KÝnh göi

Anh §ç M­êi, Tæng BÝ Th­ Ban ChÊp Hµnh Trung ¦¬ng §CSVN,
C¸c ®ång chÝ trong Bé ChÝnh TrÞ,
C¸c ®ång chÝ Trung ¦¬ng ñy Viªn

T«i cã ®­îc ®äc mét b¶n v¨n kiÖn chuÈn bÞ cho Héi NghÞ Trung ¦¬ng lÇn thø 8 vÒ vÊn ®Ò "X©y dùng vµ hoµn thiÖn Nhµ N­íc...". §©y thËt lµ mét vÊn ®Ò cùc kú quan träng. L©u nay ta ®· quan t©m kh¸ nhiÒu ®Õn sinh ho¹t d©n chñ trong §¶ng vµ trong x· héi, c¸c c¬ quan ®· xö lý mét sè viÖc thÓ hiÖn xu thÕ "d©n chñ hãa " cña §¶ng vµ Nhµ N­íc ta. §ã lµ ®iÒu ®¸ng mõng. Nh­ng khi t«i ®äc v¨n kiÖn th× t«i thÊy sù kiÓm ®iÓm vµ nhËn ®Þnh t×nh h×nh tá ra rÊt t¶n m¹n vµ vôn vÆt, nhiÒu m©u thuÉn nhau. Vµ xÐt ra tinh thÇn cña ng­êi so¹n th¶o kh«ng quan t©m g× ®Õn HiÕn Ph¸p, nhÊt lµ ®o¹n 2 ®iÒu 4 cña HiÕn Ph¸p: "Mäi tæ chøc cña §¶ng ho¹t ®éng trong khu«n khæ cña HiÕn Ph¸p vµ LuËt Ph¸p ", Bé ChÝnh TrÞ còng lµ mét tæ chøc cña §¶ng.

§©y lµ mét vÊn ®Ò réng lín, phøc t¹p cã quan hÖ ®Õn nhiÒu vÊn ®Ò lý luËn, nguyªn t¾c vµ t©m t­ t×nh c¶m cña nh©n d©n.

ë ®©y víi tr¸ch nhiÖm mét ®¶ng viªn, t«i chØ xin gÊp rót ph¸t biÓu ý kiÕn vÒ hai vÊn ®Ò c¨n cèt vµ c¬ b¶n ®Ó gãp ý víi Ban ChÊp Hµnh Trung ¦¬ng.

§ã lµ:

CÇn ph©n biÖt kh¸i niÖm "§¶ng l·nh ®¹o " vµ "§¶ng cÇm quyÒn ".

"§¶ng cÇm quyÒn " ®ång nhÊt víi "§¶ng trÞ ", "§¶ng cÇm quyÒn " th× c¬ quan §¶ng lµ c¬ quan Nhµ N­íc vµ cao h¬n c¬ quan Nhµ N­íc, ®iÒu khiÓn sai b¶o c¬ quan Nhµ N­íc, quyÕt ®Þnh vµ chän lùa c¸n bé vµ tæ chøc Nhµ N­íc. C¸c c¬ quan Nhµ N­íc gi¶i quyÕt viÖc ®Òu ph¶i xin ý kiÕn §¶ng. Nh­ thÕ lµ §¶ng toµn trÞ.

"§¶ng l·nh ®¹o " th× ph¶i cã bé m¸y Nhµ N­íc t­¬ng ®èi ®éc lËp. "§¶ng l·nh ®¹o " ph¶i b¶o ®¶m cho bé m¸y Nhµ N­íc cã hiÖu lùc, d©n chñ, vµ thùc hiÖn ®­îc d©n lµm chñ. Nh­ vËy ph¶i cã mét Nhµ N­íc d©n chñ ph¸p quyÒn.

§ã míi thËt lµ Nhµ N­íc do d©n, v× d©n vµ cña d©n. Kh«ng thÓ ®Ó trë thµnh Nhµ N­íc cña §¶ng, do §¶ng vµ v× §¶ng. V¨n kiÖn cã nãi: "§¹i Héi gi÷a nhiÖm kú ®Ò ra: Mét trong nh÷ng nhiÖm vô chñ yÕu hiÖn nay lµ tiÕp tôc x©y dùng vµ tõng b­íc hoµn thiÖn Nhµ N­íc ph¸p quyÒn ViÖt Nam." C©u Êy vµ nh÷ng c©u vÒ tÝnh chÊt Nhµ N­íc trong HiÕn Ph¸p 92 (®iÒu 112, ®o¹n 8) cßn cã gi¸ trÞ kh«ng?

Nh­ng tiÕp sau ®ã v¨n kiÖn l¹i viÕt: "Mét Nhµ N­íc ... nh­ vËy vÒ thùc chÊt lµ Nhµ N­íc chuyªn chÝnh v« s¶n. Trong néi bé §¶ng cÇn ®­îc kh¼ng ®Þnh râ rµng." VËy lµ ta lµm chuyªn chÝnh v« s¶n vµ chØ biÕt víi nhau trong §¶ng, cßn kh«ng cho d©n biÕt. Mét Nhµ N­íc thÕ nµo mµ d©n kh«ng biÕt, kh«ng lµm, kh«ng c«ng nhËn, kh«ng kiÓm tra ®­îc th× cã cßn lµ cña d©n, v× d©n, do d©n n÷a kh«ng?

