tronghßa b×nh.

Bé m¸y nµy cã mÆt ¦Uvµ mÆt NH­îC rÊt ®Æc tr­ng. ¦U ëchç: bé m¸y Êy tr­ëng thµnh tõ phong trµo gi¶iphãng d©n téc dÇy d¹n kinh nghiÖm, cã kh¶ n¨ng quytô vµ vËn ®éng quÇn chóng ®«ng ®¶o, nhÊt lµ nh©nd©n lao ®éng, ®©y lµ n¨ng lùc quý gi¸ mµ mét lùcl­îng cÇm quyÒn kh«ng dÔ g× cã ®­îc, kh«ng ph¶ingÉu nhiªn mµ cã ®­îc. ¦u ®iÓm nµy nÕu®­îc ph¸t huy sÏ thµnh nh©n tè rÊt thuËn lîi cho sù®æi míi ®Êt n­íc mét c¸ch trong s¸ng vµ æn ®Þnh,bá ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ¶o t­ëng®Ó chän môc tiªu thiÕt thùc "d©ngiµu n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng vµ v¨n minh". Ng­êi tiÒn phong trong viÖc cøu n­íc sÏ l¹icã kh¶ n¨ng tiÒn phong trong c«ng cuéc ®æi míi.

NH¦îC ë chç:®©y lµ ph¸o ®µi cña ý thøc hÖ chuyªn chÝnhv« s¶n, mét kiÓu §øc trÞ phong kiÕn chuyªnchÕ nhiÒu ®Æc quyÒn ®Æc lîi, nÆng tÝnhduy lîi vµ duy tÝn h¬n lµ duy lý, nÆng ®Çu ãc ph©nbiÖt, kú thÞ víi trÝ thøc vµ d©n chñ. Nh­îc®iÓm nµy bÊy l©u vÉn th­êng xuyªn tha hãa ®éingò tiÒn phong kia, vµ khi gÆp c¬ héi nã cã thÓbiÕn bé m¸y Êy thµnh trë ng¹i khæng lå, rÊt khãkh¾c phôc ®èi víi c«ng cuéc ®æi míi.

Nh÷ng n¨m 1986-1988 lµthêi gian tranh chÊp gi÷a hai kh¶ n¨ng Êy.

Nh­ng kh«ng may cho d©ntéc chóng ta, t×nh h×nh diÔn biÕn phøc t¹p ë métsè n­íc trong khèi Liªn S« cò vµ §«ng ¢u, ë TrungQuèc cuèi nh÷ng n¨m 80 ®· t¸c ®éng bÊt lîi ®ÕnViÖt Nam.

T×nh h×nh Êy ®· kÝch®éng b¶n n¨ng tù vÖ cña tÇng líp l·nh ®¹o, lµmcho c¸n c©n nghiªng vÒ mÆt tiªu cùc vµ c­íp mÊtcña D©n téc chóng ta c¸i c¬ héi ngh×n n¨m cã mét,®Ó ®æi míi ®Êt n­íc trong tinh thÇn cëi më, trongs¸ng vµ hßa hîp, hßa gi¶i. §Ó h«m nay l¹i ph¶ikhã nhäc tõng b­íc t×m kiÕm l¹i tinh thÇn trongs¸ng Êy. Nh÷ng ng­êi Céng s¶n cßn nÆng lßng víi D©ntéc ®· dÇn dÇn nhËn ra r»ng muèn tiÕp tôc sèng cãl­¬ng t©m kh«ng thÓ kh«ng ph©n biÖt m×nh víithÕ lùc kh«ng trong s¸ng kia.

§· lì mÊt mét c¬ héilÞch sö ®Ó §¶ng cña mét giai cÊp cùc ®oan cãthÓ th¨ng hoa, hãa th©n trë vÒ thµnh mét §¶ngcã tÝnh chÊt D©n téc D©n chñ, thÕ lµ §¶ng Êyl¹i trë vÒ víi quy luËt Ých kû mu«n thuë: hßanhËp víi thÕ giíi nh­ng kh«ng muèn mÊt ®ÆcquyÒn ®Æc lîi, nªn bé m¸y Êy ®· chñ ®éng thay®æi yÕu tè thø nhÊt (tøc nÒn kinhtÕ), ®ång thêi cè duy tr× yÕu tèthø ba (tøc nh÷ng nguyªn t¾c chÝnh trÞ t­ t­ëngcña Chñ nghÜa), dïng c¶ hai yÕu tè Êy phôc vô chom×nh. Tõ ®Êy h×nh thµnh ph­¬ng ¸n "Kinh tÕthÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng X· héi chñ nghÜa".Vµ chØ cÇn thÕ th«i lµ tù nhiªn ph¶i ¸p dông métchÝnh s¸ch hai mÆt, tù nhiªn kh«ng thÓ cëi më th¼ngth¾n víi nhau, nãi g× còng cø ngäng nghÞu! Thay v×ch©n thµnh, cëi më vµ tin cËy lÉn nhau, l¹i ph¶itiÕp tôc nãi dèi, l¹i ph¶i tiÕp tôc ®èi phãvíi nhau! Tham nhòng nh­ r­¬i nh­ng cø ch¹y quanh trongmét trËn ®å bïng nhïng hai mÆt, vµ ph¸t triÓnthµnh mét quèc n¹n bÊt trÞ.

Tham väng Êy kh«ng cãg× l¹ vµ bµi b¶n Êy còng chØ lµ c¸i l«gÝc th«ngth­êng cña cuéc ®Êu tranh sinh tån tÇm th­êng. §¸nglÏ c¸i c¬ héi th¨ng hoa kia ®· cã thÓ kÐo D©ntrÝ, "§¶ng trÝ" lªn mét bËc (§¶ng víi tinhthÇn D©n téc, D©n chñ!) ®Ó lµm nÒn cho sù cÊtc¸nh; th× nay ng­îc l¹i, D©n téc ®ang ph¶i lµm c¸iviÖc g©y dùng l¹i D©n trÝ, "§¶ng trÝ"tõng chót mét, ®Ó tùa vµo ®ã mµ vùc t×nh h×nhlªn.

Nh­ng nay kh«ng cßn con®­êng nµo kh¸c. Bëi chØ nh÷ng vËn héi b¾t nguåntõ sù ph¸t triÓn cña D©n trÝ míi lµ vËn héi thùccña D©n téc. KÎ c¬ héi mét mÆt cè t×nh "c©ugiê", tr× ho·n viÖc ®æi míi khi hä ch­athu xÕp xong m­u kÕ, mét mÆt l¹i muèn tranh thñt¹o ra nh÷ng "vËn héi" cµng nhanh cµngtèt, trong khi D©n trÝ ch­a kÞp ph¸t triÓn ®Óc¶n trë c¸ch "®æi míi" rÊt nhanh cñahä. Tr¹ng th¸i giao thêi nµy lµ thêi ®iÓmlý t­ëng ®Ó tranh thñ "lµm ¨n"kiÕm lîi nªn ®­îc rÊt nhiÒu ng­êi (c¶ bªntrong lÉn bªn ngoµi) ­a thÝch còng kh«ng cã g× ®¸ngng¹c nhiªn. Khi nh÷ng ng­êi tö tÕ tØnh ngé ra th×"v¸n ®· ®ãng thuyÒn"!

D©n téc l¹i mét lÇn n÷a®øng tr­íc nhu cÇu: khai D©n TrÝ, chÊn D©n KhÝ, hËuD©n Sinh (hËu lµ båi ®¾p) nh­ khÈu hiÖu mµ nhµ ¸iquèc Phan Chu Trinh h« hµo thuë tr­íc. VÉn ph¶i gi¶il¹i bµi to¸n ngµy x­a, nh­ng víi nh÷ng th«ng sè míih«m nay.