NÕu ta quyÕt ®Þnh thùc hiÖn v« s¶n chuyªn chÝnh th× ph¶i söa HiÕn Ph¸p, ®Ó d©n th¶o luËn vµ d©n ®ång ý th× ghi vµo HiÕn Ph¸p, nh­ thÕ míi cã c¬ së ph¸p lý ®µng hoµng. §©y lµ mét vÊn ®Ò nguyªn t¾c quan träng c¬ b¶n quan hÖ ®Õn toµn d©n, kh«ng thÓ tïy tiÖn.

Trong v¨n kiÖn dù th¶o cã ý quy ®Þnh chÝnh thøc c¸ch l·nh ®¹o cô thÓ trong mèi quan hÖ gi÷a Bé ChÝnh TrÞ cña §¶ng vµ c¸c c¬ quan cao nhÊt cña Nhµ N­íc. NÕu theo nh÷ng quy ®Þnh nh­ vËy th× l¹i vi ph¹m HiÕn Ph¸p mét ®iÓm to n÷a. V× nh­ thÕ th× c¸c c¬ quan lËp ph¸p, hµnh ph¸p vµ t­ ph¸p cao nhÊt kh«ng cßn cao nhÊt n÷a, kh«ng cã kh¶ n¨ng gi¸m s¸t lÉn nhau n÷a, vµ c¸c c¬ quan nµy còng mÊt kh¶ n¨ng quan hÖ víi d©n, vµ d©n kh«ng gi¸m s¸t ®­îc n÷a. Nhµ N­íc kh«ng thÓ lµ Nhµ N­íc ph¸p quyÒn ®­îc n÷a. V× bé ChÝnh TrÞ, Ban BÝ Th­ vµ bé m¸y cña §¶ng trë thµnh mét siªu Nhµ N­íc vµ thùc hiÖn thèng nhÊt c¶ ba quyÒn lËp ph¸p, hµnh ph¸p, t­ ph¸p cao nhÊt kh«ng cã bÊt cø mét sù gi¸m s¸t nµo. Vµ nh­ thÕ lµ §¶ng thùc hiÖn chuyªn chÝnh v« s¶n mét c¸ch thùc sù vµ nh©n danh giai cÊp v« s¶n (nh­ Lª Nin nãi).

Ph¶i trë l¹i bµn quan niÖm "§¶ng l·nh ®¹o" Nhµ N­íc hay ChÝnh QuyÒn l·nh ®¹o nh÷ng g× vµ l·nh ®¹o thÕ nµo? Lµm thÕ nµo ®Ó Nhµ N­íc lµ cña d©n, do d©n, v× d©n mét c¸ch thùc sù vµ trong thùc tÕ. Muèn thÕ §¶ng ph¶i trë thµnh n¬i tËp hîp vµ thu hót toµn bé trÝ tuÖ trong x· héi, bµn vµ quyÕt ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò ph­¬ng h­íng ®­êng lèi, chÝnh s¸ch c¬ b¶n vµ ®­îc toµn d©n biÕt râ vµ ñng hé. Råi c¸c c¬ quan nhµ n­íc (c¶ ba mÆt) ®Òu dïng quyÒn h¹n vµ quyÒn lùc cña m×nh thùc hiÖn mét c¸ch ®éc lËp vµ cã gi¸m s¸t.

Ph¶i cã mét sù c¶i c¸ch c¬ b¶n chÕ ®é bÇu cö vµ øng cö, b¶o ®¶m chän ®­îc c¸c nh©n tµi thùc sù, kh«ng chØ lµ kªu gäi t¨ng thªm thµnh phÇn kh«ng §¶ng trong c¸c c¬ quan d©n cö, vµ h« hµo khuyÕn khÝch tù do øng cö.

CÇn ph¶i døt kho¸t lùa chän mét trong hai t­ t­ëng chØ ®¹o sau ®©y:

a) HoÆc thùc hiÖn chuyªn chÝnh v« s¶n, mµ §¶ng lµ ®¹i diÖn vµ nh©n danh.

b) HoÆc thùc hiÖn mét Nhµ N­íc d©n chñ ph¸p quyÒn, mét nhµ n­íc cña d©n, do d©n, v× d©n.

Kh«ng thÓ cø nãi nöa nä nöa kia, nhËp nh»ng vµ kh«ng thÓ chØ ghi trong NghÞ QuyÕt cña §¶ng mµ ph¶i thÓ hiÖn rµnh m¹ch trong HiÕn Ph¸p ®­îc toµn d©n c«ng nhËn.

T«i thÊy ®©y lµ mét vÊn ®Ò cùc kú quan träng cã liªn quan ®Õn vËn mÖnh cña d©n téc, ®Êt n­íc, nÕu kh«ng cã sù lùa chän râ rµng døt kho¸t th× ch­a nªn bµn vµ ch­a cã NghÞ QuyÕt.