Lêi h« hµo vÒ "métcuéc kh¸ng chiÕn míi" (theo c¸ch nãi cñang­êi Céng s¶n l·o thµnh NguyÔn kh¾c ViÖn) còng lµmét lêi "khai D©n trÝ, chÊn D©n khÝ"®Çy tÝnh v¨n hãa vËy.

§©y lµ cuéc ®Êu tranhnéi bé cña D©n téc, kh«ng ph¶i chuyÖn "®Þch,ta". Kh«ng ai cã thÓ lµm thay. QuyÒn ph¸nxö cuèi cïng thuéc vÒ néi bé D©n téc.

§©y lµ cuéc diÔnbiÕn hßa b×nh ®Çy tÝnh v¨n hãa. Kh«ng cã sù®­îc thua "mét mÊt mét cßn". C¸i míi ph¶ith¾ng, nh­ng tÊt c¶ nh÷ng gi¸ trÞ ch©n chÝnh cø ph¶i®­îc b¶o tån, tÊt c¶ nh÷ng dù ®Þnh ch©n chÝnh ®·cã vÉn ®­îc tiÕp tôc. Lçi lÇm cò cßn ®­îctha thø th× c«ng lao cò sao l¹i cÇn ph¶i phñ ®Þnh?Kh«ng mét x¸o ®éng b¹o hµnh nµo ®­îc phÐp x¶y ra.X· héi vÉn hßa b×nh mµ ®i lªn, tÊt nhiªn cÇn®iÒu chØnh rÊt nhiÒu nh­ng kh«ng cÇn cã b­íclïi nµo c¶.

Song sù ®Êu tranh cã tÝnhchÊt «n hßa vµ v¨n hãa Êy kh«ng thÓ ®ång nghÜavíi "sù æn ®Þnh" gi¶ t¹o mét chiÒuhiÖn nay. Th¸i ®é l·ng tr¸nh tr¸ch nhiÖm c«ngd©n, th¸i ®é ngËm miÖng ¨n tiÒn sao cã thÓcoi lµ v¨n hãa ®­îc? (Kh«ng ®Êu tranh "tíin¬i" th× ch¼ng c¸i g× cã thÓ nhóc nhÝch!)."Im lÆng nu«i d­ìng sù ¸p bøc", c©u nãiÊy cña nhµ V¨n hãa, cùu Tæng thèng Ph¸p F. MitterrandthËt ®¸ng cho ta suy nghÜ. T«i nghÜ nÕu ai hïdäa chóng ta r»ng ®Êu tranh cho D©n chñ tÊt yÕudÉn ®Õn b¹o lo¹n, quy nh÷ng cuéc chÐm giÕt d·man trªn thÕ giíi lµ do tinh thÇn D©n chñ ®a nguyªnth× ch¼ng nh÷ng kh«ng hiÓu biÕt g×, mµ cßn lµtiÕp tay cho nh÷ng luËn ®iÖu ph¶n ®éng, kh«ngmuèn cho d©n ta më mµy më mÆt, chØ muèn duy tr× mét Nh©nd©n ngoan ngo·n ®Ó dÔ bÒ sö dông. NÕuthÝch t×m "®Þch" th× h·y t×m "®Þch"ë ®Êy!

C¸i cò chuyªn chÕ,chËt hÑp nªn buéc ph¶i phñ ®Þnh nh÷ng c¸i kh¸c víim×nh ®Ó tån t¹i. ChØ c¸i míi, c¸i ®a nguyªn ph¸ptrÞ, phi ý thøc hÖ, míi cã kh¶ n¨ng bao dung.NÕu quy luËt tiÕn hãa lµ "Ýt th× æn,nhiÒu th× lo¹n" th× nh©n lo¹i lµm g× cãnÒn v¨n minh h«m nay? ChØ cã ®Êu tranh hßa b×nh®Ó ®¹t tíi sù ph¸t triÓn lµnh m¹nh míi lµ sùæn ®Þnh thùc, æn ®Þnh "biÖn chøng". Dïngb¹o lùc cña Chuyªn chÝnh ®Ó gi÷ æn ®Þnh th× sùæn ®Þnh Êy ch¼ng nh÷ng kh«ng lµnh m¹nh mµ cßn lµ æn®Þnh gi¶, m©u thuÉn kh«ng ®­îc kh¬i th«ng, cø tÝchlòy sÏ sinh b¹o lo¹n.

§©y lµ cuéc ®Êu tranhc«ng khai. Ch¼ng nh÷ng rÊt c«ng khai mµ cßn ph¶i lÊyC¤NG KHAI lµm nguyªn t¾c, lµm "luËt ch¬i".Tr­íc hÕt ph¶i ®Êu tranh cho tÝnh C¤NG KHAI, lªn ¸nmäi sù "dÊm dói". Bãng tèi chØ cãlîi cho c¸i ¸c. Khi §¶ng ®· tù nhËn lÊy tr¸chnhiÖm lµ ng­êi l·nh ®¹o c¶ x· héi vµ ghi vµohiÕn ph¸p th× mäi viÖc cña §¶ng ®Òu¶nh h­ëng ®Õn x· héi, sao cßn lµ viÖc néi bécña §¶ng ®­îc? Kh«ng thùc hiÖn ®­îc tÝnh C¤NGKHAI, th× mäi ph­¬ng ¸n ®æi míi ®Ó d©n chñhãa vµ ph¸p trÞ hãa x· héi chØ lµ chuyÖn ®Ónãi cho vui.

Mét mÆt ph¶i ®Êu tranhtrong khu«n khæ luËt ph¸p, b¶o vÖ phÇn luËt tiÕnbé. Mét mÆt ph¶i ®Êu tranh ®Ó c¶i thiÖn chÝnhluËt ph¸p. Cã vËy luËt ph¸p míi kh«ng m©u thuÉn víiph¸t triÓn, nhÊt lµ khi mét nÒn luËt ph¸p cßn ëgiai ®o¹n ®ang h×nh thµnh.

***

Tõ ngµy cã c«ng cuéc®æi míi, vÒ Kinh tÕ chóng ta ®· cã nhiÒub­íc tiÕn rÊt ®¸ng kÓ, còng kh«ng Ýt nh÷ngthµnh qu¶ rÊt ®¸ng vui mõng.

Nh­ng tÊt c¶ nh÷ng®iÒu t«i ®· tr×nh bµy ch¾c còng cã thÓ nãilªn phÇn nµo tÝnh chÊt rÊt phøc t¹p cña t×nh h×nh,kh«ng ®¬n gi¶n nh­ c¸i vÎ bªn ngoµi cña nã.

NÕu kh«ng v× mét kh¸tväng cã tÝnh V¨n hãa cao th× nh÷ng ng­êi d©nViÖt qu¶ thùc ®· cã thÓ cho phÐp m×nh t¹m nghØng¬i ®«i chót ®Ó lo cho m×nh, mµ ch¼ng cÇn mÖtãc nghÜ ®iÒu nä ®iÒu kia lµm g×, ®Ólµm phiÒn lßng nh÷ng cÊp l·nh ®¹o!

Mét kh¸t väng mangtÝnh V¨n hãa! Êy lµ kh¸t väng muèn nh©n vËnhéi nµy mµ ®­a D©n téc ta bøt lªn, bøt lªn kh«ng chØ®Ó n©ng cao mét chØ sè GDP, kh«ng ph¶i chØ ®Óc¶i thiÖn ®êi sèng, kh«ng ph¶i chØ ®Ó hßanhËp ®­îc vµo thÕ giíi, kh«ng ph¶i chØ nh»m®­îc "hãa rång", mµ ®Ó D©n técÊy tù c¶i t¹o, rò bá nh÷ng khuyÕt tËt ®Ó n©ngm×nh lªn mét tÇm vãc v¨n minh thËt sù (chø kh«ngph¶i c¸i tÇm vãc hµo nho¸ng mµ ta vÉn tù phong), lªnmét tÇm vãc mµ tiÒm n¨ng cña D©n téc cho phÐp vµsù nhäc nh»n cña D©n téc ®¸ng ®­îc ®Òn bï!

C¸ch ®i cña n­íc tahiÖn nay m©u thuÉn víi kh¸t väng Nh©n v¨n Êy,nªn kh«ng t¹o ®­îc nÒn t¶ng V¨n hãa v÷ng ch¾c chosù ph¸t triÓn Kinh tÕ lµnh m¹nh, x©y dùng métnÒn D©n chñ ph¸p trÞ, c«ng nghiÖp hãa vµhiÖn ®¹i hãa ®Êt n­íc nh­ ta mong muèn.

Khi ta n¾m toµn béquyÒn lùc trong tay, ta cã thÓ cø lµm D©n chñgi¶ mµ ch¼ng ai lµm g× ®­îc, ch¼ng ai c·i næimiÖng ta, mµ khèi ng­êi cßn phô häa vµ ca ngîi.Nh­ng trêi ®Êt c«ng b»ng ë chç: nÕu kh«ngthµnh t©m th× kh«ng thu phôc ®­îc lßng ng­êi, nhÊtlµ nh÷ng ng­êi tiªn tiÕn, nªn kh«ng thÓ cã søcm¹nh céi nguån, vµ tr­íc sau g× D©n téc còng b¾t taquay trë l¹i, tr¶ c¸i mãn nî mµ D©n téc ®· "t¹møng" cho ta hoÆc ta ®· kh«n ngoan chiÕm ®o¹t. Tacã tho¸t ®­îc ®êi m×nh th× con ch¸u m×nh l¹i ph¶itr¶ nî cho m×nh, lµm sao quÞt ®­îc nî D©n téc?. Khènnçi, chung quy ng­êi bÞ tæn thÊt vÉn lµ D©n téc,nªn míi ph¶i cïng nhau ng¨n chÆn ®Ó sù trõng ph¹tÊy ®õng ph¶i x¶y ra.

Tr¸i l¹i, nÕu cã mét ®­ênglèi ®æi míi quang minh chÝnh ®¹i, xuÊt ph¸t tõ nh·nquan V¨n hãa vµ c¸ch gi¶i quyÕt cã tÝnh V¨n hãa,lÊy C¤NG KHAI lµm nguyªn t¾c, ai cã ý kiÕnxu«i ng­îc g× ®Òu ®­îc nãi cho mäi ng­êicïng nghe, vËn mÖnh D©n téc ®Ó cho toµn d©nthùc sù ®Þnh ®o¹t, th× ch¼ng cã sù x¸o trén tµnb¹o nµo cã thÓ x¶y ra, tÊt c¶ nh÷ng thµnh tùu ®·cã ®Òu ®­îc b¶o toµn, tÊt c¶ nh÷ng dù ®ÞnhchÝnh ®¸ng ®Òu ®­îc tiÕp tôc, vµ métniÒm h¹nh phóc v« gi¸ sÏ ®­îc chia cho tÊt c¶mäi ng­êi lµ c¸i kh«ng khÝ thanh b×nh, sung s­íng®­îc nh×n vµo m¾t nhau chøa chan tin cËy, h­ëng thômäi tiÖn nghi trong sù kiªu h·nh lµm ng­êi.§iÒu Êy m­êi bé m¸y tuyªn truyÒn khæng lå cñata hiÖn nay céng víi tr¨m tû ®« la viÖn trîcòng kh«ng lµm ®­îc!

Mét nÒn ChÝnh trÞ cãV¨n hãa, mét mÆt cã thÓ c¨n cø vµo tr×nh ®é quÇnchóng qu¶ng ®¹i ®Ó ho¹ch ®Þnh nh÷ng chÝnh s¸chtr­íc m¾t thÝch øng víi sè ®«ng, nh­ng mÆt kh¸ckh«ng ®­îc lÊy t×nh tr¹ng V¨n hãa thÊp Êy lµm giíih¹n hoÆc lîi dông nã, tr¸i l¹i ph¶i t×m c¸ch tháa m·nnh÷ng nhu cÇu cã tÝnh V¡N HãA vµ NH¢N QUYÒN cñac¸i thiÓu sè ®· ë tÇm D¢N TRÝ cao h¬n.ChÝnh sù tr©n träng thiÓu sè Êy sÏ ®¶m b¶o sùc«ng b»ng cho sè ®«ng vµ n©ng dÇn D©n téc lªn, mµkh«ng cÇn ®em ng­êi nµy lµm tiªu chuÈn tøc kh¾c®Ó gß ng­êi kia. NÕu cuéc ®Êu tranh giµnh c¬m¸o lÊy chñ lùc ë sè ®«ng líp d­íi, th× cuéc ®Êutranh v× V¨n hãa lÊy chñ lùc ë nh÷ng thiÓu sè ëtÇng V¨n hãa trªn còng lµ thuËn lÏ tù nhiªn.

B»ng c¸ch Êy, nh÷ng nhucÇu cao sÏ ®­îc thùc hiÖn dÇn dÇn, cã sù dung hßagi÷a kh¶ n¨ng vµ hiÖn thùc, gi÷a quyÒn lîi vµnghÜa vô, dung hßa gi÷a nh÷ng khèi ng­êi cã tr×nh ®évµ nhu cÇu rÊt chªnh lÖch nhau trong x· héi. Mét tinhthÇn "®a nguyªn" réng r·i nh­ vËy may racã thÓ më lèi tho¸t cho tÊt c¶ mäi ng­êi.

Trong ®Êu tranh néi bé,nhiÒu khi ta cã kh¶ n¨ng söa lçi, nh­ng khi cãc¸i b×nh phong bªn c¹nh th× c¸i lçi cø nÊp vµo®Êy. Trong tr­êng hîp nµy, gióp nhau söa ®æi kh«ng g×b»ng cÊt hé nhau c¸i b×nh phong Êy ®i!

Cµng suy nghÜ vÒ néidung còng nh­ vÒ hiÖn t×nh cña ý thøc hÖM¸cxÝt, t«i cµng thÊy râ ®©y lµ mét ý THøC HÖPHONG KIÕN TR¸ H×NH cña triÒu ®¹i phongkiÕn cuèi cïng, ®ang k×m h·m sù tiÕn bé x·héi, vµ ®­îc dïng lµm B×NH PHONG cho nh÷ng yÕu tètiªu cùc Èn nÊp. Ýt ai cã ý nghÜ muèn ph¸ c¸i b×nhphong Êy ®i, tr¸i l¹i øng xö theo kiÓu: "Cø®Ó nã ®Êy, anh nÊp t«i còng nÊp, chóng ta hiÓunhau c¶ mµ! Sèng thêi nµo ta theo thêi Êy, gÆp thêiM¸c-Lª th× ta lµm luËn v¨n TiÕn sÜ vÒ M¸c-Lªmµ sèng, c·i nã lµm g×? §Êy lµ khÝ quyÕt cña m«nph¸i "hiÖp khÝ ®¹o" ®Êy!...".

H×nh nh­ "cø®Ó nã ®Êy" còng ch¼ng chÕt ai thËt,nh­ng sao t«i c¶m thÊy mét c¸i g× khèn n¹n qu¸, kh«ngchÞu næi, nªn cø ph¶i nãi ra! Sao l¹i kh«ng chÕt ai?Khèi kÎ ®· chÕt theo nghÜa ®en, khèi kÎ ®ang sèngdì chÕt dì v× c¸i b×nh phong Êy, vµ c¶ métD©n téc ®ang chÕt theo nghÜa CHÕT ch©nchÝnh cña CON NG¦êI, chø sao kh«ng chÕt?...

ë nh÷ng n­íc kh¸c,th× ch¾c mét c¸i b×nh phong kh«ng bao giê l¹i®¸ng quan t©m ®Õn thÕ! Nh­ng ViÖt Nam th×kh¸c, b×nh phong lµ tÊt c¶, v× ViÖt Nam lµTHñ §¤ cña ngôy biÖn!

Ngôy biÖn tr­íchÕt lµ c¸i b×nh phong ®Ó m×nh kh«ng ph¶i ®èidiÖn víi L­¬ng t©m vµ TrÝ tuÖ cña m×nh!ThÕ lµ m×nh th¶nh th¬i, muèn lµm g× th× lµm, nãig× th× nãi, tha hå truåi nh­ tr¹ch nh­ l­¬n, thêi nµocòng sèng ®­îc. "§æi míi, ®æi cò" thÕnµo m×nh vÉn kiÕm l·i.

§ã lµ thñ thuËt ®Ókh«ng bao giê ph¶i trùc diÖn ®­¬ng ®Çu víi c¸i¸c, còng nh­ kh«ng bao giê ph¶i trùc tiÕp ®èi phãvíi c¸i ThiÖn!

§ã lµ tÊm kh¨n cña nhµ¶o thuËt, khi tÊm kh¨n ®­îc më ra th× kh«ng ®· thµnhcã, cã ®· thµnh kh«ng råi! M¾t tr«ng thÊy rµnh rµnhvËy mµ kh«ng ph¶i vËy!

§Êy lµ Vâ ViÖt Nam,còng lµ XiÕc ViÖt Nam! - Xin c¸c Vâ sÜ vµ c¸cNghÖ sÜ XiÕc thø lçi cho t«i ®­îc m­în tõng÷ cao quý cña c¸c b¹n . "Quy luËt" ­?"t­ t­ëng" ­? "ChÝnh thèng" ­?"ChuÈn" g× ®· ®Õn n­íc nµy còng ph¶iDu kÝch hãa! Êy lµ c¸i "bÊt biÕn"ViÖt Nam ®Ó øng xö víi "v¹n biÕn"trªn ®êi!

Ng­êi ta sèng b»ngNgôy biÖn, lËp nghiÖp b»ng ngôy biÖn,giÕt nhau còng b»ng Ngôy biÖn!... V­ît v¹ntrïng v©y, b¸ch chiÕn b¸ch th¾ng mµ trong tay chØmét chiÕc b×nh phong biÕn hãa.

Ng­êi ta th­êng nghÜ métc¸ch ®¬n gi¶n r»ng thêi buæi kinh tÕ nµy th× mÊtc«ng ®Êu tranh t­ t­ëng lµm g×, bëi kh«ng biÕtc¸i b×nh phong Êy, víi tÊt c¶ thiÕt chÕvµ hÖ lôy cña nã, hµng ngµy ngèn cña nh©n d©n baonhiªu tiÒn! Ýt ng­êi hiÓu ®­îc r»ng ®Ócã mét ngµy "æn ®Þnh" theo ph­¬ng ¸n hiÖnnay, ng©n quü ph¶i chi bao nhiªu tiÒn ®Ó kª chob»ng nh÷ng chç khËp khiÔng, bao nhiªu vai gÇy cñang­êi d©n ph¶i ghÐ vµo ®Ó cho tßa l©u ®µi bÞsôt mãng kia cã thÓ g­îng ®øng th¼ng b×nh th­êngmµ tiÕp ®ãn kh¸ch thËp ph­¬ng! Nh­ng nh÷ng phÝtæn Êy kh«ng thÊm vµo ®©u so víi sù tr¶ gi¸ cho nh÷ngb¨ng ho¹i vÒ v¨n hãa ®ang diÔn ra hµng ngµy, sautÊm b×nh phong ®ã.

Muèn biÕt c¸i b×nhphong quan träng nh­êng nµo th× cø thö giËt bánã ®i mµ xem, ng­êi ta sÏ l¨n x¶ vµo «m gh× lÊy nã®Ó b¶o vÖ h¬n c¶ b¶o vÖ ng­êi th©n. Vµ nÕugiËt bá ®­îc th× c¶ câi ViÖt Nam nµy bõng s¸ng!V× chØ tõ ®ã mäi viÖc míi cã thÓ b¾t®Çu mét c¸ch trong s¸ng, mäi sù vËt míi mang ýnghÜa thËt cña nã!

***

Häc thuyÕt M¸c-Lªtuy kh«ng dïng ®­îc vµo viÖc x©y dùng x· héi v¨nminh ngµy nay, vµ tuy ®· g©y cho n­íc ta nh÷ng tæn thÊtkh«ng ph¶i kh«ng ®au ®ín, nh­ng còng ®· cã c«ng giópchóng ta huy ®éng søc m¹nh D©n téc lµm cuéc khëi nghÜath¸ng T¸m vµ cuéc kh¸ng chiÕn chèng ngo¹i x©m, thay®æi vÞ trÝ n­íc ta trªn b¶n ®å thÕ giíi, ®·tõng cïng víi nh©n d©n ta cã nh÷ng ngµy sèng ®Ñp, vµvÒ mét mÆt nµo ®Êy còng gãp phÇn cho con ng­êiViÖt Nam tr­ëng thµnh.

H·y cã c¸ch hµnh xötr­îng phu ®Ó Chñ nghÜa Êy ®­îc tõ biÖt nh©nd©n ta mét c¸ch c«ng khai, chia tay trong t×nh nghÜa. ChñnghÜa Êy ®· ph¶i vµo b»ng con ®­êng bÝ mËt, nay ®Êtn­íc ta ®· cã ®éc lËp, nªn tiÔn Chñ nghÜa Êy ra ®ib»ng cöa tr­íc. H·y ®Ó cho Chñ nghÜa Êy ®­îc ra®i thanh th¶n! NÕu ë giai ®o¹n cuèi cïng nµy, v×tham chót lîi riªng mµ b¾t Chñ nghÜa Êy ph¶i ®ãng nètvai trß cña c¸i b×nh phong, che ®Ëy nh÷ng®iÒu khuÊt tÊt ®Ó g©y thªm ¸c c¶m cho nh÷ngthÕ hÖ ViÖt Nam sau nµy, th× ch¼ng hãa rachóng ta ®Þnh lÊy o¸n tr¶ ©n cho M¸c sao? ViÖt Namta sµnh ch¬i b×nh phong, häc thuyÕt nµo®Õn ®©y còng kh«ng tho¸t ®­îc, nh­ng th«i, víiM¸c, nªn tha cho M¸c!

T«i ®· liÒu lÜnhv­ît qua c¸i trë ng¹i qu¸ lín lµ tr×nh ®é th«thiÓn cña m×nh mµ gi¶i bµy chót nhËn thøc n«ngc¹n, còng chØ cèt ®Ó ®­îc thu nhËn sù chØ b¶ocña b¹n ®äc kÝnh mÕn.

"§æIMíI" lµ g×? NÕu kh«ng ph¶i lµ c¶ mét D¢NTéC thøc tØnh, tù v­ît quam×nh mµ ®i lªn!

§µ l¹t, Ngµy19-8-1995
Hµ SÜ PHU